Сәйкестендіру тесті:
1. Басты заң
|
|
Бөліп берген жер
|
2. Ұлыс
|
|
Сыйға берілген жер
|
3. Алтын орданы құрушы
|
|
Яса "Жасақ"
|
4. Сойырғал, иықта
|
|
Салық түрі
|
5. Құшыр
|
|
Батый хан
| 1. Мемлекеттің басты заңы «Жасақ» (Яса) деп аталады. «Жасақ» бойынша өкімет билігінің жоғарғы органы құрылтай болды. Ол жылына бір рет, жаз айында шақырылдады. Онда басты мәселе-алдағы болатын соғыстың жоспары талқыланады.
2. Шыңғысхан жаулап алған жерлерін өзінің төрт баласына бөліп берді. Қазақстан жері оның үш баласының қол астына қарады. Бөліп берген жерлер ұлыс деп аталды. Жошы ұлысы, Шағатай ұлысы, Үгедей ұлысы. Ал кіші баласы Төле Монғол жерінде билеген.
3. Батый хан- Алтын орданы құрушы монғол ханы 1227-1255 жылдары Алтын орданы билеген.
4. Жер иеленудің «иқта», «сойырғол» деп аталатын түрлерінде сый-жерлер әскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегендерге берілген.
5. Құшыр-мал өсірушілерден жиналған негізгі салық.
Семантикалық картамен жұмыс:
Жылдар мен оқиғалар
|
1207-
1208ж
|
1207-
1209 ж
|
1211-
1215 ж
|
1217ж
|
Жошы-Енисей қырғыздары, Сібір халқы
|
+
|
|
|
|
Шыңғысхан-Таңғұл, Тұрфан, Ұйғыр
|
|
+
|
|
|
Қытай жері, соғыс техникасы
|
|
|
+
|
|
Жебе Ноян- Жетісу-Күшілік хан
|
|
|
|
+
|
1. 1207-1208 жылдары үлкен баласы Жошы Енисей қырғыздары мен Сібір халықтарын басып алды.
2. 1207-1209 жылдары Шыңғысхан таңғұттардың мемлкетін, одан кейін Тұрфан кінәздіктерін өзіне қаратып, ұйғырларды бағындырады.
3. 1211-1215 жылдар арасында Қытай жерін басып алып, олардың тас атып дуал құлататын, от лақтырып өрт шығаратын соғыс техникаларын қолға түсіреді.
4. Шыңғысхан 1217 жылы Күшіліктің Жетісудағы иеліктерін басып алуға Жебе ноянды аттандырады.Жебе ноян бастаған монғолдар діни қысым жасамау ұранынын басшылыққа алды.
Сөзжұмбақты шешу (слайдтан беріледі)
Сөзтізбек. Ойлан тап. Жоғарыдан бастап сағат тілімен айналып жүрсең сөзді оқи аламыз
1962 жылы. Кендітау жерінде Гурван көлі жағасында үлкен мәрмәрдан ескерткіш орнатылған, онда Шыңғыстың өсиет сөзі жазылған.
Қ
|
Ұ
|
Л
|
А
|
Ш
|
Д
|
Е
|
Н
|
Е
|
Л
|
І
|
М
|
Қ
|
Н
|
А
|
Қ
|
Ұ
|
Л
|
А
|
О
|
Е
|
Ғ
|
М
|
|
М
|
Л
|
М
|
А
|
Ы
|
|
А
|
Ы
|
Қ
|
Р
|
Ғ
|
|
С
|
М
|
Ұ
|
Ұ
|
А
|
|
Ы
|
Д
|
Л
|
Қ
|
Р
|
|
Н
|
А
|
А
|
Н
|
Й
|
А
|
Б
|
Ы
|
Ғ
|
С
|
Ы
|
С
|
А
|
Л
|
Ұ
|
Қ
|
А
|
«Құлаш денем құласа құласын, құраған елім, қолымдағы байрағым құламасын».
Сабақты қорытындылау тапсырмалары:
Тест тапсырмалары:
1. Қай жылы Монғол империясы құрылды?
А) 1202 ж Б) 1207 ж С) 1206 ж Д) 1209 ж
2. Монғол империясы неше әкімшілік бөлікке бөлінді?
А) 59 Б) 80 С) 95 Д) 102
3. «Жасақ» бойынша өкімет билігінің органы
А) «Жеті жарғы» Б) «Жасақ» С) «Жарғы» Д) «құрылтай»
4. Отырарды қоршауға Шыңғыс ханның қай балалары аттанады.
А) Төле мен Үгедей Б) Шағатай мен Үгедей
С) Жошы мен Төле Д) Жошы мен Үгедей
5. Монғол шапқыншылығына дейінгі кезде Жетісу аймағында шамамен қанша елді мекен болған?
А) 20 жуық Б) 200 жуық С) 300 жуық Д) 400 жуық
6. Сығанақ қаласы неше ай берілмей тұрды?
А) 1 ай Б) 2 ай С) 3 ай Д) 40 ай
Білемін
|
Білдім
|
Білгім келеді
|
|
|
| Б-3 стратегиясы:
Сабақты бағалау:
Өте жақсы түсіндім
|
Түсіну қиын болды
|
Түсіне алмадым
|
|
|
|
Оқушыларды бағалау
Үй тапсырмасы §22. мазмұндап келу
РАФТ әдісі: Шыңғысханға мінездеме жазу
Достарыңызбен бөлісу: |