Сабақ тақырыбы Шортанбай Қанайұлы «Зар заман»

 

 

 

 

Қазақстан 

тарихы 

XIX ғасыр 

I-

II ж.ж. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

слайд 

Сабақты

ң ортасы 

Мағынаны тану 

«Сауал –жауап» 

 

 

 

 

 

7 

минут 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8-

9 минут 

 

 

 

 

 

 

5 минут 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Шортанбай Қанайұлы кім? 

Оқушылар  ментальды  картасы  арқылы  ақынның  өмір 

сүрген ортасы мен жазған еңбектері жайлы болжам арқылы 

ой деңгейін кеңейтеді. 

 

http://www.bilimland.kz/kk/home#lesson=15759 

сілтемесінен 

Шортанбайдың  өмірі  мен  шығармашылығын  тыңдап,  сол 

бойынша  тест  тапсырмасы  беріліп,  Онлайн таймер

 

арқылы өтіп шығады. 

- 

«Зар заман» деген қандай заман? Өз көзқарасын 1 ойлы 

пікір мен 1 нақты дәлел келтіре отырып айту.  

- 

http://www.bilimland.kz/kk/home#lesson=15759. 

 

1-

тапсырма. 

Берілген 

сөздердің 

дұрыс, 

бұрысын 

белгілейді. 

Тез 

орындаған 

топтың 

үстеліне 

жасыл 

стикер 

жапсырылады. 

2-3-

тапсырма. Ақын өлеңдері 1880 жылы қай қалада баспа 

бетін  көргендігін  дәл  табу  және  бірнеше  дұрыс  жауапты 

белгілеген оқушы жұлдызшамен бағаланады. 

 

Оқушылар кері байланыс береді: 

- 

Тақырыпқа қатысты өз ойын жеткізуде нақты пікір ұсына 

білді.  

- 

Зар  заманның  қандай  заман  екенін  тарихпен 

байланыстыра сөйлей алды. 

- 

Сөзді шебер әрі ұтымды қолдана білді. 

- 

Ойын білдірді, дегенмен әлі де нақты әрі жинақы сөйлей 

білсе деген ұсынысым бар. 

 

Сынып алдыңғы, ортаңғы және шеткі деп 3 топқа бөлу. 

Әр топқа 8-9 минут дайындық беріледі. 

Тапсырма. 1.

 

Алдыңғы топ оқушыларына: 

Планшетпен  Уикипедия,  қазақша  ашық  энциклопедияға 

кі

ріп, Шортанбай Қанайұлының өмірі мен шығармашылығы 

туралы  деректерді  толықтыра  отырып  іздейді.  (  Іздеп, 

тапқан деректерді дәптерге түсіріп алады). Хронологиялық 

карта жасайды. 

 

5 минут 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 минут 

 

Интернеттен  алған  мәліметтерін  алдыңғы  тыңдаған 

деректермен салыстырып, нақтылайды. 

Жаңа  дәлелдемелерді  тізбектей  отырып,  хронологиялық 

карта ретінде «Т» кестесіне орналастырады.  

Солардың  ішінен  ең  маңызды  2  мәліметке  нақтырақ 

тоқталып,  ол

 

туралы  пікірлермен  келісу  және  қарсы  болу 

тәсілдерін дамытады;

 

Оған таныстырылым жасайды. 

Оқушылардың таныстырылымын топтар бағалайды. 

 

 

Ортаңғы топ оқушылары 

http://www.bilimland.kz/kk/home#lesson=15781. 

1-

тапсырма.  Шортанбай  Қанайұлының  «Бала  зары» 

толғауын тыңдайды. 1 минут. 16 секунд.

 

Тыңдалым  арқылы  Шортанбай  ақынның  толғауында 

туындаған  2 мәселені жазып алады да, топта талқылайды. 

Маңызды деген 1-еуіне тоқталып, түсіндіріп өтеді. 

Сілтемеден  ақынның  «Бала  зары»  толғауында  айтылған 

ойды  1  минут  тыңдап,  онда  туындаған  мәселеден 

қорытынды түйін жасайды. 

1-

тапсырма.  Глоссарий  арқылы  атқамінер,  ғаделет, 

ғибрат, халал, тәркі, мегежін, мүфти мағынасын біліп алып, 

дәптерге жазады. 

Тапсырмалар. 

Толғауда 

кездескен 

сөздерді 

сәйкестендіріп  әрі  бірнеше  дұрыс  жауабы  бар  сөздерді 

тауып белгілейді. 

Оқушылар толғауға берілген тест тапсырмасын орындап, 

өз білімдерін байқатады. 

Ақынның «Бала зары» толғауындағы 2 мәселеге дәлелді 

ой  келтіре  отырып,  сол  кездегі  қазақ  даласындағы 

жағдаймен байланыстырып, өз көзқарастарын білдіреді. 

 

 

 

Оқушылар кері байланыс беру арқылы сабаққа мотивация 

беріп отырады. 

Шеткі топ оқушылары:  

http://www.bilimland.kz/kk/content/structure/1141-

audiochrestomathy#lesson=7944   

 

Ш. Қанайұлының «Зар заман» толғауын тыңдайды.  

- 

өлеңдердің  мазмұнын  зерттейді  және  өз  түсініктерін 

ұсынады; 

- 

өз  көзқарасын  толықтыру  үшін  әдеби  шығармадан 

дәлелдемелер  пайдаланады  және  шығармаға  қатысты 

эмпатикалық және сыни сипаттама береді; 

- 

жазушының  ойын  әдеби  шығармада  сипатталған 

кезеңдегі өмірге қатысты байланыстыруды жалғастырады. 

- 

әдеби  көркемдегіш  және  стилистикалық  құралдарды 

қолдануда өз сенімділігін дамытады. 

Оқушылар  ақын  көтерген  мәселенің  шынайылығына 

тоқталып  дәлелді  ой  келтіреді.  19-ғасырда  қазақ 

даласындағы кейбір келеңсіз оқиғаларды дәлел етіп алып, 

нақты мәліметтер келтіруге тырысады. 

Оны  бүгінгі  өмірмен  байланыстырады.  «Т»  кестесін 

толтыру арқылы Шортанбай өмір сүрген «Зар заман» мен 

«Қазіргі заманның» маңызды тұстарын тізбектеп креативті 

ой айтады. 

Оқушылар жұмыстарын сынып алдында қорғайды.

 

 

Оқушылар бір-біріне кері байланыс арқылы шынайы әрі 

нақты комментарий берді. 

 

Үйге тапсырма. Ш.Қанайұлының «Зар заман» толғауын 

толық тыңдайды, толғауда көтерілген мәселелерге 

2жабық, 2 ашық сұрақтар дайындап келеді. 

 

Сабақты

ң соңы  

2 минут 

Рефлексия. Мен үшін жеңіл болған 2 нәрсе... 

Мен үшін қиын болған 2 нәрсе.... 

 

 

Қосымша ақпарат 

 

Дифференциация – Сіз 

оқушыларға көбірек 

қолдау көрсету үшін не 

істейсіз? Қабілеті 

жоғары оқушылар 

ға қандай тапсырма 

беруді көздеп 

отырсыз? 

Бағалау Оқушылардың 

ақпаратты қанша 

лықты меңгергенін қалай 

тексересіз? 

Пәнаралық 

байланыс 

Қауіпсіздік ережелері 

АКТ-мен байланыс  

Құндылықтармен 

байланыс (тәрбиелік 

элемент) 

Сабаққа белсенді қатысу 

үшін тапсырмаларды 

жеңілден бастап 

күрделендіруге 

тырысамын. Қабілеті 

жоғары оқушыларды 

үнемі назарда ұстаймын. 

Олардың 

қызығушылығын 

жоғалтып алмау үшін 

бірде жеңіл, бірде сыни 

ойлантатын тапсырмалар 

беремін. 

Бағалауды әділ жүргізуге 

тырысамын. Комментарий айту 

арқылы оң мен жетілмей тұрған 

тұсына оқушы өз пікірі мен 

ойын қосып айтуына ықпал 

жасаймын. 

Қазақстан тарихы 

пәнімен, әдебиет 

тарихымен АКТ-мен 

байланыс жасауға 

ықпал етілді. Ашықтық, 

еркін сөйлеуге, бір-

бірімен ынтымақтаса 

жұмыс істеуге үйрету. 

Техникалық 

құралдарды 

пайдаланғанда сақтық 

шараларын ескеремін. 

 

Төменде  берілген  бөлімді  осы  сабақ  туралы 

ойларыңызды  жазу  үшін  пайдаланыңыз.  Сол  жақ 

бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды 

сұрақтарға жауап беріңіз. 

Сабақтың  ең  маңыздылығы  ол  –  мақсат  бойынша 

тақырыпты  игерту,  жетістік  критерийлері  арқылы  оқушы 

біліміне  білім  қосуына  ықпал  жасау.  Ол  үшін 

ақпараттарды тез игеріп, нені білу керектігіне бағыт беріп 

отыру. Оқушылар өте белсенді қатысты. Жоспарыма сәл 

өзгерістер енгіздім. 

Жалпы баға 

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)? 

1:  Оқушыларға  берілген  жұптық  тапсырмада  ойларын  ашық  айтып,  білімдерін 

нақтылап көрсете алды. 

2: Ақын туралы деректерді жинап, оның ішіндегі ең маңыздысына нақты тоқтала білуін 

атар едім. 

Қандай  екі  нәрсе  сабақтың  одан  да  жақсы  өтуіне  ықпалын  тигізер  еді  (сабақ 

беру және оқытуға қатысты)? 

1: Тапсырманың бұдан да сыни ойлантатын тұсы болғанда ықпалы зор болар ма еді. 

2: Бағалаудың өзге түрлерін ойлап табу керек сияқты болды. 

Осы  сабақ  барысында  сынып  немесе  жеке  оқушылар  туралы  менің  келесі 

сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым? 

Кейбір оқушылардың пікірі, ойы жан-жақты, кең, кейбірі сәл баяулық танытып жатты. 

Осы жағын үнемі назардан тыс қалдырмауды ойға алдым. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зар заман                                   

Ақыр заман____________________ 

____________________________ 

_____________________________ 

____________________________ 

____________________________ 

_____________________________ 

_________________________________________ 

____ 

Қай заман? 

___________ 

__________ 

_________ 

 

____________ 

_____________________________________________