Атом ядросының құрамы
Нуклондар – протондар мен нейтрондардың жалпы саны.
А=Z+N
A –массалық сан
Z – реттік номері
N – нейтрондар саны
Ядролық зарядтары бірдей, ал массалық сандары А әр түрлі элементтер атомдарын изотоптар деп атайды.
Мысалы: 1Н1 –протий
1Н2 - дейтерий
1Н3 – тритий
Массалық сандары бірдей, зарядтық сандары Z әр түрлі нуклидтерді изобаралар деп атайды.
Ядродағы нуклондарды ыдырап кетуден сақтап, оның берік байланысын қамтамасыз ететін күштер ядролық күштер деп атайды.
Қасиеттері:
Күшті әрекеттесу күштері болып табылады.
Тартылыс күштері болып табылады.
Нуклондардың электр зарядының бар-жоғына тәуелсіз әрекет етеді.
Ядролық күштер барлық нуклондармен емес, тек өзіне жақын көршілерімен ғана әрекеттеседі.
Ядролық күштер центрлік күштер қатарына жатпайды.
Мя
Ядролық тарту күшінің жұмыс есебінен нуклондардан атом ядросы түзілгенде пайда болатын массалар айырымын массалар ақауы деп атайды.
∆М=
Eб= ∆Мc2=(Z·mp+N·mn- Мя)·c2
Eб= ∆Мc2=(Z·mp+N·mn- Мя)·931,5МэВ
∆М= Eб/c2
Меншікті байланыс энергиясы деп ядроның байланыс энергиясының А массалық санға қатынасын, яғни бір нуклонға сәйкес келетін байланыс энергиясын айтады:
Ем.б.=Еб/А
Ядродағы нуклондардың меншікті байланыс энергиясының массалық санға тәуелділігі
ІV.Есептер шығару. №8.1.1, №8.1.2, №8.1.3.
Периодтық жүйедегі элементтің реттік нөмірі оның ядросындағы зарядымен қалай байланысқан?
Неліктен ядроның заряды атомның химиялық қасиеттерін анықтайды?
Ядролық физикда қосымша қандай өлшем бірліктерді қолданады?
Масс-спектроскоп қандай мақсатта қолданылады? Құрылысы мен жұмыс істеу принципі қандай?
Массалық сан деген не?
Атом ядросының радиусын қалай есептейді?
Ядролық заттың орташа тығыздығы қанадй?
Атом мен атом ядросының өлшемі қандай?
ІV.Есептер шығару. № 8.3.1, №8.3.2, №8.3.3, №8.3.4, №8.3.5.
V. Үйге тапсырма:. §8.1. Атом ядросы. §8.2 §8.3. Ядроның нуклондық моделі. Ядродағы нуклондардың байланыс энергиясы. №8.3.6, №8.3.7, №8.3.8, №8.3.9.
VІ. Қорытындылау. Бағалау.
11-сынып.
Сабақ тақырыбы: §8.3. Ядродағы нуклондардың байланыс энергиясы.Ядролық күштер.Есеп шығару.
Сабақ мақсаты:
Оқушыларға атом ядросының құрамы, ядролық күштер, оның қасиеттері, нуклондардың ядродағы байланыс энергиясы, меншікті байланыс энергиясы туралы түсінік қалыптастыру.
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу. Ғылыми дүниетанымын қалыптастыру.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор , слайдтар, электронылқ оқулық.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ.Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.
Периодтық жүйедегі элементтің реттік нөмірі оның ядросындағы зарядымен қалай байланысқан?
Неліктен ядроның заряды атомның химиялық қасиеттерін анықтайды?
Ядролық физикда қосымша қандай өлшем бірліктерді қолданады?
Масс-спектроскоп қандай мақсатта қолданылады? Құрылысы мен жұмыс істеу принципі қандай?
Массалық сан деген не?
Атом ядросының радиусын қалай есептейді?
Ядролық заттың орташа тығыздығы қанадй?
Атом мен атом ядросының өлшемі қандай?
ІІІ. Жаңа сабақ.
 
Достарыңызбен бөлісу: |
