Сабақтың мақсаты: а Біліктілік
ІІ. Үйтапсырмасын сұрау кезеңі
жүктеу/скачать 121,5 Kb.
|
9 сынып Алкандар. Алкандардың құрылысы, алкандардың табиғатта кездесуі мен алынуы және қасиеттері. (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- І-тапсырма. Сұрақ-жауап.
- ІІ-тапсырма.Кесте толтыру.
- ІІІ. Өткен тақырыпты кері түсіндіріп тапсырмалар орындау кезеңі .
| ІІ. Үйтапсырмасын сұрау кезеңі.
Өткен сабақтарда өтілген «Алкандар. Алкандардың құрылысы, алкандардың табиғатта кездесуі мен алынуы және қасиеттері» тақырыбы бойынша сұрақ –жауап әдісімен түсінгендерін, сабақты меңгергендерін сұрап білемін. І-тапсырма. Сұрақ-жауап. Көмірсутектілердің жіктелуі. Қаныққан көмірсутектерге нелер жатады? Қанықпаған көмірсутерлерге нелер жатады? Алкандар дегеніміз не? Оның жалпы формуласы қандай? Гомологтар дегеніміз не? Гомологтық айырым дегеніміз не? Алкандардың бірінші мүшесін атаңыз? Алкандар табиғатта қалай түзіледі және қайда кездеседі? Алкандардың физикалық қасиеттерін сипаттаңдар? Алкандардың жеке өкілдері және олардың қолданылуы? Молекулалық формулалары келтірілген қосылыстардыңішінен:С2Н6, С3Н8,С8Н10,С6Н6,СН2СІ2 СНСІ3, С4 Н10,С8Н16,С9Н20 , СН3ОН алкандардың формулаларын теріп жазып, оларды атаңдар. ІІ-тапсырма.Кесте толтыру. Алкандардың радикалдары қалай түзілетінін түсіндіріп, келтірілген кестені толтырыңдар:
ІІІ. Өткен тақырыпты кері түсіндіріп тапсырмалар орындау кезеңі . Сабақтың тақырыбын айту, мақсатымен таныстыру. Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларды «Алкандар. Алкандардың изомерлері мен атаулары» тақырыбы жайлы түсіндіру. Алкандар — молекула құрамындағыкөміртек атомдары өзара тек дара σ-байланыстар арқылы байланысқан жалпы формуласы CnH2n+2 болатын алифатты қаныққан көмірсутектер. Алкандардың молекуласындағы әр көміртек атомының барлық төрт валенттігі толығымен, яғни шетіне дейін сутек және көміртек атомдарымен қаныққан. Сондықтан алкандар қаныққан (шектелген) көмірсутектерге жатады. Алкандарды бірінші мүшесіметан болғандықтан, метан қатарының көмірсутектері немесе парафиндер деп те атайды. Енді метанның мысалында алкандардың жалпы формуласын пайдаланып есептеу жүргізейік. Жалпы формуладағы CnH2n+2, n — көміртек атомының санын көрсететін бүтін сандар. Көміртек атомының саны бірге тең болғанда (n= 1), сутек атомының саны 2n+2 =2∙1+2 = 4 болады да, ең қарапайым органикалық қосылыс, қаныққан көмірсутек—метанның молекулалық формуласы СН4 шығады. Көмірсутек молекуласындағы көміртек атомдарының саны екіге тең болғанда (n= 2), алкандардың екінші мүшесі — этанның формуласын С2Н6 табамыз. Осылай алкандардың келесі екілдері: үшінші көмірсутек — пропанның С3Н8, төртінші — бутанның С4Н10 және т.б. басқа алкандардың формулалары анықталады. Яғни, жалпы формуланы CnH2n+2, пайдаланып, алкандар қатарының кез келген мүшесінің формуласын құрастыруға болады. Алкандардың алғашқы мүшесі метан СН4 мен келесі мүшесі этанның С2Н6 молекулалық құрамын салыстырсақ, бір-бірінен СН2 тобына айырмашылығы бар екенін табамыз. Осы сияқты, этан С2Н6 мен пропанның С3Н8, пропан С3Н8 мен бутанның С4Н10, яғни әр келесі көмірсутектің молекулалық құрамы өзінің алдындағы көмірсутектен СН2 тобына өзгеретіндігін байқауға болады Жалпы формулалары бірдей, химиялыққасиеттері ұқсас, ал құрамдары бір немесе бірнеше СН2 тобына өзгеріп отыратын заттар гомологтар деп аталады (гр.homologos —ұқсас). Гомологтарды салыстырмалы молекулалық массаларының өсуіне қарай орналастырса, гомологтық қатар түзіледі. СН2 гомологтық айырым деп аталады. жүктеу/скачать 121,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||