Сабақтың мақсаты: «Қазақстан тарихы бойынша әңгімелер»


Ғалымдар, туған жылы, жері



бет64/126
Дата06.02.2022
өлшемі1,4 Mb.
#61151
түріСабақ
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   126
Ғалымдар,
туған жылы, жері

Ең
басты еңбегі

Не туралы
айтылған?

Жусіп Баласағүн (1030-1090) қарахандар мемлекетінің астанасы Баласағүнда дүниеге келген.

«Құтадғу білік» («Құтты білік» -қалай бақытты болу жайындағы ғылым) деген дастанды жазды.

Саясат жүргізу, мемлекет баскару, әскери іс, адамдардың өмір сүруі, қайткенде әділетті, бақытты, ақылды, қанағатшыл болу сияқты адамдардың касиеттері жөнінде айтылады.

Махмұт Қашкари, толык аты-жөні Махмұт ибн әл-Хусейн ибн Мұхаммед - XI ғасырда Ыстықкөлдің оңтүстік жағалауындағы Барыскан қаасында туған.

«Диуани лұғат ат-түрік» (Түркі тілінің сөздігі) еңбегін жазды.

Орта ғасырлардағы түркі тілдес халықтардың сөздеріндегі ұқсастықтар мен айырмашылықтарын тауып, ғылыми талдау жасаған. Мұнда түркі тайпаларының шығыстан батыска қарайғы географиялык картасы берілген.

Қожа Ахмет Йасауи 1104 жылы Түркістан маңындағы Сайрам жерінде дүниеге келген.

«Диуани хикмат» (Даналык жайындағы кітап).

Шығармада өзінің бала күнінен 63 жасқа дейінгі өмірін баян етеді. Сонымен қатар қазақ халқының ежелгі мәдениетіне, экономикасына қатысты бағалы деректер келтірілген.

Әбу Райхан Биру

«Астрономиялык

Ол дүниенің гелио

ни Мұхаммед Ибн

кілт», «Асыл тас

қентристік жүйе

Ахмед (973-1050).

тар», «Өткен бу

сін Коперниктен

Ежелгі Хорезмнің

ындардың ескерт

500 жыл бұрын,

астанасы Қият қа

кіштері», «Үндіс

денелердің жерге

ласынын іргесін

тан», «Масуд таб

тартылысын Гали-

дегі ауылда дүние

лиқалары».

лейден чсөне Нью-

ге келген.




тоннан 600 жыл







бұрын айтқан.

Бұдан кейін негізгі тақырып, ғұлама ғалым әл-Фарабидің өмір тарихына, ғылымға қоскан үлесіне тоқталып, оқушыларға тақырыпты кезек-кезек оқытамын. Оқушылардың түсінігін тексеру үшін, төмендегі тірек сызба кестесін толтыртамын.
Әл-Фараби
Оқушылар оны алдымен жеке, сосын жұппен, содан кейін топтасып орындайды. Қойылатын талап -тірек кестені барынша көп толтыру болып табылады. Одан кейін тірек кестеге толтырылған сөздерді окушыларға мазмұнына қарай, түрлі түсті маркерді пайдалана отырып, топтастыру ұсынылады. Әл-Фарабидің өмір тарихына, ғылым жолындағы еңбегіне қатысты жоспар кұру тапсырылады. Біз төменде үлгі ретінде мына жоспарды ұсынамыз.
1. Әл-Фарабиді дүниеге әкелген отбасы.
2. Әл-Фараби білім жолында.
3. Өл-Фараби - энқиклопедияшы ғалым.
4. Осы үлгідегі жоспар бойынша сабақты қорытындыланады.
Бекіту: Ол үшін темендегі кесте толтырылады.

ІШІНЕ

СЫРТЫНА







«Ішіне» және «Сыртына» деген бағанға үйден бүгінгі сабаққа қатысты және қатысты емес сөздерді дайындап алып келіп, кезек-кезек араластырып оқушыларға оқытамын. Оқушылар «Ішіне» бағанына бүгінгі сабаққа қатыстысын жазады, ал қатысты еместерін «Сыртына» бағанына толтырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   126




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет