Сабақтың тақырыбы: § 14 Еуразияның географиялық орны.Қоныстану
және зерттелу тарихы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Еуразияның географиялық орнының ерекшеліктері, қоныс-
тануы мен зерттелу тарихы туралы ұғым қалыптастыру.
Дамытушылық:Оқушыларды өз бетімен іздендіру арқылы ойлау қабілетте-
рін дамытып,білімге құштарлығын арттыру.
Тәрбиелік: Саяхатшылардың батыл да табандылығы мысалында оқушы-
ларды Отансүйгіштікке , батылдық пен табандылыққа тәрбие-
леу.
Сабақтың түрі: аралас,мультимедиялық сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндіру,сұрақ-жауап,слайдтарды көрсету,картамен жұмыс
Сабақтың көрнекілігі:Еуразияның физикалық картасы,слайдтар,атлас,
кескін карта,интерактивті тақта
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
ІІ.Жаңа сабақ
Жаңа сабақты оқыту жоспары:
1.Материктің географиялық орны.Еуразияның географиялық орнының ерекшеліктері
2.Еуразияның қоныстану және зерттелу тарихы
Мұғалімнің сөзі: -Материк дегеніміз не ?
-Құрлықтың жан-жағын мұхиттар мен теңіздер қоршап
жатқан ірі бөлігі.
Халқы- 4 млрд. адам
(3/4 бөлік)
Жер көлемі- 53,3 млн. км2
(1/3 бөлік)
БШ 16 000 км
С О 8000 км,
Дүниежүзілік мұхит
Материктің ішкі аймақтары мұхиттардан өте алыс жатқандықтан климаты қатаң континентті, құрғақ болып келеді.Материктің табиғат жағдайларының алуан түрлілігі оның жер көлемінің үлкен болуымен байланысты.
Еуразияның «ЕҢ ЕРЕКШЕ» кестесі
№
|
ЕҢ
|
АТАУЫ
|
Обьектінің белгілері
|
1
|
Үлкен материк
|
Еуразия
|
53,3 млн.км²
|
2
|
Биік шың
|
Джомолунгма/Гималай/
|
8848 м
|
3
|
Төменгі жер
|
Өлі теңіз
|
- 403 м
|
4
|
Суық жер
|
Оймякон/Солт.Шығыс Сібір/
|
- 71ºС
|
5
|
Ыстық жер
|
Тар шөлі/Үндістан/
|
+ 53 ºС
|
6
|
Ылғалды жер
|
Черапунджи /Гималай оңт-шығ./
|
12 000 мм
|
7
|
Құрғақ жер
|
/Арабия/
|
15 мм
|
8
|
Үлкен көл
|
Каспий теңізі
|
390 мың км ²
|
9
|
Терең көл
|
Байкал/Азия/
|
1620 м
|
10
|
Ұзын өзен
|
Янцзы
|
5 800 км
|
11
|
Ірі мұздық
|
Федченко/Памир/
|
77 км
|
12
|
Үлкен түбек
|
Арабия
|
3 млн. км²
|
13
|
Үлкен арал
|
Калимантан
|
735 мың км²
|
14
|
Биік сөнбеген жанартау
|
Ключи шоқысы
|
4 750 м
|
15
|
Ірі жазық
|
Шығыс Еуропа
|
100-300 м
|
16
|
Биік тау
|
Гималай
|
2 400 км
|
17
|
Биік сарқырама
|
Утигард/Норвегия/
|
610 м
|
18
|
Ірі теңіз
|
Оңтүстік Қытай
|
2 974 мың км²
|
19
|
Үлкен мұхит
|
Тынық
|
178,6 млн км²
|
Материкті оқып үйрену Еуразия материгінен басталады.Еуразияның географиялық орнын анықтамас бұрын сендер «Материктің географиялық орны » ұғымымен алғаш рет танысқалы отырсыңдар.
Кез-келген материктің географиялық орнын сипаттаудың жоспары:
1/ Материктің экваторға,бастапқы меридианға,тропиктік және полярлық шеңберлерге қатысты орнын анықтау
2/Материктің шеткі нүктелерін ,олардың координаттарын анықтау
3/Материктің солтүстіктен оңтүстікке ,батыстан шығысқа градуспен және километрмен алғандағы қашықтығын есептеу
4/Материк жағалауын қандай мұхиттар мен теңіздер шайып жатыр?
5/Материк маңайында қандай басқа материктер орналасқан?
Еуразия материгі
Еуропа
Бұл дүние бөліктері Месопатамияны мекендеген ежелгі халықтар –финикиялықтардың «эреб» -батыс, «асу» -шығыс деген сөздерінің негізінде Еуропа мен Азия деп аталған.
Еуропа мен Азия арасындағы шартты шекара Орал тауының шығыс етегі, Жем өзені арқылы Каспий теңізінің солтүстік жағалауы, Кума-Маныч ойысы мен Азов,Қара теңіздері және Қара теңізді Жерорта теңізімен байланыстыратын бұғаздар арқылы өтеді.
МАТЕРИКТІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ
№
|
Саяхатшының аты-жөні
|
Мерзімі
|
Зерттеген аймағы
|
Саяхатшы атымен аталған обьектілер
|
1
|
Минойлар
|
Б.з.д 2500
|
Египет,Кипр,Сицилия
аралдары мен Балқан түбектері
|
|
2
|
Вавилондықтар
|
Б.з.д ІІІ ғасыр
|
Египет,Парсы,Үнді жерлері
|
|
3
|
Финикиялықтар
|
Б.з.б 600ж
|
Эгей теңізіндегі аралдар,Еуропажағалау
|
|
4
|
Үнділер
|
Б.з І ғасыр
|
Суматра,Ява аралдары,Индонезия
|
|
5
|
Н.М.Пржевальский
|
1870-85
жж
|
Гоби шөлі,Тибет тауы,Лобнор көлі,
Янцзы мен Хуанхэ өзендері
|
|
6
|
П.П.Семенов-Тянь-Шанский
|
1856-57жж
|
Тянь-Шань тауы,Хан Тәңірі шыңы,
Ыстықкөл
|
|
7
|
Ш.Ш.Уәлиханов
|
1856-59жж
|
Қазақстан мен Орта
Азия,Ыстықкөл,Қашқария
|
|
ІІІ.Сабақты бекіту
Бекіту сұрақтары
1-тапсырма:Саяхатшылардың атымен аталған обьектілерді жаз.
2-тапсырма: Кескін картаға Еуразияның ең шеткі нүктелерін белгілеп түсіру
3-тапсырма: Еуразияның ең шеткі нүктелерінің географиялық координаттарын анықтау.
4-тапсырма: «Тұлғаны таны»
Суреттер
1.Гоби шөлі мен Тибет тауын зерттеген ғалым.
2.Тянь-Шань тауына 2 рет саяхат жасаған орыс ғалымы.
3. Тянь-Шань тау жүйесінің Қазақстан мен Орта Азиядағы бөлігін аралаған ғалым.
4.Лобнор көлінің табиғат жағдайын сипаттаған ғалым.
5.Тянь-Шань тауының биік нүктесі Хан Тәңірі шыңын ашқан ғалым.
6.Хуанхэ мен Янцзы өзендерінің бастауын ашқан ғалым.
7.Қашқарияның алты шаһарына саудагер ретінде жасырын барған ғалым.
8.Жануарлардың ғылымға белгісіз жаңа түрлерін – жабайы жылқы мен жабайы түйені тапқан ғалым.
9.Тянь-Шань тауына экспедиция жасаған қазақ халқының ағартушы ғалымы.
10.Ыстықкөлдің ағынсыз тұйық, тектоникалық терең көл екендігін дәлелдеген ғалым.
5-тапсырма: Еуразия материгінің географиялық обьектілерін белгілеріне қарай дұрыс сәйкестендір.
№
|
Обьектілердің белгілері
|
Обьектілер
|
1
|
Дүние жүзінің ең биік тау шыңы
|
А/ Байкал
|
2
|
Материктің ең ұзын өзені
|
Ә/ Арабия
|
3
|
Құрлық 1/3 бөлігін алып жатқан материк
|
Б/ Ключи шоқысы
|
4
|
Жылдық жауын шашынның ең көп түсетін ауданы
|
В/ Джомолунгма
|
5
|
Материктің ең үлкен түбегі
|
Г/ Еуразия
|
6
|
Материктің ең терең көлі
|
Д/ Янцзы
|
7
|
Материктің ең биік сөнбеген жанартауы
|
Е/ Каспий
|
8
|
Материктің ең үлкен тұйық көлі
|
Ж/ Рока
|
9
|
Материктің батыстағы ең шеткі нүктесі
|
З/ Черапунджи
|
У.Оқушылардың білімін бағалау
УІ.Үйге тапсырма: 1/ §14 «Еуразияның географиялық орны.Қоныстану
және зерттелу тарихы» оқу
2/ Кескін картаға Еуразия материгінің ең шеткі
нүктелерін түсіру
Достарыңызбен бөлісу: |