Ақтөбе облысы
Байғанин ауданы
Байғанин орта мектебі
Кушекбаева Жанаргул Тулеухановна
Сайыс тақырыбы: «Алғырлар, тапқырлар, білгірлер» .
Сабақтың мақсаты: Оқушылардың білімдерін шыңдау, пәнге деген қызығушылығын арттыру.
Жоспары:
1.Қане, танысайық
2.Кім жылдам?
3. Жұмбақтар сайысы.
4. Ойлан, тап!
5. «Білімді мыңды жығар» топ басшыларының сайысы
6. Химиялық эстафета
1. Кім жылдам?
Сұрақтарға жылдам жауап беру керек.
1. Затттың агрегаттық күйінің өзгеруі қандай құбылыс?
2. Химиялық реакциялардың типтерін атаңдар.
3. Оттектің физикалық қасиеттеріне сипаттама беріңдер.
4. Тотығу дегеніміз не?
5. Ауаның құрамы қандай?
6. Оксидтер дегеніміз не?
7. Қышқылдар дегеніміз не?
8. Негіздер дегеніміз не?
9. Негіздік, қышқылдық оксидтер дегеніміз не?
10. Ерітінді дегеніміз не?
2.Жұмбақтар сайысы
1. Иісі, түсі , өңі жоқ,
Табиғатта онсыз өмір жоқ.
Өсімдік егер көп болса ,
Денсаулыққа пайдасы көп.
2. Бір нәрсе жер мен көктің арасында ,
Көрінбейді өзі түгіл қарасы да
Білінбей жер үстінде жүрсе дағы
Пайдалы адамзаттың баласына
3. Өсімдіктен аламын.
Өміріме нәр қыламын.
Бойыма ол сіңген соң
Сыртқа оны шығарамын.
4.Әрекеттесемін жанамын,
Жаңа затты түземін.
5.Шыдасаң да алты күн ассыз мүлде,
Шыдау қиын бұл затсыз екі күнге.
3. Ойлан ,тап!
Адасқан формулалар.
Ca, S, O, O2, C, Al2, Mg, O2 , N, O3, Fe2
Жауабы:CaO, CO2, SO2, MgO, NO,NO2,Fe2O3, CO ,Fe O
«Білімді мыңды жығар» (топ басшылар сайысы)
Тапсырмалар алдын-ала карточкалар түрінде жазылып қойылады.
Оқушылар өздері таңдал алады.
1- Тапсырма
А) Ауаның құрамы. Ауаны ластанудан қорғау шаралары
В) Катализатор дегеніміз не?
2- тапсырма
А) Оттек- өмір тірегі.
В)Индекатор деген не?
4. Химиялық эстафета
Берілген өзгерістерді жүзеге асыратын реакциялардың теңдеулерін жазу керек
1. C→CO2→Na2CO3→CO2→CaCO3
2. Ca →CaO→Ca(OH)2→CaSO4
Ақтөбе облысы
Байғанин ауданы
Байғанин орта мектебі
Кушекбаева Жанаргул Тулеухановна
Сабақтың тақырыбы: Оксидтердің химиялық қасиеттері. Қолданылуы.
Сабақтың мақсаты:
А) Білімділік: Оксидтердің химиялық қасиеттерін реакция теңдеулері арқылы түсіндіру.
Ә) Тәрбиелік: Оксидтердің түрлі салада қолданылуын түсіндіру
Б) дамытушылық: Теория жүзінде алған білімдерін практика жүзінде қолдана білуге үйрету.
Сабақтың түрі. Жаңа білімді меңгеру
Сабақтың әдісі: Оқушылық ойлау қабілетін топтық , ұжымдық әдіс арқылы арттыру
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру барысы
2. Білімге белсендіру
1-тренинг. Аз уақытта есте сақтай алу қабілетін дамыту
Сіздер 20 секундта көргендеріңізді есте сақтап алып, мүмкіндігінше көбірек химиялық таңба, химиялық формуланы жазыңдар.
CaO, Na2O,BaO,SO2,Li2O,K2O,CuO
2-тренинг. Естігенін есте сақтау қабілетін дамыту. 1 минутта 10 сөз оқылады, сол сөздерді есте сақтау ұсынылады. Сөздер бір рет қана оқылады.
1.атом
2.оттек
3.бейтараптану
4.тотығу
5.әк сүті
6.күйдіргіш калий
7.сілті
8.гидроксотоп
9.натрий
10.негіздік оксид
Тест тапсырмалары:
1. Оксидтің формуласын көрсетіңіз.а) H2SO4 в)CaO с)NHK д)KOH е)AgCl
2. Негіздік оксидтің формуласын көрсетіңіз а)N2O в) SiO2 с)Na2O д)SO2 е)NO2
3. Қышқылдық оксидтің формуласын көрсетіңіз а)Na2O в)CaO с)CuO д)Fe2O3 е)SO2
4. Қышқыл мен де , негізбен де әрекеттесетін оксид.
а)қышқылдық оксидке жатады в)негіздік оксидке жатады
с)амфотерлі оксидке жатады д) тұз түзбейтін оксидке жатады
5. Оттекті қосылыстардың ішінен үш валентті қосылыстың формуласын көрсетіңіз
а) WO2 в)Cr2O3 с) N2O д)Ag2O е)FeO
6. Күкірт (IV) оксидіне сәйкес қышқылдық формуланы таңдаңыз.
а) в) с) д) е)
а) H2SO3 в) H2SO3 с) H2CO3 д)Na2SO4 е) HNO3
7. SO3оксидіне сәйкес келетін қышқыл
а) H2CO3 в) H3PO4 с) H2SO3 д)HNO3 е)NaCl
Сабақтың екінші сатысы- ұғыну . (жаңа материалдарды меңгеру)
Су = сілті
↑
Негіздік оксид + →қышқыл = тұз+су
↓
+ → тұз
↑
Қышқылдық +су =қышқыл
Оксид + сілті=тұз+су
Екідайлы +қышқыл →тұз+су
Оксид + сілті →тұз+су
Сабақтың үшінші сатысы-ойлану. (берілген тірек сызба бойынша реакция теңдеулерін жазу керек)
Сабақтың төртінші сатысы: ойын элементтерін қолдану арқылы баланың ойлау қабілетін , ой –өрісін дамыту.
Кім жылдам? Ойыны.
Заттар берілген : СО2, Na2O, H2O, LiCl, NaOH, Cu(OH)2
Осы заттардың қайсысы бір –бірімен әрекеттеседі?
Реакция теңдеуін жазыңдар.
«Үшінші артық» ойыны
Қатардағы артық формуланы табу керек.
А)CO2, K2SO3, SO2
Б)Na2O, SO2,K2O
В)HNO3, Na2SO4,H2SO4
Д)BaO, P2O5, CaO
Ақтөбе облысы
Байғанин ауданы
Байғанин орта мектебі
Кушекбаева Жанаргул Тулеухановна
Сабақтың тақырыбы: Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттер
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: жаңа технологиялық үдерістер жүйесін қолдана отырып, өз шеберлігін пайдалану арқылы, оқушылардың оттекті органикалық қосылыстар, спирттер туралы білімін нығайту.
Дамытушылық: қолданыстағы пайдасын, қоғамдағы рөлін терең зерттеу, ойлау, талдау барысында оқушылардың дамытушылығын арттыру,
Тәрбиелік: өз бетімен еңбектену, іскерліктерін арттыру, ойларын еркін жеткізу. Оқушыларды шығармашылық, іздемпаздық, тиянақтылық бағытында тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: кестемен жұмыс, тәжірибелер, тірек сызбанұсқасы
Сабақтың пән аралық байланысы: биология, экология, өзін - өзі таныстыру
Сабақтың көрнекіліктері: мультимедиялық сюжет, интерактивті тақта, лабораториялық құрал – жабдықтар,
Сабақтың жүру барысы: І. Ұйымдастыру.
Шаттық шеңбері әдісі арқылы,оқушыларды ұжымдастыру.
Үй тапсырмасын тексеру.
Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру
Танымдық ойын «ойлайық та, ойнайық» түрінде үй тапсырмасы тексеріледі.
Қазақстан Республикасы үшін, отынның басты көздері атауларын «жасырын сөз» кестесінен интерактивті тақта қаламының көмегімен табу керек.
й
|
т
|
ұ
|
п
|
к
|
б
|
қ
|
ы
|
в
|
у
|
ф
|
а
|
ң
|
а
|
і
|
э
|
с
|
ш
|
ч
|
қ
|
у
|
б
|
і
|
о
|
т
|
к
|
в
|
н
|
ө
|
с
|
а
|
и
|
ә
|
л
|
а
|
м
|
й
|
ә
|
в
|
э
|
е
|
ғ
|
и
|
д
|
с
|
к
|
ө
|
м
|
і
|
р
|
н
|
о
|
г
|
ж
|
а
|
ж
|
ь
|
і
|
т
|
ә
|
г
|
а
|
а
|
э
|
ы
|
е
|
ц
|
л
|
а
|
й
|
ш
|
с
|
з
|
о
|
п
|
л
|
м
|
ұ
|
н
|
д
|
я
|
в
|
о
|
т
|
м
|
р
|
а
|
ж
|
ө
|
з
|
2. Көп нүктені кім біледі? отынның агрегаттық күйлері және өнімдерін жазу.
Р/с
|
Отынның агрегаттық күйлері
|
өнімдері
|
1
|
қатты
|
............
|
2
|
................
|
Бензин, керосин,соляр майы
|
3
|
газ тектес
|
……….
|
3. Суреттерді сөйлетейік.
Жаңа сабақ
Жоспары:
Кіріспе бөлім
Тәжірибе жүзінде тақырыптың өзектілігін ашу.
Негізгі бөлім
Оттекті органикалық қосылыстардың функционалды топтарының ерекшелігі.
Қорытынды бөлім
Оттекті органикалық заттардың қолданылуы және табиғаттағы орны.
1.«Жанбайтын орамал» тәжірибесінде, орамалды суға салып, содан соң орамалды этил спиртіне малып аламыз. Этил спиртіне батырылған орамалдың бір шетін ұстатқышпен ұстап, жағамыз. Сол кезде орамал сол күйінде қалып, айналасында жалын пайда болады.
Осы тәжірибеде не байқадық?
Бұл тәжірибенің маңызы жаңа сабақ барысында түісіндіріледі.
оттекті органикалық қосылыстардың жіктелуі
Спирттердің жіктелуі
Құрылысы:
Біратомды спирттердің құрылымдық формуласы: R – OH
Жалпы формуласы: СnН2n+1ОН
Жұрнағы: - ол
Спирттер дегеніміз–құрамында сутек атомдары бір немесе бірнеше гидроксил топтарымен алмасқан көмірсутектердің туындылары.
Біратомды спирттердің өкілдері:
СН3ОН - метил спирті (метанол)
С2Н5ОН - этил спирті (этанол)
Физикалық қасиеті:
Метил спирті (метанол) СН3ОН - өзіне тән иісі бар, түссіз сұйық зат. Өте улы. Көз жүйкесіне әсер етеді.
этил спирті (этанол) С2Н5ОН - өзіне тән иісі бар, түссіз сұйықтық , суда жақсы ериді. Этил спирті адам организіміне зиянды әсер етеді.
Алынуы:
Тамақ өнеркәсібінде этил спиртін көмірсуларды спирттік ашыту арқылы алады.
С6Н12О6 2С2Н5ОН + 2 СО2↑
Этиленді гидраттау (су қосу) арқылы этанол алуға болады:
СН2=CH2 + H – ОН СН3 - СН2ОН
этанол
Химиялық қасиеттері:
Жануы:
С2Н5ОН + 3О2 2СО2↑ + 3Н2О + Q
Металдармен әрекеттеседі:
2С2Н5ОН + 2Na 2С2Н5ОNa + Н2 ↑
этанол натрий этилаты
Спирттің тотығуы.
→С2Н5ОН + CuO СН3 – C + Cu + Н2О
этанол Н
Оқушылардың өз бетімен жұмысы
1.Массасы 92гр этил спирті мыс (II) оксидімен әрекеттескенде 80гр ацетальдегит түзілді. Реакция өнімінің массалық үлесін есептеңдер.
2.натрий пропил спиртінің артық мөлшерімен әрекеттескенде қалыпты жағдайда 67,2литр сутегі түзілген. Реакцияға қатысқан натрийдің массасын есептеңдер.
3.C5H11Br + KOH →
Реакция теңдеуін аяқтаңыз.
Оқушыларды бағалау.
Үйге тапсырма : спирттердің ағзаға әсері. (Мәнжазба жазу)
Достарыңызбен бөлісу: |