Сабақтың тақырыбы : Қазақтың дастарқаны Сабақтың мақсаты мен күтілетін нәтиже
жүктеу/скачать 321,18 Kb.
|
10 «А» сыныбына арналған қазақ тілінен қысқа мерзімді жопар Бөлімі: «Отбасы ынтымағы» Өткізген орны: Астана қаласы № 20 орта мектеп, 11-ші кабинет Мезгілі мен уақыты: 4 сабақ I ауысым (1035 - 1120) Мұғалім: Қожабекова Назгуль Уәлиқызы Тақырыбы"Қазақ отбасы". Мақаты: нағыз отбаы қандай болу керек екені туралы, отбаының адам өміріндегі рөлі туралы білу, оқшау сөздерді сөйлем құрастыру барысында пайдалана білу;отбасы құндылықтарын түсіну; өз ойын айта білу, отбасы құндылықтары туралы айта білу, әңгіме, сөйлем құрастырғанда жаңа сөздерді пайдалана білу Міндеті: Білімділік: оқшау сөздер туралы түсіндіру; Дамытушылық: оқушылардың ой өрістерін дамытуға, талдауға, қорытынды жасауға ықпал ету; шығармашылық қабілеттерін дамыту Тәрбиелік: өз отбасын, отбасы құндылықтарын қастерлеуге тәрбиелеу Құрал-жабдықтар : интерактивтік тақта, интернет ресурстары, флипчарттар Демонстрация: видеоматериал Сабақтың барысы: Сабақ кезеңдері Жұмыс түрлері Мұғалімнің қызметі Оқушының қызметі Бағдарлама модульдері Ұйымдастыру кезеңі Видеороликті көру Отбасы құндылықтары жайлы видеоролик көрсету Видеороликтен алған әсерлері жайлы айту Диалог, әңгімелесу Актуализация знаний Видеороликтің негізгі ойын табу Оқушыларды сабақтың мақаты мен міндетін анықтауға бағыттау Өз ойларын, идеяларын айтады. Бір ойға келіп, сабақтың мақсаты мен міндетін анықтайды. Дәптермен жұмыс жасайды Сыни тұрғыдан ойлау,оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту. Жаңа тақырыпты қабылдауға дайындау Түстер арқылы топтарға бөлу. Топта жұмыс істеу ережелерін анықтау Бодрячок «жаңбыр» (тыңдау қабілеттерін қалыптатыру үшін). Топқа бөліп отырғызу, әр топқа берілетін тапсырма түрін анықтау (қызыл, сары, жасыл) болып,үш топқа бөлініп отырады.Әр топ топта жұмыс істеу ережесін құрастырып, ортаға салады, содан жалпы сыныпқа ортақ ереже жасалады. Берілген тапсырманы ортаға салып талқылайды Диалог, қалай оқу керектігін үйрету. Жаңа тақырыпты меңгеру Жеке жұмыс, топтық жұмыс Оқушыларды қосымша материалдармен қамтамасыз ету (қосымша әдебиет, анықтамалықтар, энциклопедиялар, ғаламтор). Бақылау жасау Топ ішінде әр топ мүшесінің қызметі анықталады. Сұрақты шешу жолдары қарастырылады. Қосымша мәліметтермен жұмыс жасап, ақпарат іздейді. Керектісін дәптерге жазып алады. АКТ пайдалану, диалог, талантты және дарынды балаларды оқыту. Бекіту Топтық жұмыс (жасалған жұмысты қорғау) Флипчартты қорғау үшін керекті матриалдармен қамтамасыз ету (қағаз, қарындаштар, маркерлер, бояулар) Оқушылардың жұмыстарын бақылау Өз тапсырмаларына сәйкес табылған ақпарат бойынша өз ойларымен, идеяларымен бөліседі Бағалау (түрлі түсті стикрлер мен тілектер), диалог, талантты және дарынды балаларды оқыту Үйге тапсырма. Рефлексия Шығармашылық тапсырма. Ұлттық тәрбиенің отбасындағы қызметі туралы эссе жазу. Рефлексия стикерларға сабақтан алған әсерлері жайлы жазу( не білдім, не білдік,нені білгім келеді) Үй тапсырмасын түсіндіру Тапсырманы күнделікк жазып алады. Әр топ мүшесінің топқа қоқан үлесі бағаланады, флипчарттарға түрлі түсті стикерлер жабсырылады. Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, бағала Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқыныңдастрақанын жаю әдебі. 19.11.15 10-сынып ІІ Сабақтың мақсаты: 1 Білімділік:оқушылардың қазақтың ұлттық тағамдары туралы білімдерін толықтыру. Түсінгенін еркін, жүйелі түрде әңгімелей білуге дағдыландыру. Өзгелік етс түрін меңгерту. Сөйлемдерге синтаксистік талдау жасауға дағдыландыру, тәуелдік, септік жалғауларын қайталау. 2 Дамытушылық:оқушылардың танымдық,есте сақтау,ойлау, шығармашылық қабілеттеріндамыту. Сөздік қорын молайту. 3 Тәрбиелік: әдептілікке,дастарханды,қонақты сыйлай білуге тәрбиелеу. ІІІ Сабақтың әдісі:баяндау,сұрақ-жауап,әңгімелеу,салыстыру, ойын элементін қолдану, жаттықтыру, Синквейн әдісі, ТҚЖ қолдану. ІҮ Сабақтың түрі: аралас ҮСабақтың көрнекілігі: ұлттық тағамдар бейнеленген,тапсырмалар көрсетілген слайдтар, бейнетүсірілім. ҮІ Сабақтың өту барысы: 1 Ұйымдастыру. 3 Жаңа сабақ: Слайд арқылы сабақтың тақырыбына шығу. Мынау не? Қазақтың дастарханы. 1 Сабақтың мақсатымен міндетін айту. 2 Кіріспе сөз. Сұрақтарға жауап беру. - Қазақтар дастарханды қалай сыйлаған? - Келген қонаққа қандай құрмет көрсетеді? - Тамақтың негізгі түрлерін атаңдар. - Ет тағамдарына не жатады? - Сүт тағамдарына не жатады? - Нан тағамдарына не жатады? - Дәннен жасалған тағамдарға не жатады? 3 Мәтінмен жұмыс. б) Жаңа сөздермен жұмыс. дәм-пищаауыз тию-пробоватьдәннен жасалған-растительныйбидай-пшеницакүту-ждать -Жаңа сөздерді айтып жаттығу -Жаңа сөздермен сөз тіркесін, сөйлем құру. в) Мәтінді түсініп оқу.г) д) Сұрақтарға сүйене отырып, мәтіннің мазмұнын айту.
1 Дастархан басына бас киіммен отырма. 2 Үстелге шынтақтама. 3 Аузыңды асқа толтырып сөйлеме. 4 Тамақты дыбыс шығармай ішуге тырыс, қасықпен ыдысты тарсылдатпа. 5 Үстелдің ар жағына қол созба, сыпайы түрде алып беруді өтін. 6 Тамақтан кейін шанышқы мен пышақты тәрелкеге қой. 7 Шай ішкенде,қасықты ыдыста қалдырма.8 Аузыңды қолыңмен сүртпе. 7Балалар, жоғарыда аталған тағамдардың қалай дайындалатынына назар аударайық. Эфирде оқушылардың күшімен дайындалған «Дәмді және тез» бағдарламасы.«Бауырсақ» ұлттық тағамын дайындау тәсілімен танысу. (бейнетүсірілім) 9 Тапсырмалармен жұмыс.а) «Жеу» етістігін өткен, осы, келер шақта жіктеу. ә) «Дастархан» сөзін тәуелдеу, септеу.б) Сөйлемдерді дұрыс құрастыру.Оларға синтаксистік талдау жасау. Етіс түрлерін жаттау. 1 тапсырма
2 сұрақ қою 3. «Дұрыс бұрыс » әдісі 4. видео 5. сәйкестендіру 6. Бекіту кезеңі: «венн диаграммасы» 7. үй тапсырмасы презентацияда 8. бағалау 9 формативті бағалау Сабақтың тақырыбы: Мазмұндама «Дастарқан» 27.11.15. 10-сынып Мақсаты:Қазақ халқының салт дәстүрлерін дәріптеуге, сыйлауға баулу.
Мазмұндама Дастарқан
Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Сондықтан тамақ ішуге шақырғанда тамақты көп күттіруге болмайды. Қазақтың үлттық дастарқанында болатын негізгі тамақтардың түрлері: ет тағамдары, сүт тағамдары және нан тағамдары. Ең негізгі үлттық тамақ - қазақша ет. Оны кейбір кісілер "бешбармақ" деп атайды. Ол мүлде Қате. Тамақ ішетін жерлерде: асханада, мейрамханада "Бешбармақ" деп айтылмайды және жазылмайды. "Бешбармақ" — "бес саусақ" дегенді білдіреді. Бүл үлттық тағамның аты — қазақшы ет. Сыйлы кісі келгенде, Қазақша ет беріледі.Қазақша еттен табақ даярлағанда (тартқанда), оны білетін адам жасайды. Әрбір сүйектің өзінің орыны бар. Бас табаққа жамбас салынады. Содан кейін нан салынған қазақша етті жейді. Тамақ соңында сорпа беріледі. Астан кейін бата беріледі. Батаны ең үлкен құрметті кісі береді. Ас- адамның арқауы деген мақал мәтел бар. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Сондықтан тамақ ішуге шақырғанда тамақты көп күттіруге болмайды. Қазақтың үлттық дастарқанында болатын негізгі тамақтардың түрлері: ет тағамдары, сүт тағамдары және нан тағамдары. Ең негізгі үлттық тамақ - қазақша ет. Оны кейбір кісілер "бешбармақ" деп атайды. Ол мүлде Қате. Тамақ ішетін жерлерде: асханада, мейрамханада "Бешбармақ" деп айтылмайды және жазылмайды. "Бешбармақ" — "бес саусақ" дегенді білдіреді. Бүл үлттық тағамның аты — қазақшы ет. Сыйлы кісі келгенде, Қазақша ет беріледі.Қазақша еттен табақ даярлағанда (тартқанда), оны білетін адам жасайды. Әрбір сүйектің өзінің орыны бар. Бас табаққа жамбас салынады. Содан кейін нан салынған қазақша етті жейді. Тамақ соңында сорпа беріледі. Астан кейін бата беріледі. Батаны ең үлкен құрметті кісі береді. Ас- адамның арқауы деген мақал мәтел бар. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Сондықтан тамақ ішуге шақырғанда тамақты көп күттіруге болмайды. Қазақтың үлттық дастарқанында болатын негізгі тамақтардың түрлері: ет тағамдары, сүт тағамдары және нан тағамдары. Ең негізгі үлттық тамақ - қазақша ет. Оны кейбір кісілер "бешбармақ" деп атайды. Ол мүлде Қате. Тамақ ішетін жерлерде: асханада, мейрамханада "Бешбармақ" деп айтылмайды және жазылмайды. "Бешбармақ" — "бес саусақ" дегенді білдіреді. Бүл үлттық тағамның аты — қазақшы ет. Сыйлы кісі келгенде, Қазақша ет беріледі.Қазақша еттен табақ даярлағанда (тартқанда), оны білетін адам жасайды. Әрбір сүйектің өзінің орыны бар. Бас табаққа жамбас салынады. Содан кейін нан салынған қазақша етті жейді. Тамақ соңында сорпа беріледі. Астан кейін бата беріледі. Батаны ең үлкен құрметті кісі береді. Ас- адамның арқауы деген мақал мәтел бар. Ет нан
Ет нан Ет нан
Ет нан Дұрыс Бұрыс Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен,дәмнен нәрсе жоқ. Тамақ үшіге шақырғанда көп күтуге болады. Ет,сүт,нан негізгі тамақтардың түрлері. Бешбармақ- ұлттық тағамның аты. Батаны кез келген адам береді. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен,дәмнен нәрсе жоқ. Тамақ үшіге шақырғанда көп күтуге болады. Ет,сүт,нан негізгі тамақтардың түрлері. Бешбармақ- ұлттық тағамның аты. Батаны кез келген адам береді. Нет плохих блюд, есть плохо приготовленные. Аштық –уақытша құбылыс, ал тойымдылық көпке жетер ләззат. (Сергей Федин) Голод - это временное явление, а умеренность это длительное наслаждение. Тамақтың жаманы жоқ, тек дұрыс дайындалмағаны бар. (znarim) С тех пор как люди научились варить пищу, Ас -адамның арқауы. они едят вдвое больше, чем требует природа. (Бенджамин Франклин) Еда -опора человека. Адам тамақты пісіргеннен бастап, табиғаттың талабынан екесе жеу бастады. Бағалау парағы
Бағалау парағы
4 Диалогпен жұмыс.Үлгі бойынша сөйлесейік. Сендер қонақ шақырғанда, қандай тағамдар дайындайсыңдар? Диалог 1 -Сәлем,Әсет. -Сәлем,Нәзира. -Қош келдің, төрлет. -Рахмет.
-Әсет,мен саған арнап бауырсақ,құймақ,палау пісірдім,дәм тат. -Рахмет,Нәзира,өте дәмді. Диалог 2-Сәлем,Саша. -Сәлем,Катя. -Қош келдің,жоғары шық. -Рахмет.
-Саша,мен саған арнап бесбармақ,бауырсақ дайындадым. Дүкеннен шұбат сатып алдым. Дәмін тат, ұялма. -Рахмет,Катя, бәрі өте дәмді екен. Сен де маған қонаққа кел,күтемін. Диалог 3-Маша,сен қайда бардың? -Мен қонаққа бардым. -Сен кімге қонаққа бардың? -Мен Маратқа қонаққа бардым. -Марат саған қандай тағам дайындады? -Марат маған ет қосылған картоп дайындады. -Марат, саған кім қонаққа келді? -Маған қонаққа Маша келді. -Сен оған қандай тағам дайындадың? -Мен оған ет қосылған картоп дайындадым. 5 Ал әдемі мерекелік дастархан басында біз көңілімізді қалай көтереміз? Ән айтамыз ба?Біз сендерге «Дастархан» әнін ұсынамыз. (Ән айту) 1 Анам ,дайындады,жылқының етінен,бесбармақ.2 Жегім келеді,мен,қуырған бидай.3 Мерекелік,дастархан,дайында,қонақ келсе. 10 Тақырып бойынша бес жолды өлең құру. 1 Тағам 2 Дәмді, ыстық. 3 Дайындадым, жедім, ұнайды. 4 Ұлттық тағам дайындауды үйрендім. 5 Тамақ, ас. 4 Бекіту, қорытындылау: -Тамақтың негізгі үш түрін атаңдар. -Ет, сүт, нан, дәннен жасалған тағамдарға не жатады? -Бүгінгі сабақта қандай жаңа сөздермен таныстық? -Осы жаңа сөздермен және «дастархан» сөзімен қандай сөз тіркесін, сөйлем құрай аласыңдар? 5 Үй тапсырмасы: 1«Мерекелік дастархан» тақырыбына шағын әңгіме құрастыру.2 Жаңа сөздерді жаттау.3 Етісті қайталау.6 Оқушыларды бағалау Дастарқан жаю әдебі. Этикет как накрыть дастархан. ұсақ-түйекке үлкен мән береді придает значение мелочам жайылған накрытый отана хозяйн құрмет пен ілтипат почет и уважение түр түрі вид безендірілген оформленый мата материал, скатерть ең дұрыс шешім самое правильное решение түзу жайылған ровно пастеленное дөрекі көрінеді смотрится грубо
Үстел үстіне алдымен дастархан жайылады. Қазір сауда орындарында дастархандардың түр-түрі бар. Жаялықтардың әдемі безендірілген әр түрлі матадан болғаны дұрыс. Дастарханның негізгі маталары — зығыр (лен) мен мақта-мата болып табылады. Ең дұрыс шешім – ақ матадан тігілген дастархан. Ақ түс дастарханның сәнін ашып тұрады және үстел үсті әлдеқайда кең болып көрінеді. Дастархан үтіктелген, түзу жайылған, әрі шеттері бүгілмеген болуы шарт. Әдетте, дастархан жайғанда, екі адам екі жағынан ұстап тұрып жаяды.Тағы да, маңызды жайт, дастархан барлық жағынан 25 см жерге түсіп тұруы керек. Егер тым қысқа болса, үстелдің аяқтары сырт көзге оттай басылып, дөрекі көрінеді, тым ұзын болса да, қонақтарға жайсыздық тудырады.
Қонақ күту рәсімі церемония как встретить гостей Өркениет цевилизация Рет ретімен по порядку Ас іші аспаптары столовые приборы Майлық салфетки Есте сақтау керек нужно запомнить Байланысты связано Жалпы дастарханды жабдықтау дегеніміз не? Қазір өркениет кең етек жайған заманда қонақ күту рәсімі де барынша мәдениетті. Қонақ алдына ұсынылатын тәрелке, шанышқы, қасық пен пышақ рет-ретімен, белгіленген тәртібімен орналастырылады. Дастархан жабдықталуына арнайы тәртіп белгіленген: — Алдымен фаянс ыдыс пен фарфор ыдыстар қойылады; — Келесі ретте ас ішу аспаптары қойылады; — Соңынан барып сусын ішетін шыны стақандар қойылады; — Майлық төселеді. Есте сақтау керек: Ешқашан аяғы бар шыны ыдыстарды бел ортасынан ұстамайды, міндетті түрде аяғынан ұстайды. Дастарханды жабдықтау әр түрлі болады. Ол күн мезгілі мен астың құрамына байланысты. — Таңғы ас
(перен. стол с яствами; еда) дастарқан аттау – пренебрегать хлебом – солью (букв. перешагивать через дастархан); отвечать черной неблагодарностью қастерлеу – уважение, почтение төр – почетное место тыйым сөз – запретное слово
Біз келген адамды дастарқанға шақырамыз. Бұл – қазақтың салты. Қазақта дастарханды қадірлейді. Бізде «дастарханды аттама» деген тыйым сөз бар. Біз үлкенді сыйлаймыз. Бірінші қарияларға төрден орын береміз. Дастарқанға бірінші нан қоямыз. Сосын ұлттық тамақты қоямыз. Қариялар батасын береді. Жақсы тілектер айтады. Бұл – біздің халыққа тән тәрбие. 1. Қазақтың қандай салты бар? 2. Қазақта нені қадірлейді? 3. Қандай тыйым сөз бар? 4. Дастарқанға бірінші нені қояды? 5. Үлкендерді қалай сыйлайды? 6. Кім бата береді? 7. Қандай тілектер айтады?
Ал сен қонақты қалай қарсы аласың? ............................................................... Қалай ойлайсың,неге дастарқанға бірінші нанды қояды? ............................................................. Сен үйде дастарқан жаясың ба? ..................................................... Сен бата бере аласың ба? ..................................................... Сенің, не танысыңның отбасында кім бата береді? ..................................................... Қандай халықтар дастарқанда бата береді? .................................................................. 3-тапсырма. Сөйлемді орын тәртібімен дұрыс құраңдар. Менің, береді, әкем, отбасымда, бата. Қонаққа, дастарқан жаямыз, біз. Мен, көмектесемін, анама. Дастарқанда, болады, мерекелік, бауырсақ. Бұл, салты, қазақ, халқының. 4-тапсырма. Берілген етістіктерді өткен шақта жіктеңдер. Беру, шақыру, дайындау.
жүктеу/скачать 321,18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||