Сабақтың тақырыбы : Ұялы телефонның ерекшелігі 11 сынып Сабақтың мақсаты

Қазақ тілі кабинеті

«Ұялы телефонның ерекшелігі»

ашық сабақ

11 сынып

Мұғалім: Аимханова Г.Н.

2011-2012 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Ұялы телефонның ерекшелігі 11 сынып

Сабақтың мақсаты:

Оқушылардың сөздік қорларын байыту; жаңа сөздермен таныстыру; өз ойларын жүйелі жеткізуге дағдыландыру; өтілген грамматикалық материалды қайталап отыру; ұялы телефонның пайдасы мен зияны туралы мағлұматтар беру; телефон соғу, шалу, қою, теру етістіктерін дұрыс қолдану; мәтінмен дұрыс жұмыс жасауға үйрету; сабақта жеке тапсырмалар беру арқылы оқушылардың қабілеттерін дамыту; ізденушілік, зерттейге деген қызығушылық дағдыларын қалыптастыру; ҰБТ дайындық.

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі
   

Кезекшімен сұхбат, түгендеу

Сабаққа даярлау

2. 
   Мақсатымен таныстыру
   
3. 
   Үй тапсырмасын тексеру
   

Пайда ойлама, ар ойла,

Талап қыл артық білуге

Артық білім кітапта,

Ерінбей оқып көруге

Абай

• 
  Балалар, осы Абай өлеңдерінің шумағынан сөздердің байланысу тәсілдерін талдап, көрсетіңдер.
  

1. –ң дыбысын естігенде қол көтереміз : телефон, сабақ. Қазақ тілі. Шаңқобыз, аң, тақта, халқының, біріңғай, әңгіме, ескерткіш, біздің, кеңес.

2. Қазір мен сендерге сөздер оқимын, сендер сұраулы сөйлем естісеңдер қол көтересіңдер:

Көлік жүргізіп отырған кезде телефон қолданбау қажет.

Сенің ұялы телефоның бар ма?

Ұялы телефон құлаққап арқылы қолданылуы тиіс

Ұялы телефонының моделі қандай?

Па, шіркін, жер деп осыны айт!

Қазақстанның ұлан-байтвқ жерінде мол байлық бар.

Енді осы сөйлемдерден хабарлы сөйлемді , лепті сөйлемді табыңдар.

3. Мына сөздерде неше дауысты дыбыстар бар: қолдану-3, телефон-3, ғаламдану-4, көктем-2, грамматика-3, техналогия-4, ағартушылар-5, сыныптарымыздың-6, көпшіліктеріміздің-7.

Мына сөздерде неше дауыссыз дыбыс бар. Мына сөздерде неше әріп сан бар екенін айтыңдар.

4. 
   Балалар мәтін ішінен жалқы есімдерді атаңдар.
   

5. 
   Заттар, имитация арқылы сөйлемдегі болып жатқан істерді көрсетіңдер.
   

6. 
   –Балалар, біз сендермен бүгін (тақтада төмендегі мәтінмен жұмыс түрлері көрсетіледі).
   

• 
  мәтін алды кезең : психалогиялық жайлармен байланысты, яғни оқушының іштен қайталап отыруы, көру арқылы есте сақтау қабілетінің дамуы, шолу жасап, мазмұнын қысқаша беруге дайындық, жаңа сөздердің мағынасына тоқталу. Мақсаты – оқу әрекеті кезінде кездесетін қиындықтарды болдырмау, яғни мәтінді қабылдау, түсіну кезеңдерімен байланысты.
  
• 
  мәтін негізгі кезеңі: бұл мәтінді түсініп қабылдау үрдісі әрі мәтін арқылы коммуникативтік міндетті жүзеге асыруға оқушыларды дағдыландыру. Мәтіннің тақырыбы, негізгі ойын анықтау, абзацтарға бөлу, өз ойларын қортындылау.
  
• 
  мәтін соңы кезеңі : мәтін тақырыбын анықтау, автормен келісу, келіспеу, пікірталас стратегиясы.
  

7. 
   Балалар және бізде ән ойнады, оны біз не арқылы тыңдадық. Мәтінмен жұмыс. Тақтада бейнетаспа қосылады. Осы мәтін оқылады.
   

1. 
   мәтінге ат қою
   
2. 
   негізгі ой тудырушы сөзді анықтау.
   

8. 
   Тақтада телефон және бала суреті көрсетіледі. Оқушылар бір-бірлеп шығып тақтамен жұмыс жасайды.
   

- сынып қалды

- сөндірулі тұр

- әкем сұрап алды

- істемейді

• 
  Балалар мәтінмен жұмыс жасамас бұрын, біз тілімізді жаттықтырайық! Мына жаңылтпашты қайталайық:
  

Көктем келді.

«көкектеп» көкек

Көктеп келді.

9. 
   Сендердің алдарыңда мәтін және карточкалар жатыр. Ол мәтін тақтада көрсетіледі.
   

• 
  Мәтінмен жұмыс жасамас бұрын жаңа сөздермен танысайық! Тақтада жаңа сөздер жазылып тұрады.
  

Топтық тасымал – такси

Смс, хат – смс

Нерв жүйесі – нервная система

Ұялы телефонмен мүмкіндігінше қысқа сөйлесу керек. Қажеті жоқ әңгімеден аулақ болу керек, жақын жерде тұрақты телефон болса соны қолдану керек.
Ұялы телефонмен сөйлескен кезде балалардан алыс жерде болу керек. 
Аяғы жүкті әйелдер ұялы телефон қолданбауы керек, үйде ұялы телефон жабық ұсталуы қажет. Әсіресе нерв жүйелеріне әсер ететіндіктен балалардың ұялы телефон қолдану жастары кешіктірілуі керек. /18 жастан бұрын қолдану ұсынылмайды./ 
Ұялы телефон құлаққап арқылы қолданылуы тиіс. Осылайша ұялы телефорнның мидан алыс болуы қамдалуы керек. Телефонның сөйлесуден басқа ерекшеліктерін қолданудан қашқақтау керек. Ұялы телефон арқылы қысқа сөйлесу әдетке айналу керек, қысқаша мағлұмат берілетін кезде SMS қолданылуы керек, ұзын мерзімді сөйлесуді насихаттайтын кампанияларға кедергі жасалуы қажет.  
Ұялы телефондар ең көп радиация таратқан кез – телефон шырылдаған кез және сіз терген номерге байланыс құрған кезі. Сол кездерде телефонды басыңыздан алыс ұстауыңыз керек. Телефонды ашқаннан 1-2 секундтан кейін жихазды құлаққа жақындату ең сенімдісі.  Қарапайым телефон, яғни кабельді телефон болса сонымен сөйлесу керек, осындай телефон болған кезде ұялы телефон жабық тасталуы керек. 
Топтық тасымал көліктерінде электрондық хабарласу жүйелері болымсыз әсер етеді. Сондықтан жол апатынан аулақ болу үшін көліктерде ұялфы телефон жабық ұсталуы қажет.  Көлік жүргізіп отырған кезде телефон қолданбау қажет. Жедел түрде сөйлесу керек кездерде де көлік сенімді жерге тоқтатылып, сөйлесу керек.

• 
  Мәтінді дауыстап оқушылар оқиды.
  

1. 
   Мәтінге ат қояды
   
2. 
   жоспар құрады
   
3. 
   мәтінге сұрақ қояды
   
4. 
   деңгейлеріне қарай мәтінді ары қарай жалғастырады
   

• 
  түйін жасау
  
• 
  әр абзацты бір сөйлеммен жазу.
  

Мәтін соңы кезеңімен жұмыс:

1. 
   Мәтін тақырыбын анықтау
   
2. 
   Автормен келісесің дер ме, жоқ па? Дәлелдейді, неге екенін айтады.
   
3. 
   Пікірталас стратегиясы. Оқушылар екі топта бөлініп отырады, тақтаға бір-бірлеп шығып пайдасы мен зиянын жазады.
   

«Әндер әлеміне саяхат» тақтада шығады. Бұл кезде ұялы телефоннан музыка ойнайды.

• 
  Балалар, қазір бізде қандай жыл мезгілі?
  
• 
  Қандай ай?
  
• 
  Бізге 8 наурыз және 22 наурыз мейрамдары жақындап қалды. Олай болса, біз қазір смс хатын жақын адамдарымызға, бір-бірімізге жолдайық. Құттықтау сөздерін жазады.
  
• 
  Балалар, сендерге бүгін сабақ ұнады ма?
  
• 
  Жаңадан не білдіңдер?
  

Карточкаларды жинап алып, тексереді.

Тапсырмалар :

1. сөздерді сөз құрамына қарай талда: жерімізді, астананы, үйіңнен, қаланы.

2. «Телефон» сөзіне дыбыстық талдау жаса

3. Берілген сөздерді септе: жер, ана, қария, Бейбіт.

4. Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қой: Т...уелсізд..гі, үш..н, тар...хи, т...лғал..р, ма...ызын, шап...ыншылық, т..рмыс-са..ты, ша...уыл, ел бас..ылары, басқа..ады.

5. Соңғы әрпі «ы» болатын 5 сөз жаз

6. Берілген сөздерге синонимдер жаз: шаһар, хикая, халқы.

7. Берілген реттік сан есімдерді жинақтық сан есім түрінде жаз: бірінші, екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші.

8. Мына сөздерге сын есімдерді тіркестір: телефон, денсаулық, қызмет, табыстар, Қазақстан.

9. Мақалды толықтыр:

1. .....береке бар. 3. ..... - өлең төсегім

2. .... – алтын бесік. 4. ..... үшін отқа түс – күймейсің.

Керекті сөздер: ел іші, өз үйім, бейбіт елде, Отан.

10. Сөздерді сөз құрамына талда: кітапша, балықшының, қызылдау, жаздық.

11. Мына фразеологизмдер қандай мағына береді?

1. 
   Құлақ түру
   
2. 
   Терісіне сыймау
   
3. 
   Саусағынан бал тамған
   

13. Мына сөздердің қай сөз табынан екенін анықта: ыдыс, қолдану, қарапайым, тұрақты, қызылдау, дейін, бүгін.

Тапсырмалар :

1. сөздерді сөз құрамына қарай талда: жерімізді, астананы, үйіңнен, қаланы.

2. «Телефон» сөзіне дыбыстық талдау жаса

3. Берілген сөздерді септе: жер, ана, қария, Бейбіт.

4. Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қой: Т...уелсізд..гі, үш..н, тар...хи, т...лғал..р, ма...ызын, шап...ыншылық, т..рмыс-са..ты, ша...уыл, ел бас..ылары, басқа..ады.

5. Соңғы әрпі «ы» болатын 5 сөз жаз

6. Берілген сөздерге синонимдер жаз: шаһар, хикая, халқы.

7. Берілген реттік сан есімдерді жинақтық сан есім түрінде жаз: бірінші, екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші.

8. Мына сөздерге сын есімдерді тіркестір: телефон, денсаулық, қызмет, табыстар, Қазақстан.

9. Мақалды толықтыр:

1. .....береке бар. 3. ..... - өлең төсегім

2. .... – алтын бесік. 4. ..... үшін отқа түс – күймейсің.

Керекті сөздер: ел іші, өз үйім, бейбіт елде, Отан.

10. Сөздерді сөз құрамына талда: кітапша, балықшының, қызылдау, жаздық.

11. Мына фразеологизмдер қандай мағына береді?

4. 
   Құлақ түру
   
5. 
   Терісіне сыймау
   
6. 
   Саусағынан бал тамған
   

13. Мына сөздердің қай сөз табынан екенін анықта: ыдыс, қолдану, қарапайым, тұрақты, қызылдау, дейін, бүгін.

• 
  мәтін алды кезең : психалогиялық жайлармен байланысты, яғни оқушының іштен қайталап отыруы, көру арқылы есте сақтау қабілетінің дамуы, шолу жасап, мазмұнын қысқаша беруге дайындық, жаңа сөздердің мағынасына тоқталу. Мақсаты – оқу әрекеті кезінде кездесетін қиындықтарды болдырмау, яғни мәтінді қабылдау, түсіну кезеңдерімен байланысты.
  
• 
  мәтінге ат қою
  
• 
  негізгі ой тудырушы сөзді анықтау.
  

• 
  мәтін негізгі кезеңі: бұл мәтінді түсініп қабылдау үрдісі әрі мәтін арқылы коммуникативтік міндетті жүзеге асыруға оқушыларды дағдыландыру. Мәтіннің тақырыбы, негізгі ойын анықтау, абзацтарға бөлу, өз ойларын қортындылау.
  
• 
  мәтінге ат қояды
  
• 
  жоспар құрады
  
• 
  мәтінге сұрақ қояды
  
• 
  деңгейлеріне қарай мәтінді ары қарай жалғастырады
  
• 
  түйін жасау
  
• 
  әр абзацты бір сөйлеммен жазады.
  

• 
  мәтін соңы кезеңі : мәтін тақырыбын анықтау, автормен келісу, келіспеу, пікірталас стратегиясы.
  
• 
  мәтін тақырыбын анықтау
  
• 
  автормен келісесіңдер ме, жоқ па? Дәлелдейді, неге?
  
• 
  пікірталас стратегиясы.
  

Ұялы телефонмен мүмкіндігінше қысқа сөйлесу керек. Қажеті жоқ әңгімеден аулақ болу керек, жақын жерде тұрақты телефон болса соны қолдану керек.

Ұялы телефонмен мүмкіндігінше қысқа сөйлесу керек. Қажеті жоқ әңгімеден аулақ болу керек, жақын жерде тұрақты телефон болса соны қолдану керек.

Ұялы телефон қазіргі заманның жаңа техналогиясы. Ұялы телефонның қазір түр-түрі бар. Оның пайдасы мен зияндары да өте көп. Қазір көпшілік адамдар онымен қолданады. Бұл адамдарға өте қолайлы зат. Ұялы телефонның адам денсаулығына тигізетін зияны бар. Оны дененің кез-келген жеріне тағуға болмайды екен. Белдікке тақсаң бүйрекке зиянды әсері бар дейді, төс қалтаға салсаң жүрекке зиянды дейді. Тіпті, Ресей жақта бір қыз бала ұялы телефонның зиянды әсерінен мидың қатерлі ісігінен қайтыс болыпты. Бірақ, ұялы телефонсыз жүру мүмкін емес, бар шаруаңды телефонмен бітіресің.

3. 
   мәтінге ат қою
   
4. 
   негізгі ой тудырушы сөзді анықтау.
   

• 
  Мәтінді дауыстап оқушылар оқиды.
  

5. 
   Мәтінге ат қояды
   
6. 
   жоспар құрады
   
7. 
   мәтінге сұрақ қояды
   
8. 
   деңгейлеріне қарай мәтінді ары қарай жалғастырады
   

• 
  түйін жасау
  
• 
  әр абзацты бір сөйлеммен жазу.
  

Мәтін соңы кезеңімен жұмыс:

4. 
   Мәтін тақырыбын анықтау
   
5. 
   Автормен келісесің дер ме, жоқ па? Дәлелдейді, неге екенін айтады.
   
6. 
   Пікірталас стратегиясы. Оқушылар екі топта бөлініп отырады, тақтаға бір-бірлеп шығып пайдасы мен зиянын жазады.
   

Ұялы телефон қазіргі заманның жаңа техналогиясы. Ұялы телефонның қазір түр-түрі бар. Оның пайдасы мен зияндары да өте көп. Қазір көпшілік адамдар онымен қолданады. Бұл адамдарға өте қолайлы зат. Ұялы телефонның адам денсаулығына тигізетін зияны бар. Оны дененің кез-келген жеріне тағуға болмайды екен. Белдікке тақсаң бүйрекке зиянды әсері бар дейді, төс қалтаға салсаң жүрекке зиянды дейді. Тіпті, Ресей жақта бір қыз бала ұялы телефонның зиянды әсерінен мидың қатерлі ісігінен қайтыс болыпты. Бірақ, ұялы телефонсыз жүру мүмкін емес, бар шаруаңды телефонмен бітіресің.

5. 
   мәтінге ат қою
   
6. 
   негізгі ой тудырушы сөзді анықтау.
   

• 
  Мәтінді дауыстап оқушылар оқиды.
  

9. 
   Мәтінге ат қояды
   
10. 
    жоспар құрады
    
11. 
    мәтінге сұрақ қояды
    
12. 
    деңгейлеріне қарай мәтінді ары қарай жалғастырады
    

• 
  түйін жасау
  
• 
  әр абзацты бір сөйлеммен жазу.
  

Мәтін соңы кезеңімен жұмыс:

7. 
   Мәтін тақырыбын анықтау
   
8. 
   Автормен келісесің дер ме, жоқ па? Дәлелдейді, неге екенін айтады.
   
9. 
   Пікірталас стратегиясы. Оқушылар екі топта бөлініп отырады, тақтаға бір-бірлеп шығып пайдасы мен зиянын жазады.