Сабақтың тақырыбы: 36.Қазақстандағы топырақ типтері
жүктеу/скачать 51,35 Kb.
|
| Бекітемін:
Уақыты :25.01.2017ж Класс:8 Сабақтың тақырыбы: 36.Қазақстандағы топырақ типтері Сабақтың мақсаты: Білімділігі: Оқушыларды Қазақстан аумағындағы топырақ түрлерінің қасиеттері мен топырақтың негізгі түрлеріне анықтама беруге үйрету. Дамытушылығы: Оқушылардың зейінін, дағдысы мен іскерлігін пәнге деген қызығушылығын ой өрістерін дамыту. Тәрбиелілігі: Топырақты қорғау жұмыстарымен адамдардың шаруашылық қызыметін топырақтың құнарсыздануы, одан сақтау жолдары мен өңдеу шаралары туралы түсіндіру. Сабақтың түрі: Ашық сабақ, Интерактивті тақта. Сабақтың тегі: жаңа сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, түсіндіру, әңгімелеу, баяндау. Көрнекілігі: Қазақстанның физ. атлас картасы, оқулық, сызба, үлестірме,қима қағаздар, суреттер, плакаттар. Пәнаралық байланыс: тарих, биология, әдебиет, экология,химия. Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру: (Оқушылармен амандасу, сыныпты түгендеу, құралдарын тексеру.) II.Үй тапсырмасын сұрау. ІІІ. Жаңа сабақ. ІV.Жаңа сабақты бекіту V.Үй тапсырмасы. VI.Бағалау. Географиялық диктант. Топырақ -_______________компоненттерінің бірі. Алғашқы жұқа топырақ қабаты_____________бұрын__________дәуірінде пайда болды. Топырақты зерттейтін ғылымды-__________________.Жас ғылымның негізін салушы. Қарашірігі (гумусы) мол топырақ__________________ ІІ. Деңгейлік тапсырма. 1Топырақ дегеніміз не? (топырақ дегеніміз – Су, ауа, жылу, өсімдік және тірі ағзалардың әсерінен, тау жыныстардың үгілу нәтижесінде жер қыртысыныңбеткі қабатында пайда болған ерекше табиғи құрылым. 2) Топырақ құраушы факторларды атаңдар? (су, ауа, жылу, өсімдік,тірі ағзалар әсері, тау жыныстарыңың үгілуі) 3) Топырақтың механикалық құрамына нелер жатады? ( топырақтың механикалық құрамыына топырақтың ірілі және кішілі минерал бөлшектерінің жиынтығы жатады.) 4) Топырақтың қара шірігі қалай пайда болады? (жануарлар дүниесі өздерінің тіршілік әрекетінің нәтижесінде топырақты байытады да шірінді мөлшерін көбейте түседі) 5) Құрылымды топырақ қандай топырақ? (шірінді мен кальциге бай және құрылымы кесек топырақтарды құрылымды топырақ) 6) Құрылымы жоқ топырақ қандай топырақ? ( Құрылымында түйіршіктері ұсақ топырақты құрылымы жоқ топырақ дейді) Жаңа сабақ мақсаты Топырақ жамылғысының типтерін және топырақ эрозиясын,олардың алдын алу шаралары туралы толық және қосымша мәліметтермен толықтыру. Жаңа сабақ жоспары: 1. Топырақтың түрлерімен танысу . 2.Топырақтың эрозиясы. 3.Топырақтың негізгі қаиеттерімен және топырақты қорғау шаралары танысатын боламыз. ІІІ. Жаңа сабақ Еліміздің топырақ жамылғысы күрделі және әр түрлі. Жалпы топырақ табиғат зоналары бойынша таралады және айқын байқалады. Негізінен 3 топырақ зоналарына бөлінеді. 1.Қара топырақты зона (52⁰ с.е. солтүстігінде) 2- Қара қоңыр топырақты зона (52⁰ – 48⁰с.е. аралығында) 3- Қоңыр сұр қоңыр топырақты зона (52 ⁰– 48⁰ с.е. аралығында) Топырақ зоналары
Қара топырақты зона Қара қоңыр топырақты зона Қоңыр сұр қоңыр топырақты зона 1)Қара топырақты зона – Еліміздің солтүстігінде таралған. Бұл зонаға Солтүстік Қазақстан облысын түгелімен, Қостанай обл, Ақмола, Павлодар, Ақтөбе, Орал облыстарының солтүстік бөлігін қамтиды. Қара топырақты зона Республика аумағының 25,5 млн гектар жерін (9,5% - ын) алып жатыр. Бұл топырақ зона 3 зона аралығына бөлінеді: оңтүстіктегі қуаң даланың қара топырағы. 1 – сілтісізденген қара топырақ – орманда дала табиғат зонасының оңтүстігінде азғана бөлігін алып жатыр.
1 –қуаң даланың күнгірт қара қоңыр топырақтыөңірі. 2 – қуаң даланың жай қара қоңыр топырақты өңірі.
Еліміздің 70 млн гектардан астам жерлері эрозияға бейім жерлер болып келеді.Соның 52млн гектары жел эрозиясына бейім, 17 млн – нан астамы су эрозиясына бейім Топырақтың жел эрозиясы . Жел эрозиясының басым болуы , біріншіден Қазақстан жерінің көп бөлігінің жазық және ашық болуы, екіншіден күшті желдің соғуы, үшіншіден топырақтың құрылымы бос немесе механикалық құрамы жеңіл топырақтардың молдығы. Сондықтан бұндай жерлерді игеру өте жауаптылықты қажет етеді. Су эрозиясы – топырақты шайып кету және жыра эрозиясы деп екіге бөлінеді. Көктемде қар ерігенде, нөсер жаңбыр жауғанда ағыл - тегіл су топырақты шайып, құнарлы қабатты ағызып әкетеді.Егер топырақ бетінде өсімдік мол болса , топырақ қабаты аз шайылады. Топырақтану институтында топырақ эрозиясы бөлімі ашылып оңтүстік және солтүстік аймақтардың жел, су эрозияларын зерттеп,күресу шараларын ұсынды. Жалпы эрозиядан сақтану жолдары төмендегідей жұмыстар жүрілуі қажет: V.Үйге тапсырма. &36 Қазақстанның топырақ жамылғысының типтері оқу. Кескін картаға топырақ зоналарын түсіру. VII.Бағала жүктеу/скачать 51,35 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|