Сабақтың тақырыбы: Абайдың қара сөздері. Сабақтың мақсаты: Қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының шығарма

шылығына шолу жасай отырып, оқушыларды оның философия- лық тұжырымдары - қара сөздерімен таныстыру, ой - өрістерін

кеңейту, рухани -жан дүниелерін қалыптастыру.

Сабақтың міндеттері: Оқушылардың мәнерлеп айту, жатқа айту, түсініп, талдау дағ-

дыларын дамыту. Абай атамыздың ұлылығын, оның қара сөз-

дерінің тереңдігін сезіндіру, туған елін сүю, адамгершілік, ең-

бекқорлық, саналылыққа баулу.

«қара сөздері», Абай энциклопедиясы.

Оқушыларды түгендеу, сабақтың мақсатын айту.

Бұл көңілсіз дүниеден көп жыл өтер.

Өзі қысқа, өзі асау тентек өмір,

Арттағыға бір белгі қойса нетер?!» - деп ақын атамыз өзі айтқандай, бүгінгі сабақта

біз Абай атамыздың даналық сөздері – қара сөздерімен танысамыз.

Абай атамыз бізге өшпес мұра - өлеңдерін қалдырды, ендеше біз оны кім деп білеміз?

• 
  Дұрыс айтасыңдар – ақын. Ол қандай тақырыптарға өлең жазған?
  

Тағы қандай тақырыптарға жазған өлеңдері бар?

Ғылым, білім жайлы: «Әсемпаз болма әрнеге», «Білімдіден шыққан сөз», «Интернат-

та оқып жүр», «Ғылым таппай мақтанба» т.б. (Оқушылар оқиды)

• 
  Абай атамызды ақын ретінде есімізге түсірдік, оны тағы кім ретінде білеміз?
  
• 
  Әнші, композитор.
  
• 
  Қандай өлеңдеріне ән жазған?
  

-Соңғы өлеңді кім жазған?

- Неміс ақыны Гете жазған, орыс ақыны М.Ю.Лермонтов орыс тіліне, Абай атамыз

қазақ тіліне аударған. (слайд)

- Абай тағы кімнің шығармаларын қазақ тіліне аударған?

- А.С.Пушкин, И.А.Крыловтың шығармаларын.

- Сонымен, біз Абай атамызды әрі аудармашы ретінде білеміз.

Абай аудармасындағы «Қараңғы түнде тау қалғып» өлеңін «Досмұқасан» ансамблінің

орындауында тыңдайық.

Абай атамызды әр қырынан таныдық, енді бүгінгі сабақта даналық сөздері – қара

сөздерімен танысамыз.

ІІІ. Жаңа тақырып.

Қара деген сөздің бірнеше мағынасы бар, оны мына сөз тіркестерінен көруге болады:

Қара шаңырақ – отчий дом; қара жұмыс – тяжелая работа; қара басы – сам, выделение

личности, қара сөз – это не простые слова, они отличаются от других слов своим со-

держанием, в них заключается философская мысль.

Осындай сөздер Абай атамызда бар. Жаңа тақырыпты дәптерлеріңе жазыңдар:

Абайдың қара сөздері.

1. 
   Сөздік жұмысы (жазғызу, оқыту)
   
2. 
   38 қара сөзбен таныстыру (Мұғалім өзі мәнерлеп оқиды, қазақ-орыс тілінде) Тақырыбы қандай? Адамгершілік, мораль мәселелеріне арналған.
   
3. 
   Мәтін бойынша сұрақ – жауап.
   

жауап береді.( Виртуальді түрде сөйлесеміз)

І топқа: 1 абзацты оқып, одан адамға керекті жақсы қасиеттерді теріп жазу.

ІІ топқа: мәтіннің екінші бөлімінен адам неден аулақ болу керек немесе адамға жақын

болатын қасиеттерді теріп жазу.

ІІІ топқа: күллі адам баласын қор қылатын үш нәрсені дәптерге теріп жазу.

(Жауаптарын әр топтан бір оқушы оқып береді)

• 
  Абай атамыздың қандай өлеңінде адамның жақсы және жаман қасиеттері жөнінде
  

Оқушылардың өздері дайындап келген сөздерін тыңдайық. 7-ші, 19-шы, 38-ші сөздер жатқа айтылып, түсіндіріледі.(қысқаша аударма).

ған? Қара сөздердің тақырыбы әр алуан. Біз үшін ең қажеттісі: «оқу керек, оқығанды көңілге тоқи білу керек, білім алу үшін талап керек». Жақсыға жақын, жаманнан қа-

шық болу керек. Сонымен, Абайдың қара сөздерін тану арқылы біз оны кім деп біл-

дік?

сөздер, ғылымдық, философиялық шолулар.