Сабақтың тақырыбы: Ас қорыту мүшелерінің қызметі мен құрылысы Сабақтың мақсаты
жүктеу/скачать 1,34 Mb.
|
Асқорыту мүшелерінің қызметі мен құрылысы 111
- Бұл бет үшін навигация:
- Тістің құрылысы мен турлері, маңызы
|
Эпиграф Апыл-ғұпыл ішкен ас Асқазанға түскен тас М.Әлімбаев ақуыз май минералды тұздар дәрумендер көмірсу құрылыс материалы энергия қоры тағамның маңызы сіңірілгіш механи-калық химиялық ҚЫЗМЕТТЕРІ астың ұсатылуы ас қалдықтарын шығару астың асқорыту жолмен жылжуы асты сілекеймен шылау астың еруі қоректік заттардың сіңірлуі сілекейдің түзілуі өттің түзілуі ферменттердің түзілуі сөлдердің түзілуі химиялық Ас қорыту мүшелерінің құрылысы Ас қорыту жолы Ас қорыту бездері Ауыз қуысы Жұтқыншақ Өңеш Асқазан Ұлтабар Аш ішек Тоқ ішек Тік ішек Аналь тесігі Сілекей бездері (тіласты, жақасты- алқымдағы, шықшыт) Қарын безі Бауыр безі Ұйқы безі Ішек бездері Ас қорыту жолының ұзындығы - 8-12 м Тістің құрылысы мен турлері, маңызыҚызметі:
Жақ сүйектерінің тіс ұяларында алғашқы тістерінің көрінісі Бала 6 айға толғанда тіс жара бастайды Жаңа тұған баланың жақ сүйектері 5-жастағы баланың тістері 20 сүт тістер Жақ сүйектерінің тіс ұяларында алғашқы тұрақ-ты тістерінің көрінісі 20-22 жасқа келген адамда тістердің саны 32. Жалпы адамдардың 25% - да «ақыл тістің» шықпай қалуы мүмкін “Отыз тістен шыққан сөз отыз рулы елге тарайды” Ересек адамның тістері Тіс сауыты Тіс мойыны Тіс түбірі Тістің сыртқы құрылысы Тістің ішкі құрылысы Функции зубов Күрек тістер –қырқу, (режут) Іт тістер –тістеп үзіп алу(разрывают). Үлкен және кіші азу тістер – Үгуту (перемалывают). Күрек тістер және іт тістер - бір түбірлі. Үстіңгі жақ сүйектің азу тістері - үш түбірлі, астыңғы жақ сүйектің азулары - екі түбірлі Ауыз қуысының құрылысы: алдыңғы жағында ерін мен ұрт , жоғары жағы-қатты және жұмсақ таңдай,төменгі жағы –тіл мен ауыз түбінен, артқы жағы жұтқыншаққа өтеді. Ауыз қуысында кенеулі заттар тіс арқылы, тіл және сілекейдің қатысуымен қорытыла бастайды. сілекей(1,5-2л) лизоцим амилаза Жұтқыншақ- ұзындығы 11-13см бұлшықетті мүше, онда ас қорыту және тыныс алу жолдары қиылысады. Жұтқыншақтың төменгі жағы тарылып өңешке өтеді Өңеш- ұзындығы, шамамен 25см бұлшық етті түтік. Өңеш көкет арқылы өтіп, ХІ кеуде омыртқасы деңгейінде асқазанға ашылады. Ж Ұ Т У тамақ Жұтқыншақ ( L=12-14см) Мускулатура пищевода самая сильная в пищеварительном тракте. Благодаря этому человек может питаться даже стоя на голове. Асқазан Ересек адам асқазанның сыйымдылығы – 1,5 л. Қарын безі тәулігінде 2-2,5 литр сөл шығарады: ферменттер (пепсин-ақуыз, липаза-май), тұз қышқылы. 3 – 10 сағат қорытылады. Ұйқы без асқазанның астыңғы жағында екінші бел омыртқасының жүктеу/скачать 1,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|