БӨЛШЕК
КІШІ
ЕҢ
БӨЛІНБЕЙТІН
ЖОЛМЕН
ХИМИЯЛЫҚ
ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Атом-
химиялық жолмен бөлінбейтін ең кіші бөлшек
Атом
Ядро
Протон
Нейтрон
Электрон
Әр түрлі атомдардың құрамындағы протондар мен нейтрондардың сандары да әр түрлі, бірақ атомдағы протондар мен нейтрондардың массасының қосындысы сол элементтердің атомдық массасына тең:
Әр түрлі атомдардың құрамындағы протондар мен нейтрондардың сандары да әр түрлі, бірақ атомдағы протондар мен нейтрондардың массасының қосындысы сол элементтердің атомдық массасына тең:
Ar = Z + N
Ar – элементтердің салыстырмалы атомдық массасы
Z – оның реттік нөмірі
N – нейтрондар саны
ФОРМУЛАНЫ ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП ОТТЕКТІҢ ПРОТОН, НЕЙТРОН, ЭЛЕКТРОН САНЫН АНЫҚТАЙЫҚ
О (8р,8n)8е
Электрон, протон, нейтронға сипаттама
Сипаттамасы
Электрон
Протон
Нейтрон
Ашылған жылы
1897
1919
1932
Ашқан ғалымдар
Джозеф Джон Томсон
Эрнест Резерфорд
Джеймс Чедвик
Таңбасы
е–
p+
no
Массасы
m(e– ) 9,108. 10–31 кг
m(p+) 1,673. 10–27 кг
m(no) 1,675. 10–27 кг
Электр заряды
–1,6. 10–19 Кл = –1е
+1,6. 10–19 Кл = +1е
0
Радиусы
?
10–15 м
10–15 м
Тарихи деректерге шолу
Д.И. Менделеев периодтық заңды ашып, химиялық элементтердің периодтық жүйесін жасаған кезде, олардың физикалық мәні түсіндірілмеді. ХХ ғасырда атом құрылысы айқындалып, оның құрылыс теориясы ұсынылды. Ғалымдар атомның ядродан және оның айналасында қозғалып жүретін электрондардан тұратынын анықтады.1911 жылы ағылшын ғалымы Э.Резерфорд атом құрылысның «планеталық» моделін ұсынды. Бұл модель бойынша атомның ортасында оң зарядталған ядро бар, ал оны электрондар айналып жүреді. Электрон теріс зарядталған ең кіші бөлшек, оның заряды өлшем бірлігі ретінде қабылданған. Жалпы алғанда, атом электрбейтарап, яғни зарядсыз бөлшек болып саналады, себебі ядроның оң заряды электрондардың теріс зарядына тең.
Жауабы
(8 протон, 8 нейтрон) 8 электрон
(8 протон, 9 нейтрон) 8 электрон
(8 протон, 10 нейтрон) 8 электрон
“Қызықты химия”
ҚЫЗЫҚТЫ ХИМИЯ
" Электрон" сөзі грек тілінен аударғанда «Янтарь » деген мағынаны білдіреді.
" Протон" сөзі грек тілінен аударғанда «бірінші » деген мағынаны білдіреді
" Нейтрон" сөзі грек тілінен аударғанда «ешқайсысы емес » деген мағынаны білдіреді
" –" , " +" және " 0" белгілері бөлшектердің жоғарғы жағында тұрады.
Электронның массасы өте кішкентай болғандықтан оны физикада айтылмайды.
Химиялық элемент – ядро зарядтары бірдей атомдардың белгілі бір түрі.
