Сабақтың тақырыбы: «Қазақ» атауы мен қазақ жүздерінің пайда болуы Өткізген: І санатты тарих пәнінің мұғалімі Кәрібаева Алмагүл



бет2/2
Дата29.01.2017
өлшемі159,86 Kb.
#8193
түріСабақ
1   2





Зерттеген ғалымдар:

Мағынасы:

1

В.В Радлов

«Тәуелсіз ерікті адамдар»

2

Ш.Құдайбердіұлы

«өз алдына ел болып, еркін жүрген халық»

3

Ш.Уәлиханов

«Қазақ өте қадірлі сөз, күшті, мықты, шабытты дегенді білдіреді»

4

Ибн Рузбихан

«ер жүрек мінезді»

5

Телқожа Жанұзақов

«Еркін, ер,жігіт, кісі»

6

Н.Мыңжанұалы

«еркіндікке ұмтылу, қажыр –қайрат көрсету»

3. «Алаша» атауының мағынасы туралы


Тарихымызда бұл сөздің шығу төркіні қазақ сөзінен де беймәлім күйде қалып отыр. Бірақ қазақ халқының ауыз әдебиетінде, аңыз-әңгімелерінде, тарихи шежірелерінде алаш, алаша хан туралы деректкр сақталған.

Құрбанғали Халидтің ел ішінде сақталған шумағы:

Алаш, алаш болғанда,

Алаша хан болғанда,

Қазақ, қалмақ, ноғайлар,

Бәрі сонда бір болған,- дегеніне қарағанда, алаша ханның қазақ, қалмақ, ноғай бөлінбей тұрған кезде өмір сүргенін көрсетеді.

Ол кезді тарихшы Ж.артықбаев біздің заманымызға дейінгі қола дәуірінің кезі Беғазы –Дәндібай мәдениетіне жатқызады. Тіпті ғалым жерімізде осы кезде алғашқы мемлекеттілік басталғандығын меңзейді. «соның басы осы алаша ханның кезі емеспе деген пікір ұсынады. Шежіре жиағында:

Алаш, Алаш болғанда,

Алатай ат болғанда.

Таңбасыз тай,

Енсіз қой болғанда,-

деген шумақтан әлі де болса меншіктің туа қоймаған кезі деген пікір қалыптасады.

Ал екінші бір еске алатын мәселе-Қарасеңгір мен Сарыкеңгір өзендерінің бір-біріне құйылатын жеріндегі биік төбенің үстінде Алаша ханның мазары деген күмбез тұр. Ескерткіштің қашан, қай кезде жасалғандығы туралы ешбір дерек жоқ.

4. Жүздердің пайда болуы туралы




Сонымен жүз дегеніміз-халқымыздың көшпелі шаруашылығына байланысты ғасырлар бойы қалыптасқан тарихи әлеуметтік-экономикалық категория

Сабақты бекіту

Тарихи доминомен жұмыс

Сөзтізбек

1.Мар 2.Семенов 3. Мыңжанұлы 4.Жанұзақов 5.Ақынжанов 6.Бернштам

7.Грозный 8. Марғұлан 9. Уәлиханов


Қортынды сөз:

Елбасымыз , «Өткенін білмеген халық болашағында болжай алмайды»деген, әрбір халық үшін өзінің тарихы мен ұлт атауы қадірлі болып келеді.Бүгінгі сабағымызды ақын Мағжан Жұмабаевтың «Сағындым» өлеңінің мына жолдарымен қортындылағым келеді.

Не көрсем де алаш үшін көргенім,

Маған артық ұлтым үшін өлгенім.

Мен өлсемде алаш өлмес көркейер,

Істей берсін қолдарынан келгенін.

Көнеден қалған мұрағаттарымызды қастерлеп, ата-бабаларымыздың өсиетін ақтайтын білімдіде , саналы азамат болайық!
ІҮ. Оқушыларды бағалау

Ү. Үйге тапсырма беру



Үй тапсырмасы: Мәтінді оқып, тақырыпқа байланысты тарихи эссе жазу.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет