Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының рухани мәдениеті

- Салт-дәстүрді дегенді қалай түсінесің? Дәстүр латынша жапсыру, жалғастыру-тарих барысында қалыптасып, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып отыратын әдет-ғұрыптар, салт-сана, қоғамдық тәртіп, заң, мұрат пен игілік, мінез-құлық қалыптары және өнегелі өнер болып табылады.

- Әдет-ғұрып деген не? Әдет-ғұрып дәстүрге айналған жалпыға бірдей қалыптасқан, әр этносқа тән ортақ тәртіп салт-сана.

№1 тапсырма. Қонақжайлылық пен өзара көмек. Әр топқа ортақ сұрақ беріледі.

А) Қазақтың қонақжайлығын неден көреміз? (1-топ)

Ә) Қандай жағдайларда қонаққа шақырған? (2-топ)

Б) Қазақтарда қиын-қыстауларда қандай көмек берген? (3-топ)

В) Қазақтарда бір-біріне өзара қандай жәрдем беріп тұрған? (4-топ)

№2 тапсырма. Әдептілік пен сыпайлылық. Әр оқушыны жеке-жеке тұрғызып, интерактивті тақтамен жұмыс жасауға тапсырмалар беріледі. Оқушылар берілген сөздердің мағынасын ашады.

1. 4000*2*178= 1822ж. XІX ғасырдың І ширегі

2. 1528*85*3=1783ж. XVІІІ ғасырдың 80 жылдары

3. 9000*3*1163=1837ж. XІX ғасырдың І жартысы

4. 3800*2*64==1836ж. XІX ғасырдың 30 жылдары

№3 тапсырма. Тамырлық әдет-ғұрып. Оқулықтан тақырыпшаны оқып, әңгімелеп беру. Ауызша қалау бойынша оқушылардан сұрау.

-Кім бұл тақырыпты “3” –ке жауап беремін дейді?

-Кім бұл тақырыпты “4” –ке жауап беремін дейді?

-Кім бұл тақырыпты “5” –ке жауап беремін дейді? Қалаған оқушы айтады, көп оқушы қол көтерген жағдайда ең ұпайы аз оқушы айтады

№4 тапсырма. Қоныс таңдау әдет-ғұрпы. Деңгейлік жұмыс.

Сары түс-қоныс таңдау деген не?

Жасыл түс-қалай қоныс таңдаған?

Көк түс-жер дауы қалай шешіліп отырған?

№5 тапсырма. Отбасы және неке саласындағы әдет-ғұрыптар мен салт-дәстүрлер.

Сары түс-бала туғаннан бастап ретімен салт-дәстүрлерді атаңдар.

Жасыл түс-отбасы мен некеге байланысты әдет-ғұрыптарды атаңдар.

Көк түс- Қазақстанның “Отбасы мен неке заңы” жайында не білесіңдер?

№6 тапсырма. Бала тәрбиесі. “Сөз сыры” ойыны. Барлық топқа “сөз сырларын” ауызша оқып, оның мағынасын ашып беруді оқушылардан сұрау.

• 
  “Жібі түзу”-дұрыс жүретін, тәртіпті, адамгершілігі бар адамды айтады.
  
• 
  “Бала өзі өскендей, келін өзі келгендей”-ата-ананы тыңдамаған, сыйламаған жастар туралы осы мақалды айтады.
  
• 
  “Жалғыз жүріп жол тапқанша, көппен бірге адас”- жеке басының қамын ойлайтын, өзімшіл адамды халық қадірлемейді. Бұл нақыл адамдарды бірлікке, бірін- бірі сыйлауға тәрбиелейді.
  
• 
  “Қызға қырық үйден тыю”- кез келген үйге бара беру, қонып қалу ұят, негізінен ибалы да нәзік ақылды болуға тиіс қазақ қызына аса лайықсыз қылық
  
• 
  “Әншейінде ауыз жаппас, той дегенде өлең таппас” –жай күндерде білгішсініп, ал нағыз сөз айтатын кезде міңгірлеп қалатын адамға халық осылай анықтама берген.
  

Біздің қазақ халқының салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы жайында көптеген зерттеушілерді қызықтырған. XVІІІ-XX ғасырдың басында орыс және шетел ғалымдары, саяхатшылар айқын байқап, жазып қалдырған.