Сабақтың тақырыбы: Баяндауыш

Сабақтың тақырыбы: Баяндауыш

1. білімділік: Оқушыларға сөйлемнің тұрлаулы мүшесі баяндауыш туралы жан-жақты түсінік беріп, дара және күрделі, үйірлі баяндауыш түрлерін ажырата білуге үйрету.

2. дамытушылық: Оқушылардың сөздік қорын молайту, ойлау қабілетін дамытып, өз ойын жүйелі түрде жеткізуге, жеке жұмыс істеуге үйрету.

3. тәрбиелік: дүниетанымдық көзқарастарын, рухани-адамгершілік, дағдыларын қалыптастыру, қазақ тіліне деген қызығушылығын арттыру.

Сыныпта кім кезекші?

Қазақ тілім - өз тілім дана тілім.

Абай ,Мұқтар сөйлеген дара тілім.

Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені

Болашағым ,бақытым қазақ тілім

б) Рефлексия

1. 
   Сенің көңіл – күйің қандай?
   
2. 
   Сен бүгінгі күнге дейін нені білдің?
   
3. 
   Нені үйрендің?
   
4. 
   Болашақта нені білгің келеді?
   

Шығармашылық  деңгейдегі  тапсырманы  орындау.

Сын  есімді,  сан  есімді,  есімшені,  тұйық  етістікті,  одағайды  бастауыш  етіп  сөйлем  құрап  келеміз.
ІІІ. Білімді жан-жақты тексеру «Интервью» әдісі

“Иә, жоқ” ойыны

1. 
   Сөйлем мүшелері дегеніміз – сөйлем құрауға қатысқан толық мағыналы сөздер Иә
   
2. 
   Шылау, одағай, қыстырма, қаратпа сөздер сөйлем мүшесі бола алады Жоқ
   
3. 
   Сөйлем мүшелері, дара, күрделі, үйірлі болып бөлінеді Иә
   
4. 
   Сөйлем мүшелері атқаратын қызметі жағынан тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелер болып бөлінеді Иә
   
5. 
   Бастауыш- іс –оқиғаның иесін білдіреді. Иә
   
6. 
   Бастауыш құрылысына қарай екі түрге бөлінеді жоқ
   
7. 
   Үйірлі бастауыш: Билеті барлар орындарына жайғасты Иә
   
8. 
   Бастауыш қызметіндегі есімдік: Өзіміз де жүргелі жатырмыз Иә
   
9. 
   Бастауыш қызметіндегі зат есім: Көп қорқытады, терең батырады Жоқ
   
10. 
    Бастауыш қызметіндегі сын есім: Көп қорқытады, терең батырады Иә
    

“Иә, жоқ” ойыны бойынша Бағалау критерийлері

Бұл тұрлаулы мүше болып табылады. Сөйлемде оның астын қос сызықпен сызып белгілейміз.

1. 
   Баяндауыш болатын сөздер көбінесе қандай тұлғада тұрады?
   
2. 
   Қай кезде баяндауыш етістік болады?
   
3. 
   Қай кезде баяндауыш сын есім болады?
   
4. 
   Қай кезде баяндауыш зат есімнен тұрады?
   
5. 
   Қай кезде баяндауыш сан есімнен болады?
   
6. 
   Қай кезде баяндауыш есімдіктерден болады?
   
7. 
   Қай кезде баяндауыш көмекші етістік немесе еліктеу сөзден болады?
   

ҮІ. Түсінгенін тексеру

1. 
   Сөйлемдегі баяндауыштың орнын толықтырыңдар.
   
2. 
   Адам баласы табиғатты . ( )
   
3. 
   Біз бұлақтардың көзін . ( )
   
4. 
   Су мол болса, астық та .( )
   
5. 
   Көк шөпті таптауға .( )
   
6. 
   Ата-бабаларымыз табиғатқа жанашырлықпен . ( )
   

• 
  1-деңгей Жекеше, көпше түрде жікте
  
• 
  2-деңгей Қандай шақта тұрғанын анықта
  
• 
  3-деңгей Осы етістіктерді қолданып мәтін немесе өлең құрастыр.
  

Бастауыш дегеніміз не?

1. 
   Іс –оқиғаның қимылын білдіреді
   
2. 
   іс –оқиғаның иесін білдіреді
   
3. 
   Іс –оқиғаны пысықтайды
   
4. 
   Затты айқындайды.
   

1. 
   Дара бастауыш
   
2. 
   Күрделі бастауыш
   
3. 
   Үйірлі бастауыш
   
4. 
   Дұрыс жауабы жоқ.
   

Күрделі бастауышты көрсет

1. 
   Мен келе жатырмын.
   
2. 
   Күле беру ыңғайсыз.
   
3. 
   Мен қазір сабақта отырмын.
   
4. 
   Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін.
   

Арман бүгін қаладан келді. Сөйлеміндегі бастауыш қандай сөз табынан жасалып тұр

1. 
   Одағай
   
2. 
   Сын есім
   
3. 
   Сан есім
   
4. 
   Зат есім
   

Әке көрген – оқ жонар,

Ана көрген – тон пішер сөйлемдегі бастауыш қандай сөз табынан жасалып тұр

1. 
   Есімше
   
2. 
   Сын есім
   
3. 
   Көсемше
   
4. 
   Үстеу
   

Баяндауыш дегеніміз .......

1. 
   Атау септігінде тұрып, оқиғаның иесін білдіреді
   
2. 
   Бастауыштың іс -әрекеті, қимылын, жай – күйін, оқиғаның қай шақта болғанын білдіреді
   
3. 
   заттық мағына жағынан толықтыру үшін жұмсалады
   
4. 
   Іс –оқиғаны сипаттау мағынасында қолданылады
   

Дара баяндауышты тап

1. 
   Алмат жылап қоя жаздады
   
2. 
   Машина баяу жүріп келе жатыр
   
3. 
   Мен Астанадан келдім
   
4. 
   Мен орманда жүргенді ұнатамын
   

Күрделі баяндауышты тап

1. 
   Ол шалқасынан құлап кете жаздады
   
2. 
   Мен бүгін тез ояндым
   
3. 
   Жадыра кітап оқыды
   
4. 
   Сендер бақытты адамсыңдар
   

{Test 3}

1. 
   От жылт етті
   
2. 
   Мен қатты қуандым
   
3. 
   үш жердегі үш - тоғыз
   
4. 
   Сен қайда барасың?
   

Баяндауыш қызметіндегі сын есімді тап

1. 
   бәріміз бір кісінің баласындай татумыз
   
2. 
   бес жерде бес – жиырма бес
   
3. 
   Мен қатты қуандым
   
4. 
   Мен Астанадан келдім
   

1. Бүгін сабақ маған несімен ұнады?

2. Бүгін сабақта болған көңіл – күйіңді суретпен көрсет

3. Сабақ барысында қандай қиындықтар туындады?

“Мемлекеттік тілді білу- әрбір азаматтың ізгілікті борышы”

эссе жазу

Анықтамаларды жаттау