Сабақтың тақырыбы: Есептегіш техника кабинетіндегі қауіпсіздік

1. 
   Меню қатары
   
2. 
   Негізгі меню қатары
   
3. 
   Тұрақты меню қатарының бірі.
   
4. 
   Көмекші ақпараттарды алу.
   
5. 
   Файлдар сақталатын орын.
   
6. 
   Әрекеттерді орындау амалдарының бірі.
   
7. 
   Бір бумадан келесі бумаға файлдарды ....
   

Тест тапсырмалары

1. 
   Бірінің ішінде бірі қабаттаса орналасқан терезе типі
   

С. Белсенді (активті); D. негізгі

Е. Қосымша және негізгі

2. Сілтеуіш программасының терезелер саны

А. 5; В. 4; С. 2; D. 3; Е.1

3. Файл- бұл...

А. дискіде сақталатын атаулар жиыны

В. Белгілі бір атпен дискіде не компьютер жадында сақталатын программа не құжат.

С. Компьютер жадында не дискіде сақталатын ақпараттар диыны

D. мәтін не құжаттар тізімі

Е. Ақпараттар жиынтығы

4. Терезенің құрлымдық элементтеріне:

А. Терезенің қатары, меню қатары, басқа дискіге немесе бумаға көшіру, терезенің негізгі жұмыс алаңы, тік және көлденең қозғалту жолақтары, саймандар тақтасы, қалып-күй қатары

В. Меню, саймандар тақтасы.

С. Саймандар тақтасы, меню, көлденең қозғалту жолақтары, тақырып қатары

D.тік және көлденең қозғалту жолақтары, саймандар тақтасы, енгізгу жұмыс алаңы

Е. Басқа дискіге не бумаға көшу, саймандар тақтасы, қалып-күй қатары.

5. Объекті іздеу үшін қанша әрекет орындалады?

А. 1; В. 3; С. 4; D. 2 не 3 не 4; Е. 5

6. «Анықтама» терезесінде қанша парақ бар және оларды ата?

А. 3: Содержание-предметный указатель-поиск

В. 2: Содержание-поиск

С. 1: Содержание

D. 3: Вывести- печать-отмена

Е. 4. Содержание- вывести-предметный указатель-поиск

7. «Анықтама» шақыру үшін қанша әрекет орындалады?

А. 3; В. 2; С. 1; D. 4; Е.5

8. «Анықтама» алу үшін қандай перне пайдаланылады?

А. Ғ5; В.Ғ4,Ғ5; С. Ғ1; D. Ғ2; Е.Ғ10.

9. Объектіні іздеу қандай терезе арқылы жүзеге асырылады?

А. Хабар алмасушы; В. сұхбат

С. Анықтама; D. негізгі

Е. қосымша

10. Қандай тұжырым дұрыс емес екенін анықта?

А. Анықтама- Сұхбат

В. Содержание-Предметный указатель-поиск

С. Анықтамалық жүйе контестке тәуілді

D. кез келген сұхбат терезеде «көмек» батырмасы орналасқан

Е. Вывести-печать-отмена

ақпаратты жасау туралы түсінік беру.

2 .Үйге берген тапсырманы тексеру

3 .Жаңа тақырыпты түсіндіру.

4. Тапсырмаларды орындау

5. Сабақты бекіту

6. Үйге тапсырма беру.

ДК-нің мәтіндік те, графикалық та ақпаратты өңдеу мүмкіндігі бар. Мұндай ақпаратты өңдеудің қарапайым құралы операциялық жүйесі болып табылады. Графикалық редактор графикалық бейнелерді жасауға және редакциялауға арналған.

1. 
   Құрал – саймандар мен бояуларды қолдана отырып, сурет салуға;
   
2. 
   суреттерді бөлек бөліктерден құрастыруға;
   
3. 
   суретке мәтінді енгізу және қалыптастыруға;
   
4. 
   Бар графикалық объектілерді түзетуге;
   
5. 
   Схемаларды сызуға және т.б. мүмкіндік береді.
   

Пуск – Программы – Стандартные – Графический редактор Paint. Редакторды жүктегеннен кейін экранда әдеттегідей, тақырып жолынан, меню мен жұмыс үстелінен тұратын терезе пайда болады. Менюді пайдалана отырып, терезеде құрал-саймандар тақтасын, палитраны және қалып-күй жолын жарықтандыруға болады. Егер жұмыс ортасының өлшемі терезе өлшемінен үлкен болып берілсе, онда жұмыс ортасының төменгі және оң жақтарында айналдыру жолақтары пайда болады. Қалып күй жолында меңзердің пикселдердегі координаттарын байқауға болады.

Құрал-саймандар тақтасы жұмыс аймағының сол жағында орналасады және ол мынадай құрал-саймандары бар.

--суреттің ерікті аймағын белгілеу.

--суреттің тік төртбұрышты үзіндісін белгілеу

--суреттің белгілі бір бөліктерін өшіруге арналған өшіргіш

--тұйық контурды құю

--суреттен түс таңдау

--экрандағы бейненің өлшемін өзгертуге арналған масштаб

--жіңішке сызықтарды сызуға арналған қарындаш

--ерікті сызықтарды сызуға арналған кисть

--түрлі түсті нүктелерді салуға арналған бүріккіш

--мәтінді енгізу мен қалыптастыруға арналған жазу

--түзу сызықтарды салуға арналған сызық

--қисық сызықтарды салуға арналған қисық

--тікбұрыш көпбұрыш және эллипс- қажет фигураны салуға мүмкіндік беретін құал-саймандар фигура дұрыс салынуы үшін мауысты жылжытқанда шифт нернесін басып ұстау керек

--салынған кескінді болдырмау үшін пернесін басу керек

Палитра жұмыс аумағынан төмен орналасқан және түстер жиынтығынан басқа негізгі және фонның түстерін көрсететін түс индикаторы бар түстер маус батырмасын қажетті түсте басу арқылы таңдалынады оң жақ батырмамен-фонның ал сол жақ батырмамен не

гізгі түсті дайындаймыз тікбұрыш көпбұрыш және эллипс таңдалған режімге байланысты фон түсімен боялуы мүмкін палитраны өзгерту үшін оған маустың оң жақ батырмасымен екі рет шерту керек

СУРЕТ САЛУ ТӘСІЛДЕРІ

маустың сол жақ батырмасын басу арқылы ққрал таңдаймыз егер қажет болса сызықтар қалыңдығын оның конфигурациясын немесе қажет режімді мысалы эллипсты таңдаймыз маустың сол жақ батырмасын басып отырып сурет саламыз мәтінді енгізгенде алдымен жазу қаріп оның өлшемі және басқа атрибуттары орналасатын жерді белгілейміз

Меню алты пункттен тұрады оларды маустың батырмасын басу арқылы таңдауға болады менюдің әр пункті созылған бағыныңқы менюден тұрады

• 
  Paint графиктік редакторының атқаратын қызметі қандай?
  
• 
  Paint графиктік редакторын қалай іске қосамыз?
  
• 
  Paint графиктік редакторының терезесінің бөліктерін атаңыз.
  
• 
  Сурет салу әдістері қалай орындалады?
  
• 
  Түстер палитрасының қызметі қандай?
  
• 
  Меню жолының қызметі қандай?
  

Қарапайым графикалық редакторы. Суретті ашу, сақтау.

1.Оқушыларды ұйымдатыру

2.Үйге берілген тапсырманы тексеру

3.Жаңа тақырыпты түсіндіру

4.Тапсырмаларды орындау

5.Сабақты бекіту

6.Үйге тапсырма беру

Өткен материялды қайталау сұрақтары:

• 
  Paint графиктік редакторының атқаратын қызметі қандай?
  
• 
  Paint графиктік редакторын қалай іске қосамыз?
  
• 
  Paint графиктік редакторының тезесінің бөліктерін атаңыз
  
• 
  Сурет салу әдістері қалай орындалады
  
• 
  Түстер палитрасының қызметі қандай?
  
• 
  Меню жолының қызметі қандай?
  

Түзу сызық, сызу айрықша еңбекті талап етпейді.Түзу сызық сызу үшін:

1.Линия батырмасын шертеміз

2.Құрал-саймандар жиынынын астындағы жақтаудан сызықтың қажетті таңдаймыз.

3.Маус нұсқағышын сызық басталатын орынға апарып қоямыз.

4.Мауыстың сол жақ батырмасын басып тұрып, сызық аяқталатын орынға тасымалдап апараиыз.

5.Маустың батырмасын жібереміз

Төртбұрыштар мен квадраттар салу

Тік төртбұрыш құралымен боялған және боялмаған тік төртбұрыштар салуға болады.

1.Прямоугольник батырмасын шертеміз.

2.Тік төртбұрыштың қажетті түрін таңдаймыз: 1-тек жақтау,2-жақтау,3-тек толтыру.

3.Маус нұсқағышын тік төрбұрыш салғыларың келетін жерге орналастырыңдар

4.Маустың сол жақ батырмасын басып тұрып нұсқағышты тік төртбұрыш жақтауын созып қажетті өлшем мен пішін шыққанша тасымалдаңдар.

5. Маус батырмасын шертіңдер.
Бұрыштары дөңгеленген тік төртбұрыштар салу.

Дөңгеленген тік төртбұрыш құралының көмегімен бұрыштары дөңгеленген, іштері боялған және боялмаған тік төртбұрыштар салуға болады. Ол үшін:

1. 
   Скругленный прямогульник батырмасын шерту керек.
   
2. 
   Дөңгеленген тік төртбұрыштың қажетті түрін таңдаңдар.
   
3. 
   маус нұсқағышын төртбұрыш салатын орынға орналастырыңдар.
   
4. 
   Маустың сол жақ батырмасын басып тұрып, нұсқағышты бұрышы дөңгеленген төртбұрыштың жақтауын соза тартып, қажетті өлшем мен пішін шыққанша тасымалдаңдар.
   
5. 
   маус батырмасын жіберіңдер.
   

Элипс құралымен іштері боялған және боялмаған эллипстер мен шеңберлер салуға болады. Ол үшін:

1. 
   Эллипс батырмасын шертіңдер.
   
2. 
   Эллипстің қажетті түрін таңдаңдар: 1-тек шекара, 2 шекара және толтыру, 3-тек толтыру.
   
3. 
   маус нұсқағышын өздерің эллипс сызғыларың келетін орынға орналастырыңдар.
   
4. 
   маус батырмасын шертіңдер.
   

2.Сызықтық қажетті қалыңдығын таңдаймыз

3.Түзу сызықтарды салу әрекеттерін орындаймыз

4.Маустың сол батырмасын сызықтың бүгетін жерінің жанында басамыз да, он жаққа апарамыз

5.Осы әрекеттерді ек інші віліс үшін де қайталаймыз

Көпбұрыштар салу:

1.Многоулник ( Көпбұрыш) құралының батырмасын шертеміз

2.Көпбұрыштың типн таңдаймыз

3.Бірінші сызықты саламыз

4.Екінші сызықты саламыз және т.с.с.

Құю (Заливка) құралын пайдалану:

1.Құю (Заливка) құралының батырмасын шертеміз

2.Түстер палитрасының түс таңдаймыз

3.Бояғымыз келетін тұйық контурдын ішін мауспен шертеміз

Бүріккіш құралын пайдалану:

1.Бүріккіш құралының батырмасын шертеміз.

2.Түстер палитрасынан түс таңдаймыз.

3.Бүріккіш дағының өлшемін таңдаймыыыыз.

4.Бояуды бүркеміз.

Қылқаламмен сурет салу:

1.Кисть құралының батырмасын шертеміз.

2.Кистьтің пішіні мен өлшемін таңдаймыз.

3.Түстер палитрасынан қажетті түсті таңдаймыз.

4.Маус ннұссқауышын бояуды бастайтын жерге орналастырамыз.

5.Маустың сол батырмасын басып тұрып,кистьті жылжытамыз.

6.Маус батырмасынжібереміз.

Өшіргіш құралын пайдалану:

1.Ластик (Өшіргіш ) құралының батырмасын шертеміз.

2.Өшіргіштің өлшемін таңдаймыз.

3.Маус нұсқауышын өшірілетін сызыққа орналастырып, маустың сол батырмасын басып тұрып өшіреміз.

4.Батырманы жібереміз.

Сабақты бекіту сұрақтары:

• 
  Түзу сызық сызу әрекеті қалай орындалады?
  
• 
  Тік төртбұрыш салу әрекеті қалай орындалады?
  
• 
  Дөңгеленген тік төртбұрыш салу әрекеті қалай орындалады?
  
• 
  Эллипс, шеңбер салу әрекеттері қалай орындалады?
  
• 
  Осы фигуралардың түстерін қалай өзгертуге болады?
  

Графикалық редактордың сурет салу құралдары.

а)оқушылар тізімі;

ә)кабинет жағдайы;

Үй тапсырмасын тексеру.

Сыртқы жад дегеніміз не?

CD-RW және DVD-RW приводтары не үшін қажет?

Дискіжетек деген не?

Флеш-жад деген не?
Тест тапсырмалары

2. 
   Бірінің ішінде бірі қабаттаса орналасқан терезе типі
   

С. Белсенді (активті); D. негізгі

Е. Қосымша және негізгі

2. Сілтеуіш программасының терезелер саны

А. 5; В. 4; С. 2; D. 3; Е.1

3. Файл- бұл...

А. дискіде сақталатын атаулар жиыны

В. Белгілі бір атпен дискіде не компьютер жадында сақталатын программа не құжат.

С. Компьютер жадында не дискіде сақталатын ақпараттар диыны

D. мәтін не құжаттар тізімі

Е. Ақпараттар жиынтығы

4. Терезенің құрлымдық элементтеріне:

А. Терезенің қатары, меню қатары, басқа дискіге немесе бумаға көшіру, терезенің негізгі жұмыс алаңы, тік және көлденең қозғалту жолақтары, саймандар тақтасы, қалып-күй қатары

В. Меню, саймандар тақтасы.

С. Саймандар тақтасы, меню, көлденең қозғалту жолақтары, тақырып қатары

D.тік және көлденең қозғалту жолақтары, саймандар тақтасы, енгізгу жұмыс алаңы

Е. Басқа дискіге не бумаға көшу, саймандар тақтасы, қалып-күй қатары.

5. Объекті іздеу үшін қанша әрекет орындалады?

А. 1; В. 3; С. 4; D. 2 не 3 не 4; Е. 5

6. «Анықтама» терезесінде қанша парақ бар және оларды ата?

А. 3: Содержание-предметный указатель-поиск

В. 2: Содержание-поиск

С. 1: Содержание

D. 3: Вывести- печать-отмена

Е. 4. Содержание- вывести-предметный указатель-поиск

7. «Анықтама» шақыру үшін қанша әрекет орындалады?

А. 3; В. 2; С. 1; D. 4; Е.5

8. «Анықтама» алу үшін қандай перне пайдаланылады?

А. Ғ5; В.Ғ4,Ғ5; С. Ғ1; D. Ғ2; Е.Ғ10.

9. Объектіні іздеу қандай терезе арқылы жүзеге асырылады?

А. Хабар алмасушы; В. сұхбат

С. Анықтама; D. негізгі

Е. қосымша

10. Қандай тұжырым дұрыс емес екенін анықта?

А. Анықтама- Сұхбат

В. Содержание-Предметный указатель-поиск

С. Анықтамалық жүйе контестке тәуілді

D. кез келген сұхбат терезеде «көмек» батырмасы орналасқан

Е. Вывести-печать-отмена

1. 
   Оқушыларды ұйымдаастыру
   
2. 
   Үйге берілген тапсырманы тексеру
   
3. 
   Жаңа тақырыпты түсіндіру
   
4. 
   Тапсырмалады орындау
   
5. 
   Үйге тапсырма беру
   

Суреттерді сақтау командасы қалай орындалады?

Сақталған суреттерді ашу командасы орыдалады?

Суретке мәтінді қалай енгізуге болады?

Белгілеу батырмасы (выделение) Төрбұрышты үзіндіні таңдайды

Кез келген аймақты бөліп алу батфрмасы ерікті пішінді аймақты бөліп алуға мүмкіндік береді.

Үзінділермен орындалатын әрекеттер:

1.Алмасу буферіне қйып алу

2.Алмасу буферіне көшіру

3.Басқа жерге апару

4.Басқы жерге көшіру

5.Сурет бойынша көбейту

6.Пішіні мен көлемн өзгерту

7.Машстабын өзгерту, қисайту

8.Төңкеру және бұру

9.Түсін өзгерту

10.Өшіру (жою)

2.Правка- Копировать немесе Вырезать командаларының бірін орындаймыз

3.Правка- Вставить командасын орындаймыз.

Үзіндіні беинелеу немесе бұру әрекеттері:

1. 
   Үзіндіні белгілеу
   
2. 
   Рисунок менюіндегі немесе қосымша менюдегі Оразитъ/Повернутъ коман-дасын орындаимыз
   

Немесе көлденең (горизанталъ) осътеріне қатысты 90, 180, 270 градусқа бұруға болады.

1. 
   Үзіндіні белгілеу.
   
2. 
   Рисунок менюіндегі немесе қосымша менюдегі Растянутъ/Накланутъ командасын орындаймыз.
   

• 
  Үзінді дегеніміз не?
  
• 
  Үзінділерді белгілеу жолдары қандай?
  
• 
  Үзінділермен қандай әрекеттерді орындауға болады?
  
• 
  Үзіндіні жю әрекеті қалай орындалады?
  

1. 
   Оқушыларды ұйымдастыру
   
2. 
   Үйге берілген тапсырманы тексеру
   
3. 
   Жаңа тақырыпты түсіндіру
   
4. 
   Тапсырмалады орындау
   
5. 
   Үйге тапсырма беру.
   

Суретті қағазға басып шығару үшін Файл-Печать командасын орыңдаңдар. Баспа (Печать) диалогтық терезесі пайда болады. Печатать бөлімінде принтерге қандай парақтарды шығару керек екенін көрсетіп, Число копий өрісіне қажетті дана санын енгізіңдер. Содан соң ОК батырмасын шертіңдер.

Құжат басылымға қандай түрде берілетінін қарап шығу үшін Файл-Предварительный просмотр командасын орыңдаңдар. Егер құжат кескіні өздеріңе ұнаса, осы терезеде Печать батырмасын шертіңдер. Олай болмаған жағдайда Закрыть батырмасын шертіңдер де, суретті өңдеуді жалғастыру үшін, Paint программасының бас менюіне қайтыңдар.

Өзің орыңда!

Өткен материалды пысықтау үшін сендерге бірнеше практикалық тапсырмаларды орындауды ұсынамыз.

Суретті өте ұқыпты қарап шығып, амалдар тізбегі мен қолданылатын командаларды ауыстырмай орындаңдар .

1. 
   Сурет сал:
   

ә) кеме сал;

б) суда жүзіп жүрген балықтарды сал;

в) аспандағы шағалаларды сал;

г) кеменің сол жағына күннің суретін сал;

д) кеменің сол жағына пальмасы бар арал сал.

2. Суретті боя.

3. Мұғалімджі шақыр.

4. Күннің суретін өшір.

5. Күннің орнына айдың суретін сал.

6. Суда жүзіп жүрген балықты өзгертпей шағаланың аузына апар.

7. Жұлдыздар сал.

8. Кеменің сол жағына орналасқан аралды, оның оң жағына жылжыт.

9. Кемені басқа жаққа бұр.

10. Біріншісімен бірдей шағаланың 3 көшірмесін сал.

11. Шағаланың екеуіноңға, ал екеуін солға бұр.

12. Мұғалімді шақыр.

Егер бұл жұмысты орындағанда тапсырманың барлық пункттерін толық орындап үлгермесеңдер, оны кез келген атпен сақтап қойыңдар. Келесі сабақта сол файлды ашып, тапсырманың орындалмаған тармақтарын орыңдаңдар.