Сабақтың тақырыбы: Ғ. Мүсірепов «Ананың анасы»

№ 274 орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті

тұрғысынан ойлау әдістері, іздендіру, топтық,

өзіндік жұмыс түрлері.

Көрнекілігі: Ғ. Мүсірепов портреті, үлестірмелі қағаздар,

тірек-сызба, тақта, оқулық.

Оқушылардың назарын сабаққа аударып, сабақ мақсатын түсіндіру.

а) Ғ. Мүсірепов «Ананың анасы» әңгімесін оқып, мазмұндау.

ә) Шығарманың құрылысына сатылай кешенді талдау.

III. Өткенді пысықтау. «Ой дамыту» сұрақтары

IV. Жаңа сабақты оқып үйренуге дайындық.

Ғ. Мүсірепов «Ананың анасы» әңгімесі (2-сағаты)

Сабақ жоспары: (слайд)

1.Шығармадағы кейіпкерлер әлемі. Ана бейнесі.

2.Негізгі кейіпкерлер образыа ену. «Қайсар ана».

3.Ана бейнесі-оқушы көзімен.

I топ, «Ана-сарқылмайтын күш» ой толғау

II топ, өлең құрау (құшады, құшағы, жүрегі, тілегі).

III топ, Интервью-тест

(Монолог, диалог, пейзаж)

2. Ата-ана, бала, батыр туралы мақал-мәтел жазу.

(бес-бестен)

3. Шығармашылық жұмыс. Ғ. Мүсіреповтің ана тақыры-

бына жазылған әңгімесін оқу.

Оқушылардың назарын сабаққа аударып, сабақ мақсатын түсіндіру.

-Балалар, біз өткен сабақта қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, сөз зергері Ғ. Мүсіреповтің шығармашылығымен таныстық. Бүгінгі сабағымызда жазушының әңгімесін талдауды жалғастырамыз.

II. Үй тапсырмасын сұрау

Ғ. Мүсірепов Ананың анасы әңгімесін оқып, мазмұндау.

Жоспары:

1. 
   Әйтілес қарттың әңгімесі.
   
2. 
   Ергенекті еліне аттану.
   
3. 
   Ана бойындағы күш.
   

Оқиғаның басталуы. Жалпақ балуанының Ергенекті еліне аттануы.

Байланысы. Ергенекті елін шауып, қалың жылқыны барымталау.

Дамуы. Тезек теріп келе жатқан қызды олжалау.

Шиеленесуі. Қыз әкесінің мерт болуы.

Шарықтау шегі. Кейкінің үкімі

Шешімі. Ана мен қызына бостандықты беруі.

III. Өткенді пысықтау.

«Ой дамыту» сұрақтары

1.Шығарманың дайындығы қай жерден басталады?

2.Жалпақ балуанның құлауына не себеп болды?

3.Әңгіме не себептен «Ананың анасы» деп аталған?

Жазушыны әр түрлі тақырыпқа қалам тартты. Ал ана тақырыбына қалам тартуына бірме-бір себеп болған орыстың жазушысы М. Горькийдің ықпалы болды.

30 жылдардың орта шенінде жазушыны М. Горькийдің ана тақырыбына жазған әңгімелері қызықтырды.

Ғ. Мүсірепов «Ананың анасы» әңгімесі (2-сағаты)

Сабақ жоспары: (слайд)

1.Шығармадағы кейіпкерлер әлемі. Ана, Жалпақ балуан, Кейкі бейнесі

2.Негізгі кейіпкерлер образына ену. «Қайсар ана».

3. Ана бейнесі-оқушы көзімен.

Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсатын айту.

Тақырыбы: Кейікерлер әлемі, ана бейнесі.

Мақсаты: әңгімедегі кейіпкерлерді анықтау, ана бейнесін ашу.

-Балалар, әңгіменің жалпы мазмұнымен таныс болдық. Енді шығармадағы кейіпкерлерді топтастыра қоялық.

Кейіпкерлер

1.Негізгі кейіпкер Жанама кейіпкер

I топ. Ана портретін тауып оқып, көркемдегіш сөздерді анықтау.

Бейшараның боз көйлегі жырым-жырым. Қолдары қарғаның тұяғындай қап-қара! Ерні қырық тілінген жарық-жарық.

Балалар, ананың осындай жағдайға ұшырауына не себеп болған?

II топ. Жалпақтың портретін тауып оқу, көркемдегіш сөздерді анықтау. Жалпақ жауырыны қақпақтай, жұдырығы тоқпақтай, сыртынан қарағанда құйған пештей болып, оқ бойы алдымызда отырады.

III топ. Кейкінің жылқышыға жасаған әрекетін шығармадан тауып, көркемдегіш сөздерді анықтау.

Кейкі албырт, жылқышыны жалбағадай жұлып алды да айналдырып-айналдырып лақтырып жіберді.

Кейкі қандай адам?

Екі кейіпкердің іс-әрекетін салыстыру

Жалпақ	Ұқсастығы	Кейкі
Адамгершілігі мол, анаға мейірімді, намысшыл,қате ісін түсіне біледі.	екеуі де басында билігі жоқ батыр	Мейірімсіз, ананы сыйлауды білмейді, істегені озбырлық.

-Балалар, біз шығармадағы негізгі кейіпкерлердің іс-әрекетін оқып білдік.

Енді осы кейіпкерлердің бейнесін образға еніп, қалай көрсете алар екенбіз.

Негізгі кейіпкерлер образына ену. «Қайсар ана».

1)40 жігітімен жылқыны барымталап, қызды олжалап келе жатқан Жалпақты ана қалай тоқтатады?

мейірімді жанашыр адал қиындыққа шыдамды

-Балалар, қай заманда да ана бейнеті ауыр. Елін өз ақылдылығымен, батырлығымен қорғаған аналарымыз қаншамадесеңші. Біз оқыған әңгімеден ананың ұлылығы, мейірімділігі, парасаттылығы көз алдымызда тұрғандай. Қазақ халқы анасын сыйлап өскен халық. Сонау Хауа ана заманынан бергі Ұмай ана, Домалақ ана, Домалақ ене, Айша бибі, Ұлпан есімдерін халық құрмет тұтады. Текті аналардың бірі-Зере ана Құнанбай анасы, Абайдың әжесі. Небір данышпан аналардан туылды емес пе?! Әлемді қаһарман дүр сілкіндірген Ақсақ Темір де ананың алдында бас иген.

Ана алдында құрмет көрсету, оны сыйлау баршамыздың парызымыз. Олай болса, қазір анаға арнап шығармашылық жұмыс жасаймыз.

I топ

«Ана-сарқылмайтын күш» тақырыбында ойтолғау жазады

... ... ... құшады,

... ... ... құшағы,

... ... ... жүрегі,

... ... ... тілегі.

III топ, Интервью-тест орындайды

№	Сұрақтары	Жауаптары
1	Ғ.Мүсірепов қай жылы туылған?
2	Ғ.Мүсіреповтің 100 жылдық мерейтойы қашан өтілді?
3	Композиция дегеніміз не?
4	Сюжетті шығарма дегеніміз не?
5	Сюжетсіз шығарма дегеніміз не?
6	Ғ.Мүсіреповтің алғаш «Ана» кітабы қай жылы жарық көрді?
7	Монолог дегеніміз не?

YI. Жаңа сабақты қорытындылау.

«Құрметтейік, көтерейік әйелді! Ана әйелді құрметтейік! Оның сүюі таусыла ма, бүкіл дүние соның емшегін еміп, ер жеткен емес пе?! Адамда не қасиет болса, бәрі күннің көзі мен ананың сүтінен алынған қасиет. Ананың құрметі әлі жеткен жоқ!»

(Монолог, диалог, пейзаж)

2.Ата-ана, бала, батыр туралы мақал-мәтел жазу.

(бес-бестен)

3.Шығармашылық жұмыс. Ғ. Мүсіреповтің ана та-

қырыбына жазылған әңгімесін оқу.