Сабақтың тақырыбы: Жануарлардың көртүрлілігі. Жәндіктер. Сабақтың мақсаты: Білімділік
жүктеу/скачать 478,42 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Семантикалық картамен жұмыс.
- Сергіту сәті Музыка арқылы қимылдар жасау Ойын
- Ж ұ мба қ тар шешу .
- Қ ызы қ ты с ұ ра қ та р
- VI. Білімді бекіту
- 3. Жер бетіндегі жануарлар саны
- VII. Бағалау
- VII. Үйге тапсырма
   
Біздің ғаламшарымыздағы саны жағынан ең көп таралғаны –буынаяқтылар тобына жататын жәндіктер (оларды бунақденелілер деп те атайды). Олар кез келген ортаға тез бейімделе алатындықтан барлық жерде кездеседі. Мысалы мұхиттарда, топырақта, су қоймаларында, шөлді аймақтардың ыстық құмдарында және көп жылдық тоңды (топырағы ұдайы мұзбен араласып қатып жататын ) жерлерде де тіршілік ете алады. Көптеген жәндіктер адамдардың күнделікті тұрмыс – тіршілігіне де зиянын тигізеді.Мысалы: шыбын, маса, қандала, бүрге - ауру таратушылар. Бірақ табиғатта қажетсіз зат жоқ. Бұл жәндіктердің табиғатқа тигізетін пайдасы аз емес. Жәндіктердің барлығы бірдей өсімдікпен қоректене бермейді, арасында жыртқыштар да бар. Ең қомағайы инелік. Күніне өз салмағынан артық жемтік жейді. Негізгі азығы маса мен шіркей. Жемтігін аяғымен ұстайды. Қазіргі кезде дүние жүзінде инеліктең 4500 түрі бар. Жануарлардың тіршілік етуге бейімделген ортасының бірі – су орта (Өзен, көл,теңіз т.б.) Суда тіршілік ететін тіршілік иелерінің негізгі өкілі – балықтар,шаяндартәріздестер,дельфиндер мен пингвиндер,акулалар, медузалар мен сегізаяқтар,теңіз тасбақасы,кит,қолтырауын,жыландардың кей түрлері мен құрттар мен балдырлар т.б. Олардың көпшілігі суда жүзу арқылы қозғалып, ұсақ балықтар мен балдырлармен қоректенеді. Суда тіршілік ететін тіршілік иелері еріген оттегімен демалалады. Балықтар – желбезек арқылы тыныс алады. Олардың 22000-нан астам түрлері бар деп есептеледі. Қосмекенділер. Жануарлар жүзуге әртүрлі жағдайда бейімделген. Кейбір түрі тіршілігінің көп уақытын (су жануарлары, қосмекенділер) суда жүзіп өткізсе, құрлық жануарлары жолындағы кедергіден, судан өткенде не суға кенет түсіп кеткенде жүзеді. Қосмекенділер – омыртқалы жануарлар. Олардың бұлай аталуы – олар 2 ортада да тіршілік етуге бейімделген (суда және құрлықта). Тіршілігіне қажетті оттектің едәуір бөлігін терісі арқылы сіңіреді. Қосмекенділердің 4мыңнан астам түрі белгілі. Қосмекенділерге: құрбақалар, саламандралар жатады. Бауырмен жорғалаушыларға: Кесірткелер Жыландар Сұр келестер Қолтырауындар Тасбақалар Бауырымен жорғалаушылардың бір тобы – кесірткелер. Барлық бауырмен жорғалаушылардың терісі қабыршақтан тұрады. Ал тасбақаның арқасында қосымша қатты тас сияқты терісі бар. Олар төрт аяқты келеді. Кесірткелер жақсы көрумен бірге өте жақсы естиді екен. Рептилия –бауырымен жорғалаушылардың екінші атауы. Семантикалық картамен жұмыс. Шыбын, маса Бунақденелі Бүркіт, торғай Құстар Балықтар Сазан, шортан Бақа, қолтырауын Қосмекенді Түйе, кесіртке Шөл жануары Жылқы,сиыр,қой Үй жануары Сергіту сәті Музыка арқылы қимылдар жасау Ойын: «Үндемес» Іс-қимыл арқылы жануарларды (Аю, көбелек, бақа, қоян, балық ) Жұмбақтар шешу. Енді жануарларды қалай тани алатынымызды тексеріп жіберейік. Жұмбақтарды дұрыс мұқият тыңдайық. Жақпар тастың өркешіне, секіреді құламай. Қия құздың өр төсіне,орғып шығар ол оңай. ( Арқар)
Тастан салған үйі бар,көшіп жүрер асықпай. Қыста ұйықтап бұйығар,тамақ іздеп ашықпай. (Тасбақа) Ызыңдап ән салып, жұп-жұқа қанаты. Тәттіге тамсанып,қоқысқа қонады. ( Шыбын) Күндіз сөнген шырағы,түнде көрер қырағы. Тікірейіп айдары,егін жауын қырады. (Үкі) Күміспен апталған,теңгемен қапталған. Суда өседі,өнеді, судан шықса өледі. (Балық) 6. Халық «қу» деп, Қылған күлкі Айласы көп Бұл не? (Түлкі) Қызықты сұрақтар Балалар,жануарлар тіршілігін қаншалықты жақсы білетінімізді тексеріп жіберейік.Ол үшін «Рас па?» деген басқатырғыш сұрақтарға жауап іздеп көрейік. 1.Ән шырқап,сауықшыл жұрт құмар басты, Шуды естіп ирелеңдеп жылан қашты. Жылан естімейді. 2.түйеқұс барады ұшып,тау бөктерлеп, Ақ қарға даладағы аунап келмек. Түйеқұс ұшпайды,жылы жақта мекендейді 3.Қырғауыл жерді шарлап,көкті шарлап, Біздерге жылы жақтан келді шаршап Қырғауыл жыл құсы емес
VI. Білімді бекіту. Тест тапсырмалары 1.Сүтқоректілерге қайсысы жатады? А) Балық,құс Ә) сиыр, бұғы
А) Арқар, құлан, түйе Ә) Қасқыр, түлкі, аю
А) 1 млннан аса Ә) 2 млннан аса
А) желбезекпен Ә) ауыз қуысымен
А) жылан, кесіртке Ә) Қоңыз, көбелек
А) қосмекенді Ә) Бауырмен жорғалаушы
1 қате – «5» 2 қате – «4» 3 қате – «3» 4 қате – «2» Қорытынды Бүгін қандай тақырып өттік? Жануарлардың тіршілік мекендерін ата. Құрлықта да суда да ерткін тіршілік ететін жануарларды қалай атаймыз? Бүгінгі сабақ ұнады ма? VII. Бағалау: Жарайсыңдар, балалар! Бүгінгі сабаққа белсенді қатысқан оқушыларға қолымдағы бейбітшіліктің символы – көгершін құсын таратамын. Сабақ аяқталды! Сау болыңдар! VII. Үйге тапсырма: Оқу, мазмұндау. Жануарлар туралы қызықты мәліметтер біліп келу. жүктеу/скачать 478,42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|