Сабақтың тақырыбы: «Жасыл ел»


Ертең ол театрға барады. Сөйлемдер грамматикалық негіздер саны бойынша екі топқа бөлінеді: жай



бет3/4
Дата27.10.2022
өлшемі232,51 Kb.
#155210
түріСабақ
1   2   3   4
Байланысты:
«Жасыл ел» бағдарламасына қатысамын. сабақ жоспары

Ертең ол театрға барады.

Сөйлемдер грамматикалық негіздер саны бойынша екі топқа бөлінеді: жай (бір грамматикалық негіз) және құрмалас (бірнеше грамматикалық негіздер).
По количеству грамматических основ предложения делятся на простые (одна грамматическая основа) и сложные (несколько грамматических основ).
Мысалы (Например): Мұғалім сыныпқа кірді. (Жай сөйлем)
Мұғалім сыныпқа кірді, бірақ оқушылар тұрмады. (Құрмалас сөйлем)

Жай сөйлемдер айтылу мақсатына қарай 4 топқа бөлінеді: Простые предложения по цели высказывания делятся на 4 вида:



  • хабарлы (повествовательное) Қалада жаңбыр жауады. (хабарлы)

  • лепті (восклицательное) Қандай ғажап табиғат! (лепті)

  • сұраулы (вопросительное) Мынау сенің қаламың ба? (сұраулы)

  • бұйрықты (побудительное) Арман, сабаққа барсын! (бұйрықты)

Жай сөйлемдер құрылысына қарай 7 топқа бөлінеді: Простые предложения по строению делятся на 7 групп:



  • жалаң (тек қана бастауыш пен баяндауыштан тұратын сөйлем) - предложение состоит только из подлежащего и сказуемого.

  • жайылма (тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінен тұрады) - в предложении присутствуют второстепенные члены предложения.

  • жақты (бастауышы бар, кейде айтылмай тұрса да, жақ арқылы табуға болатын сөйлем) - в предложении можно определить лицо, совершившее определенное действие.

  • жақсыз (бастауышы жоқ және жақ арқылы табуға болмайтын сөйлемдер) - предложение является безличным.

  • толымды (сөйлемде ойға қатысты айтысуға мүшелері түгел жай сөйлемнің түрі) - в предложении есть все 5 членов предложения.

  • толымсыз (айтылуға тиісті тұрлаулы я тұрлаусыз мүшенің бірі түсіп қалған жай сөйлемнің түрі) - в предложении нет хотя бы одного члена предложения.

  • атаулы (ойды білдірмей, тек соған байланысты заттың құбылыстың, мезгілдің, мекеннің аты аталып көрсетілетін жай сөйлемнің ерекше түрі) - назывное предложение. В предложении присутствует только подлежащее.

Мысалы (Например):
Жаңбыр жауады. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет