Сабақтың тақырыбы: Жұрнақ пен жалғау

Шалқар қаласы

«№ 3 орта мектебі» ММ

Бастауыш сынып мұғалімі

Наурызалы Жанар Қанатқызы

Сабақтың тақырыбы: Жұрнақ пен жалғау

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Сөз құрамымен таныстыру. Түбір мен қосымшаның бір - бірінен айырмашылығын аңғарту. Қосымшаның түрлері жалғау және жұрнақ. Олардың өзіндік белгілері. Түбір сөзге алдымен жұрнақ, соңынан жалғау жалғанатынын ұғындыру.
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, сөздік қорын дамыту, сөйлеу, әңгімелеу дағдысын жетілдіре отырып, мәнерлеп сөйлеуге, әдемі жазуға, өз бетінше жұмыс орындауға дағдыландыру.
Тәрбиелік: Ұжымда өзін - өзі ізгілікке тәрбиелеуге дағдыландыру. Зеректікке, ұқыптылыққа, адалдыққа баулу. Көркем жазу арқылы әсемдікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі: бекіту сабағы

Сабақта қолданылатын әдістер:СТО модулінің: ой-қозғау, миға шабуыл, семмантикалық карта құрастыру әдістері. Дарынды және талантты балаларды оқыту модулінің деңгейлік тапсырмалар беру әдісі. АКТҚ модулі: сергіту сәті. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау модулінің қалыптастырушы бағалау әдісі. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер модулінің диалогтік оқыту әдісі.
Сабақтың барысы

І Ұйымдастыру кезеңі

Амандасу, оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын тексеру.

Шаттық шеңберін құру.

Біз бақытты баламыз,

Күннен шуақ аламыз.

Жан-жағыма қарап ап,

Аздап күліп аламыз.

Жақсы оқып сабақты,

Кілең бестік аламыз.

Партаға дұрыс отырғызу, зейінін сабаққа аудару.
Мақсат қою кезеңі

Бүгінгі сабағымызда қосымшаның түрлері, олардың ерекшеліктері туралы үйренгенімізді пысықтап, түбір сөзге қандай ретпен жалғанатыны туралы үйренетін боламыз.

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі.
   

• 
  Сәлемдесу.
  
• 
  Назарларын сабаққа аудару, оқушыларды түгелдеу.
  
• 
  Қызығушыларын ояту.
  

2. 
   Үй тапсырмасын сұрау.
   
3. 
   Жаңа сабақ.
   

1. 
   – Балалар, бізге Астана қаласынан хат келіпті, ол үшін сөзжұмбақты шешуіміз керек.
   

1.Апорт алманың отаны.

2.Адамның ас шайнау мүшесі.

3.Адамға серік, күзетке берік. Ол не?

4.Құйрығы айыр,киелі құс.

5.Терісі - сары,еті - дәрі.Ол не?

6.Орақ болып туады, тарақ болып бітеді. Ол не?

- Жарайсыңдар, балалар! Енді хатты оқуымызға болады.

Сәлеметсіңдер ме балалар! Сабақ оқуларың қалай? Білімді болуға талпыныңдар, оқыңдар, үйреніңдер!Менің жағдайым өте жақсы.Жылдан жылға өсіп келемін.Мен туралы қолдарыңдағы дүниетану оқулығында да жазылған, ынта қойып оқыңдар.

Қоршаған әлемдегі кереметтерге қызыға қарап, ойланып,білуге құштар болып, жылдан-жылға өсе беріңдер.

Хат жолдаушы: Астана қаласы.

• 
  Міне, балалар,бізге келген хат осылай жазылыпты. Астананың айтқанын үнемі есте сақтап, орындап жүрейік.
  
• 
  Балалар, Астана қаласына не дейміз?
  
• 
  Рахмет саған, Астана!
  
• 
  
  

«А» шарының сұрағы: ҚР астанасы қай қала?

«С» шары кезек күтіп тұр екен, сұрақты оқиық: 1998 жыл,6 мамыр. Осы жылы не болды?

«Т» шарының сұрағы: Астана қандай қала?

«А» шарында не бар екен көрейік: Астана қандай өзеннің жағасына салынған?

«Н» шары кезек күтіп қалған сияқты: Астана қаласының бейнесінде қандай жануардың

бейнесі салынған?

«А» шарына да кезек келді: Астана қаласында қандай әдемі құрылыстар орналасқан?

Мәтінді тізбектей оқыту.Сұрақтарға жауап беру.

Бұлбұл астана қаласындағы 10 қабатты әсем үйде тұрады. Ол өз пәтеріне барайын десе, лифт бұзылып қалыпты. Біз Бұлбұлға көмектесіп, пәтеріне дейін жеткізіп тастайық.Ол үшін біз қойылған сұрақтарға жауап беруіміз керек.Ал, ендеше бастадық.

1.Біз қай мемлекетте тұрамыз?

2.Еліміздің рәміздерін ата.

3.Астана қаласындағы мөлдір жол?

4.Өзі биік, жоғарғы жағында алтын түстес шар орналасқан құрылысты ата?

5.Қазақстанның бұрынғы астанасы қай қала?

6.Еліміздің президентін білесің бе?

7.Еліміздің туының түсі қандай, ол нені білдіреді?

8.Елтаңбаның ортасында не бейнеленген?

9.Әнұранның авторларын ата.

10.Астана туралы ән білесің бе?

• 
  Бұлбұлды лифт жоқ болса да өз пәтеріне жеткіздік.Балалар сендерге рахмет.
  

«Арман қала - Астана» қала туралы өз ой-пікірлерін ортаға салу.Астана қаласы жайында ән тыңдап,қосылып айту.

Сабаққа жақсы қатысып, белсенділік көрсетіп отырған балаларға Астана қаласы суреті бар ашық ашықхат сыйлау.

Мәтінді оқып, «Астана – әдемі қала» тақырыбында сурет салып, әңгіме жазып келу.

         Сабақтың мақсаты: жаңа ы дыбысы және оның әріп таңбасымен таныстыру; ы дыбысы бар сөздер айтып, талдау; сөйлем, сөз туралы ұғымдарын кеңейту. Балалардың сөздік қорларын толықтыру. Жазу дағдысын қалыптастыру.

         Сабақтың көрнекілігі: кеспе әліппе, текшелер, сюжетті суреттер, үлестірмелі суреттер.

         Сабақтың барысы:

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі.
   
2. 
   Балалар жақсы тілектер айтады.
   
3. 
   Өткен дыбыстарды қайталау.
   

Ойын шарты: мұғалім дауысты дыбысты атаса, балалар екі қолдарын жоғары көтеріп шапалақтайды, ал дауыссыз дыбысты атаса, еңкейіп тізелерін шапалақтайды.

3. 
   Мұғалім балаларға сюжетті суретке қарап әңгіме құратады.
   

• 
  Балалар, енді шыны, қасық, тәрелке, шәйнектерді бір сөзбен қалай айтуға болады.
  
• 
  Сөздің басында қандай дыбыс естіледі?
  

- Айтылуына қарай қандай дыбыс деп ойлайсыңдар? Жуан айтыла ма, жіңішке айтылама?

- Демек, ы дыбысы – жуан дауысты дыбыс.

Ыдыс сөзіне дыбыстық талдау жасатады.

Ы дыбысы қызыл текшемен, д дыбысын көк, ы дыбысын қызыл, с дауыссыз дыбысы көк текшемен белгіленеді. Қызыл, көк текшелер бойынша ыдыс сөзінде неше дауысты, неше дауыссыз дыбыс бар екені анықталады.

Кеспе әріптермен ыдыс сөзін буынға бөліп жазу, оны оқу.

3. 
   Тіл ұстарту жаттығуы.
   

Келіп қалды қыс.

4. 
   Дәптермен жұмыс.
   

Үлгі бойынша ы дыбысының кіші және бас әрпін бастырып жазады. Торкөздегі ы дыбысының орнына қарай сөз ойлап табады. Торкөзді санап, суретті қайталап салады. Сөзжұмбақ шешкізеді.

5. 
   Сергіту сәтін өткізу.
   

Алдымнан жел еседі.

Кіп – кішкентай бөбектер

Үп – үлкен боп өседі.

         Үлестірмелі суреттермен жұмыс жүргізу.

         Балаларға балық, қайық, мысық, қайшы суреттері таратылады. Балалар әр суреттегі заттың атын атап, сөйлем құрастыруы керек. Тақтаға сөйлем сызба бойынша жазғызылады. Мысалы: 1. Балық суда жузіп жүр. 2. Мысық мияулады. 3. Айнұр домбыра тартты. 4. Әжемде қайшы бар.

• 
  Әр сөйлемде неше сөз бар?
  

6. 
   Қол жаттықтыру жұмысы.
   

Дәптерге жазу.

«Сөз ойла, тез ойла» ойыны. Балаларды екі топқа бөлу. Ы дыбысына қай топ көп сөз ойласа, сол топ жеңіске жетеді.

Мақсаты: 1.Білімділігі:Майда тау жыныстарының түрлері,оның адам өміріндегі маңызын туралы түсініктерін қалыптастыру.

2.Дамытушылық:Тығыз және майда тау жыныстарының бір-біріне қатысты құрылыс иатериалдар тобы туралы білімдерін кеңейту.

3.Өз тұрған жерлеріндегі тау жыныстарының кәдеге асуы туралы бағдарлау,туған жердің көркеюіне үлес қосуға тәрбиелеу.

Типі: Жаңа материалдарды меңгерту.

Түрі: Сарамандық сабақ.

Әдісі:Түсіндіру,сарамандық,сұрақ-жауап.

Көрнекілігі:Пайдалы қазбалар (коллекциясы)жинағы,карта,тәжірибе жасау құралдары,құм,саз.

Сабақ барысы: 1.Ұйымдастыру.

Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Психологиялық дайындық.

Қоршаған орта табиғат

Жануар,өсімдік,адамзат.

Сүю,қорғау-парасат,

Білейік мұны жамағат!

2. Негізгі бөлім: Қызығушылықты ояту.

Стикер таңдау арқылы оқушыларды үш топқа бөлу.

1топ- Жұмысшылар,2топ-Құрылысшылар,3топ-Мүсіншілер

-Балалар,жаңа сабақтан бұрын өтілгендерге шолу жасауретінде әр топ сұрақтарға тез жауап береді,сол арқылы ұпай сандары есептеледі.

1-ші кезең: Сұрақтарға тез жауап бер.

1-ші топ-Құрылысшылар:

1.Тау жыныстары дегеніміз не?

2.Тау жыныстары қандай түрлерге бөлінеді.

3.Гранит туралы не білесіңдер,қандай ерекшеліктері бар?

2-ші топ-Жұмысшылар:

1.Тығыз тау жыныстарына не жатады?

2.Тас көмір туралы не білесіңдер?

3.Тас көмірдің кен орындарын ата.

3-топ: Мүсіншілер:

1.Гранитке құмтас неге қолданылады?

2.Мәр-мәр туралы не білеміз?

3.Құмтас қалай пайда болады?

2-ші кезең: Сарамандық жұмыс кезеңі:

|||- Жаңа сабақ. Майда тау жыныстары-құм және саз.

-Құм және саз туралы не білесіңдер? (әр топ құм мен саз туралы ,олардан не жасауға болатыны туралы өз білетіндерін айтады.)

Бос тау жыныстары: Құм шыны Саз

кірпіш Құрылыс шифер ыдыстар

пластилин

-Балалар, құм мен саздың су өткізгіштік қасиетіне сарамандық жұмыстар жасау арқылы бірге анықтап, көз жеткізейік.

Үш топтағы оқушылар лабораториялық әдіс бойынша тәжірибе құм мен саздан жүргізіледі. Тәжірибе жасау кезінде. Стаканның бетіне құйғы(воронка)қойып,құйғының түбін мақтамен немесе дәкемен бітейміз.Біреуінің ішіне аздап құм,екіншісіне сондай мөлшерде құрғақ саз салып тығыздау.Енді екі құйғыға да су толтырып құйыңдар. –Ал балалар ,не байқадыңдар? Бұдан құм мен саздың су өткізгіштік қасиеті жайында қандай қорытынды жасауға болады? (Оқушылардың тәжірибе жасау кезінде көз жеткізген ойлары).

1.Құм салған құйғыдағы судың түгелдей ағып кеткені.

2.Саз салынған құйғыдағы судың онша ортаймағаны.

3-кезең: Дәлелдеу,зерттеу жұмысы.

1-топ. Құм мен саздан жұмысшылар не жасайды?

2-топ.Құрылысшылар құм мен саздан не жасайды?

3-топ. Мүсіншілер құм мен саздан не жасайды?

4-кезең: Оқулықпен жұмыс.

Оқушылар осыған дейінгі білетіндерін кестеге түсіріп содан соң оқулық бойынша үйренгенін кестенің екінші бөліміне түсіреді.

Дәптермен жұмыс жүргізіледі.

білемін	білгенім	үйрендім	зерттеймін
құм
саз
Құрылыс материалдары

5-кезең. Картамен жұмыс.

Қазақстанның пайдалы қазбаларын картадан тауып көрсету.

1-топ.Тас көмір қай жерде өндіріледі?

2-топ.Гранит қай жерде өндіріледі?

3-топ.Мұнай қай жерлерде өндіріледі?

Қорытынды: Ой-қиял. Хат-ой елегі.

Егерде пайдалы қазбалар таусылған жағдайда не болар еді? (хат жазуға 2-3минут уақыт беріледі,топта жазады,оқу,талқылау)

Үйге тапсырма: Мәтінді оқу. Зерттеу жұмысы. Ауылымызда қандай құрылыс жұмыстары жүріп жатыр?

Бағалау. Әр топ жинаған ұпайлары бойынша бағаланады.

Сабақтың тақырыбы

Балаларға диқаншының еңбегі туралы мағлұмат бере отырып өзінің және өзгенің еңбегін құрметтеуді қалыптастыру.

A/ Аңыздың негізі ойын түсінеді,өз ойларын айтады

Керекті жабдықтар

Әдебиеттік оқыту.Жалпы білім беретін мектептің 4-сыныбына арналған оқулық/ З. Муфтибеков,П.Қ.Жаманқұл – Алматыкітап баспасы 2011 , Әдістемелік нұсқау, Б.Л Хаджиева.
Маркер,карандаш,флипчарт.

Мектептегі тәжірибе кезіндегі тапсырма: 1,2,3,4,7

Психологиялық дайындық

Әдебиет,Қазақ тілі ,Дүниетану,Математика

үйге берілген тапсырманы кім айтып жібереді екен ?

Әр топтан екі оқушыдан шығып үйге берілген өлеңді жұптасып оқиды

Құпия көрініс әдісі арқылы жаңа сабаққа көпір жасау.

Біз планеталар тақырыбын өтіп жатырмыз ,жер адамдар тұратын планета, онда әртүрлі адамдар мекен етеді, олар тазалықты әрдайым сақтай бермейді, бірақ бізге тамақ беретін жер ана деп айтса.Жерге әртүрлі дәнді дақылдар егіледі.

Аңыз дегеніміз-адамдардың ерлігі,жақсы қасиеттері елден- елге,ауыздан ауызга тарауын айтады
Негізгі бөлім

Кітаппен жұмыс

Ақыл ой картасын жасайды және қорғайды.

Постерді жасақтайды.

Оқушылар өздерін бағалайды.

Екі жұлдыз бір ұсыныс әдісі арқылы өзара бағалайды

Қосымша мәліметтер актив студиода жазылып тұрады.

Қорытынды бөлім Сұрақты ұстап ал әдісі арқылы сабақты бекіту

«3:2:1» әдісі бойынша қортындылау