Анықтама.Мүмкін мәндері [a,b] кесіндісінде (немесе) жататын, ал үлестірім тығыздығы болатын үзіліссіз кездейсоқ шаманың математикалық үміті келесі формула бойынша есептелінеді:
(немесе , бұл интеграл абсолютті жинақты деп есептелінеді).
қасиеттері:
;
;
3) , мұндағы айырымы кездейсоқ шаманың математикалық үмітінен ауытқуы деп аталады.
4) кез келген және кездейсоқ шамалары үшін .
5) Егер және тәуелсіз кездейсоқ шамалар болса, онда .
2 және 4 қасиеттері кез келген шектеулі кездейсоқ шамалар жағдайына жалпыланады:
, мұндағы – тұрақтылар.
Бұл қасиеттерді дискретті және үзіліссіз кездейсоқ шамаларды анықтайтын формулаларға қойып оңай алуға болады ([1], 138-142 бет).
Тәуелсіз сынақтардағы оқиғаның пайда болу санынының математикалық үмітін анықтайтын формуланы білген пайдалы.
Теорема. Бір сынақта оқиғаның пайда болу санынының математикалық үміті осы оқиғаның ықтималдығына тең; n тәуелсіз сынақтардағы оқиғаның пайда болу санынының математикалық үміті сынақ санының әрбір сынақта пайда болу ықтималдығына көбейтіндісіне тең.
Расында, егер бір сынақ жүргізіліп, онда оқиғаның пайда болу ықтималдығы -ға тең болса, онда пайда болмау ықтималдығы . Бұл кездейсоқ оқиғаның үлестірім заңы:
0
1
Сондықтан математикалық үміт ;
Егер – n тәуелсіз сынақтарда оқиғаның пайда болу саны және - бірінші сынақта оқиғаның пайда болу саны, - екіншіде, және т.б., - n-ші оқиғалардың пайда болу сандары . Төртінші қасиет бойынша
.
Теңдіктің оң жағындағы әрбір қосылғыш бір сынақтағы оқиғаның пайда болу санының математикалық үміті және -ға тең. Сондықтан Дисперсия Кездейсоқ шаманың таралуының басты сипаттамасы дисперсия болып табылады.