2.Лексикалық тақырыпты грамматикамен байланыстырып, дұрыс сөйлеу дағдысын қалыптастыру;
Сабақтың әдіс – тәсілі:
Сұрақ-жауап тәсілі;
түсіндіру тәсілі;
баяндау тәсілі;
сын тұрғысынан ойлау;
қатысымдық әдіс;
Аудармашы
Ойшыл
Композитор
Философ
Ұлы ақын
Абай кім?
Кемеңгер
дарынды
ізденімпаз
ойы ұшқыр
сөзге шешен
Абай қандай адам?
алғыр
Бұрынғы өткен шақ
-ған, -ген дауысты, үнді, з;
-қан, -кен қатаң дауыссыз;
І Мен оқығанмын ІБіз оқығанбыз
ІІ Сен оқығансың ІІСендер оқығансыңдар
Сіз оқығансыз Сіздер оқығансыздар
ІІІ Ол оқыған ІІІ Олар оқыған
Мысалы:
оқы ки
жаз ған кел ген
ал сөйле
айт кет
сат қан кездес кен
орналас көмектес
Абай жайлы не білесіз?
Сазгер болған
Өлең аударған
Ән жазған
Көп оқыған
Өз бетінше білім алған
Жастарды білімге шақырған
Ойшыл,кемеңгер болған
Өлең жазған
Әкесi Құнанбай Абайды 9 жасында Семейдегi дiни мектепке бередi. Семейде жүргенде ол орыс тiлiн үйренуге тырысады. Үш ай орыс мектебiнде оқиды. 13 жасында Абайды әкeci бұл оқудан қайта шығарып алады.
Абай Пушкиндi, Лермонтовты, Крыловты көп оқып, олардың шығармаларын қазақ тiлiне аударады. Абай аударған Пушкиннiң «Татьянаның әнi», Лермонтовтың «Қараңғы түнде тау қалғып» деген өлеңдерiне ән де шығарады.
Абайдың «Болыс болдым мiнекей», «Сегiз аяқ», «Интернатта оқып жүр" деген өлеңдерi болыс-билердi қатты сынға алады. Ол қазақ халқын мәдениетті болуға, орыс халқынан үлгі алуға шақырды. Ол өзінің сөзiнде: «Орыстың тiлi - дүниенiң кiлтi. Орыстың тiлiн бiлсең, көкірек, көзiң шайдай ашылады», - дейдi.
Қазақ халқының ұлы ақыны Абай 1845 жылы қазiргi Семей облысының Абай ауданында туған. Абайдың әкeci өте қатал адам болса, шешесi Ұлжан қайырымды, мiнезi жұмсақ, тiлге бай адам болған. Әжесi Зере мен анасы Ұлжан Абайға ертегiлердi, аңыз әнгiмелердi айтып, жақсы тәрбиелеп отыpған.
Абай 1904 жылы қайтыс болды. Ол өз шығармаларының кітап болып басылғанын көре алмай кeттi. Абай өлгенненl кейiн - 1909 жылы Петербургте - «Қазақтың ақыны Ыбыраhим Құнанбайұлының өлеңдерi» деген атпен кiтап болып шықты.
Абай шығармалары кеңес дәруiрiнде көп данамен әлденеше рет жарық көрдi. Орыс тiлiне, орыс тiлiнен шетел тiлдерiне аударылды. Бұл күндерi Абайды, оның шығармаларын дүние жүзi бiледi.
Қазақтың ұлы жазушысы Мұхтар Әуезов «Абай жолы» эпопеясын осы ақын өмiрiне арнады. Мұнда ол Абайдың кiшкентай балалық шағынан үлкен азамат-ақын дәрежесіне жетуін көрсеткен.
Республикамызда көптеген мектептер және кешелер Абай есiмiмен аталады. Абай атында қала, аудан бар.
Абай - қазақ халқының ұлы ақыны, композиторы және жазба әдебиетiнiң негiзiн қалаушы.
Абай
Абай
(1845-1904)
Абай
Абай
(1845-1904)
Мәтіннен не түсіндіңіз?
Сұрақтарға жауап
беріңіз?
Абай орыстың ұлы ақындары Пушкиннің, Лермонтовтың, Крыловтың шығармаларын қазақ тіліне аударды.
Оның анасы – Ұлжан, әжесі – Зере жақсы әңгімешілер болған.
Абайдың ұлдары Мағауия, Тұрағұл, Әбдірахман оның ақындық жолын жалғастырушы шәкірттері болған.
Отбасы
Қазақ халқының атақты жазушысы Мұхтар Омарханұлы Әуезов Абай Құнанбаев туралы “Абай жолы” романын жазды.
Мұхтар Әуезовке “Абай жолы” романы үшін Лениндік сыйлық берілді.
“Абай жолы” романының басты кейіпкері – Абай.
Бұл роман қазақтың ұлы ақыны, жазушысы Абайдың өмірбаянына арналған.
Сұхбаттың тыңдап, түсінгеніңізді айтыңыз.
Абай
Құнанбайұлы
Қазақ халқы Абайды жоғары бағалаған.
Петропавловскте Абай мен Пушкинге арнап ескеркіш орнатылған.
