Сабақтың тақырыбы: Моншақпен маталар кестелеу Сабақтың мақсаты
Музыкалық үзіліс. Айнұр домбырада күй «Ақ жаулық», Гаухар белгілі қолөнерші Дәркембай Шоқпарұлының «Қолөнерім»өлеңін оқиды
жүктеу/скачать 353,06 Kb.
|
ж
- Бұл бет үшін навигация:
- Айза(мыстан)
| Музыкалық үзіліс. Айнұр домбырада күй «Ақ жаулық», Гаухар белгілі қолөнерші Дәркембай Шоқпарұлының «Қолөнерім»өлеңін оқиды
Айза(мыстан):Ой,рахат-ай,көңілім бір көтеріліп қалды ғой. Апа, Күнікейді енді жібересізбе? Айза(мыстан):Жоқ. «Шеше көрген тон пішер» деген аталы сөз бар. Енді маған сумоншақтың тарихы, кестелеу туралы айтыңдар Аяулым:Моншақпен сәнді жұмыс жасау тарихы өте әріден басталады.Бұны өнертанушы ғалымдарымыз қолданбалы сән өнері шеберлерінің әйгілі, осы уақытқа дейін сақталып келген өте әдемі, сапалы орындалған жұмыстарын зерттеу арқылы дәлелдеген. Адам баласы етье кездің өзінде тұрмысына қолданатын заттарын түрлі дән, жидек, ұлу және түсті тастарды қолдан есілген ұзілмейтін шөптерге, аттың қылына тізіп,тігу, тоқу арқылы безендіре білген. Бисер тоқу ертеден келе жатқан қолөнердің бір түрі болғандықтан соңғы кезде қарқынды даму үстінде. Бисермен түрлі киім-кешектерді әшекейлеп, кестелеуге, түрлі сыйға тартуға арналған бұйым түрлерін жасауға, сондай-ақ сәндік бұйымдарды - сырға, білезік,алқа тоқуға да болады.. Қазақша бисерді су моншақ, ұсақ моншақ, жалған маржан деп аталады.Бисермен жұмыс істеу әдемілікті, нәзіктікті, талғамды талап ете отырып, оқушы қиялын және шеберлігін дамытуға септігін тигізеді. Ақгүлім:Моншақ неолит дәуірінде тастан жіне сүйектен, қола дәуірінде матадан жасаған. Уақыт өте келе моншақты өте бағалы және аса қымбат емес тастар, әйнек өндіру кәсібінің нәтижесі моншақ, сумоншақтар алмастырады. Бисердің шығу тарихы әйнектің пайда болуымен тікелей байланысты. Дегенмен әйнекті пайдаланудың ең алғаш құпиясын Финикия елі ашқан деген аңыз бар. Бұл аңызда Финикиялық көпестерәлемді жүзіп жүріп Сирияға тоқталады. Өздеріне азық дайындау мақсатымен отқа қазан қою үшін аралдан үлкен тас іздейді. Ешнәрсе таппаған олар кемедегі селитраның (натрий қосындыларының) үлкен бөлігін пайдаланады. Жалынның ыстық температурасынан селитра еріп, өзен құмына араласып сұйық әйнек болып аққан екен. Осылайша әйнек дүниеге келген. Бірақ Финикиялық көпестер бүкіл Жерорта теңізінің халқына әйнектен жасалған бұйымдарды сатқан екен. Кейбір деректер бойынша әйнектің Отаны Ежелгі Египет болған. Әйнектен жасалған моншақтар, амулет, ыдыс-аяқтар біздің заманымызға дейін ХIғасырдың ескерткіштерінен табылған. Бисерді ең көп шығаратын елдер Жапония, Италия, АҚШ, Үндістан. Мадина:Алтын, күміс жіптерге маржан тізіп кестелеу бұрыннан белгілі болған өнер. Қазір сумоншақпен кестелеу әдісіне сұраныс көп. Уақыт талабына орай моншақ, сумоншақтармен және технологиялық кестелеу өнері арқылы панно картиналар жасалады. Живопискежазылған картинадағыдай түрлі-түсті өңі бар етіп, сумоншақпенде картина кестелеуге болады. Біздер қазір сізге назарыңызға үйірме сабағында жасаған «Қорқыт» картинасын ұсынып отырмыз. Жұмысты бастамас бұрын техникалық қауіпсіздік ережесін есте сақтауымыз керек: 1. Инені аузыңа салмау керек. 2. Тот басқан инемен жұмыс жасауға болмайды. 3. Инені кез-келген жерге қадауға болмайды. 4. Бисерлер шашылып қалмас үшін оларды кесілген матаның үстіне немесе қорапшада ұстаған жөн. Қыздар өздерінің үйірме сабағында сумоншақпен жасаған «Қорқыт» картинасының жасалу жолдарын түсіндіріп береді - Апа, енді Күнікейді жібересіз бе? жүктеу/скачать 353,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|