Сабақтың тақырыбы: Отбасы мәселелері Қимыл есімі (Тұйық етістік) І. Лексикалық минимум. Сөздік қорды байытайық


- тапсырма. Мәтіннен қарсы мәндес сөздерді табыңыз



бет4/4
Дата08.02.2022
өлшемі405,59 Kb.
#130965
түріСабақ
1   2   3   4
Байланысты:
В2 ортадан жоғары деңгейге арналған жұмыс дәптері№2

5- тапсырма. Мәтіннен қарсы мәндес сөздерді табыңыз.



1. сауатсыз

сауатты

6. сирек

..........жиі...............

2. кем

.........мол....................

7. жамандық

......жақсылық.....................

3.жомарттық

............сараңдық.................

8. қайғылы

.........қуанышты...................

4. ақшалы

...........ақшасыз..................

9.кіріс

............шығыс................

5. жанұялық

...............жанұясыз..............

10.көп

..............аз.............

6- тапсырма. Мәтін мазмұнына сәйкес келетін бір ойды табыңыз.
1. Отбасы бюджетін жоспарлау өте қиын іс әрі сараңдықтың белгісі.
2. Отбасы бюджетін жоспарлауды үйренсеңіз, ақша жинай аласыз. Дұрысы осы
3. Нарық заманында уақытша шығындарды бақылаудан шығармау керек.


ТЫҢДАЛЫМ
7- тапсырма. Тыңдаңыз. Мәтінге сәйкес ақпаратты белгілеңіз.





Дұрыс

Дұрыс емес

1

Алма азық-түліктің пайдасы туралы кітаптарды оқыды



2

Кітаптағы кеңестерді қолданып көруге тырыспады.



3

Ол түбіртектерді жинап жүрді

 дұрыс


4

Жолдасы екеуі шығындарды есептеді.



5

Түбіртектегі азық-түліктердің бағалары арзан



6

Алма тек қымбат азық-түліктер алған



7

Ол енді азық-түліктің бағасына қарайды.



8

Ол күнделікті шығынды есептеп жүрген жоқ



9

Азық-түліктің шығыны жалақының 80 пйызын құрайды.



10

Келесі айда Алма шығындарды есептейтін болады.



7. Тыңдаңыз. дұрыс нұсқасын жазыңыз.

1. Андрейдің пәтері бар болатын. ................................................................................................................


2. Пәтер алғысы келмейді. ................................................................................................................
3. Оның жұмыстан кейін хот дог жейтін және лимонад ішетін әдеті бар. .............................................дұрыс...........................................................
4. Хот дог және лимонад денсаулыққа пайдалы. ..................................................................................................................
5. Осы әдеті он жылда қанша тұратынын есептеген жоқ. ..................................................................................................................
6. Оны жылда екі жүз мың теңге шықты. ..................................................................................................................
7. Олар жаман әдеттерін бір екі ай есептеген жоқ. .................................................................................................................
8. Ол ақша жинауды бастаған жоқ. ..................................................................................................................
ГРАММАТИКА. Ережемен танысыңыз!


Қимыл есімі (тұйық етістік) - іс әрекеттің өзі емес, сол әрекеттің атауы ретінде қолданылатын етістіктің ерекше түрі. Жақтық, шақтық мағынада қолданылмайды.
Қимыл есімі у жұрнағы арқылы жасалады. Әрекеттің атауы ретінде қолданылады және есімдерше түрленеді.
мысалы:
Ақша үнемдеу үлкен өнер. Үйге қайтуға рұқсат берілді. Сіз дәрігерге отбасыңызбен баруыңыз керек Сізден құжатты тиянақты толтыруыңызды сұраймыз.
Қимыл есіміне көптік жалғауы жалғанса, одан кейін тәуелдік жалғауы жалғанып қолданылады.
Сендердің кітапты мұқият оқуларың керек.
8-тапсырма. Сөздерді орын тәртібіне сәйкес орналастырып, сөйлем құраңыз.

1. дұрыс ақшаны, өнер, жұмсау, -үлкен.


...ақшаны дұрыс жұмсау үлкен өнер ................................................................................................
2. жерде, бұл, шаңғы, болмайды, тебуге,
.....бұл жерде шаңғы тебуге болмайды..............................................................................................
3. азық түлік, дүкеннен, сатып, керек, алдында, тізім, алар, жасау.
...........................дүкеннен азық түлік сатып алар алдында,тізім жасау керек..............................................................................
4. жүгіру-, адам, таңертең, пайдалы, денсаулыққа.
..........................................таңертең жүгіру адам денсаулығына пайдалы ...............................................................
5. бала, тәрбиелеу, ата ананың міндеті.
...........................ата ананың міндеті бала тәрбиелеу..............................................................................
6. Асқар, бірінші, кеше, жүгіруден, алды, орын.
.........................................Асқар кеше жүгіруден бірінші орын алды...............................................................
СӨЗДІК ҚОР:
Артық, ақша шашу , қалай болса солай жұмсау, құмар, әдет, несие, бекер, нарық, есептеу, жинау, жөндеу, жалақы, түбіртек, күнделікті, кіріс, қателік, қарыз, қаражат, танымал, шығын, ынта, жоспарлау

9-тапсырма. Сөздікқордағы сөздерді пайдаланып, мәтінді толықтырыңыз
Отбасылық бюджетті сауатты ............жоспарлау........... - үлкен өнер. Еңбекпен тапқан ..........Қаражатты........... қалай болса солай ................жұмсауға........... болмайды. Демек, .........қалай болса солай жұмсай........... ............... бермей, оны дұрыс ұстауға үйреніңіз. Шығындарыңызды .............есептеңіз.......... . Мысалы, ........шығынның............... екі түрі болады. Дүкендерден азық- түлік алған сайын оның ........түбіртегін...................... жинаңыз. Осылар арқылы азық-түлікке жұмсалатын .......қаражатты...................... анықтай аласыз.
Көптеген адамдар .........жалақы............... алғанда, бірден дүкен аралауға ...............құмар.. .
Ақша ………жинау…әдетке …айналдыру… , Сіз кез келген ірі сатып алуларды ………кірістеп. және …шығыстасыңыз………қателіксіз……. жоспарлай аласыз.


ЖАЗЫЛЫМ.
10- тапсырма. Бүгінгі сабақтан алған ақпараттар мен өлең мазмұнынан түсінгеніңізді қорытып, «Үш күндігін ойламаған әйелден, үш жылдығын ойламаған еркектен без» тақырыбында шағын ЭССЕ жазыңыз




ОҚЫЛЫМ.
Үй тапсырмасы. Өлеңді мәнерлеп оқыңыз.


Мұхтар Шаханов (Жетінші түйсік)

Yйленiп отау көтердiң, мiнеки, сен де, бала қаз,


Тiрлiктен, бiрақ, жарқыным, үйленбей кеткен адам аз.
Сен түгiл қасқыр қасқырмен, маймылмен маймыл жұптасқан,
Өз теңiн тапқан соң ғана адымын олар нық басқан.
Ойың мен iсiң - жаңғырық, кейде оған түйсiк жетпейдi,
Әйел ап, бала тудыру ақылды қажет етпейдi.
Күнделiк құмар сезiмдi өрiлгенi үшiн отпенен,
Шатастырып алдық, құдай-ау, бiртуар махаббатпенен.
Алдану, сiрә, түк емес, бұлтақсыз, бұлтсыз шақта да,
Yйлену деген, қарағым, алғашқы баспалдақ қана.
Ата-анаң, үрiм-бұтағың, бәрi де сенi тұр қолдап,
Бастысы - сұлу жұбайың өзiңе ертең кiм болмақ?
Махаббат - қайсар заңғар шың, кез келген өрлей алмаған,
Он мыңнан, бәлкiм, екi адам үмiтiн зорға жалғаған.
Содан ғой, сансыз кеуденi жалғыздық дертi торлаған,
Қаншама заңғар тұлғалар қанатсыз жардан сорлаған.
Тұрмыстың түрлi сынынан сүрiнбей өттi десе де,
Жұбайың досың бола ма? Мiне, бұл - басты мәселе.
Не бермек тәннiң одағы?
Жаныңа жаны қосылмау -
Бұл - нағыз бедеу қасiрет, қосылмау деген - ашылмау!
Гүл болып ашылмағанның тiлегiн кiм бар жақтаған?
Рухы қосылмағанның сезiмi шаттық таппаған.
Рухы қосылмағандар - жалынсыз, сәнсiз, жақұтсыз,
Сондықтан мына жалғанда екеудiң бiрi - бақытсыз.
Сондықтан махаббаттың да сырт санын құрайтындар көп,
Жәй көзге күлiп жүргенмен, жасырын жылайтындар көп.
Тағдырдан қашу мүмкiн бе, жүрсең де қандай жолменен,
Бiр мәндi сұрақ алдыңда тұрады ылғи көлденең:
"Жұбайың досың болды ма самғатқан сенiм шырайын,
Нақ сондай ұлы бақытты бердi ме саған құдайым?
Ойнай ма оның көзiнде сезiм мен рух жарқылы,
Ұға ма ол шаттық-мұңыңды жетiншi түйсiк арқылы?

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет