Сабақтың тақырыбы: Сандық ақпаратты кодтау Сабақтың мақсаты: Оқушыларды мәтіндік ақпаратты кодтаудың ұстанымдарын көрсету

Сабақтың тақырыбы: Сандық ақпаратты кодтау

Оқулық пен тұсаукесер материалдары арқылы

Деңгейлік тапсырмаларды орындау

Компьютердегі барлық ақпарат екілік кодпен беріледі, оның алфавиті екі цифрдан тұрады (0 және 1). Сондықтан да ақпараттың әр түрінің алфавиті компьютерге түсінікті болатын екілік кодқа ауысуы керек.

Кодтауға қарама-қарсы үдеріс декодтау деп аталады.

Алғашқыда ЭЕМ сандармен жұмыс істеген. Кейінірек компьютерлік техника мен ақпараттық технологиялардың дамуы компьютерде ақпараттың басқа да түрлерін сақтау мен өңдеуге мүмкіндік берді.

Біз есептеудің ондық жүйесін қолданып жүрміз. Бұл есептеу жүйесінің алфавиті 10 таңбадан тұрады: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9.

Сандық ақпаратты беру үшін 0,1 деген екі белгіден тұратын алфавиті бар екілік есептеу жүйесі қолданылады.

Әртүрлі есептеу жүйелерінің сандар сәйкестігін 1- кестеден байқауға болады Есептеу жүйесінің біреуінен екіншісіне өтуге арналған арнайы ережелер бар, олармен сендер келесі оқу жылында таныс боласыңдар.

1-кесте. Сандар екілік және ондық есетпеу жүйелерінде

1-тапсырма Ресуста жасырылған сөздерді табыңдар.

2-тапсырма

Компьютерге арналған тәжірибелік жұмысты бағалау

§3 оқу, сұрақтарға жауап беру.

Сыныбы: 7

Сабақтың тақырыбы: Графикалық ақпараттарды кодтау және кері кодтау.

Сабақтың мақсаты:

• 
  Білім беру ақпараттық ресурстарына, білім беру электрондық ресурстары туралы түсінік беру.
  
• 
  Логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
  
• 
  Пәнге деген қызығушылықтарын арттыру. Білім порталдарын және каталогтарын пайдалануға үйрету.
  

Сабақтың әдістері: сөйлесу, сұрақ-жауап, көрнекілік қолдану, тәжірибелік әдіс.

Сабақтың типі: тәжірибелік элементі бар жаңа тақырыпты түсіндіру сабағы.

Өтілетін орны: информатика сыныбы.

Сабақтың барысы

1. 
   ¥йымдастыру кезеңі Оқушыларды ұйымдастырып, түгендеу.
   
2. 
   Үй тапсырмасын тексеру кезеңі
   

3. 
   Жаңа тақырыпқа кіріспе кезеңі
   

Графикалық режимде экран жекелеген жарқырауық нүктелерге бөлініп олардың саны манитордың мүмкіндігімен тәуелді (мысалы,VGA типті экран үшін түсті болғанда,көлденеңінен-640;тігінен-480 нүкте,ал 256 түсті болғанда көлденеңінен 320;тігінен-200 нүкте)болады.

Мониторлар базалық түсінің турлері 16 стандрартты түсті болады және келесідей 4 элементпен:түстің үш құраушысы:қызыл, жасыл, көк,жарықтан мүмкін екі деңгейінің бірімен анықталады.Төрт құраушысының әрқайсысының бар болу 0 немесе 1 цифрлары ақпаратымен көрсетіледі.

Мысалы,егер еомпьютерлердің мониторы болса,онда экрандағы кескін жадтың 110 Кбайтын алады,4 битке көп керек:640*350*4=112000(байт)=110(Кбайт).

Компьютерлік кескіндер.

Векторлық

Растрлық

Графикалық ақпараттың нүктелер жиыны немесе пиксельдер түріндеұсынылуы растрлық түрдегі ұсынылу деп аталады.

Фотосуреттерде де растрлық кескін сияқты сақталады.Егер машиналарыңа сканер қосылған болса,онда кез келген фотосуретті сканерлеп алып,оларды дискіде трастрлық кескін түрінде мақтауға болады.Сканер суретті «суреткн түсіреді»де,оны «цифрланған»нүктелер жиыны түрінде көрсетеді.Осыдан кейін растрлық кескінге түрлендірілген фотосуретті Word құжатына кірістіреміз.

Ақ-қара фотосуреттер,әдетте түрлі түсті суреттерге қарағанда,сапасын жақсы сақтап сканерленеді.

Растрлық кескіндеудің артықшылықтары да,кемшіліктері де бар.

Артықшылығы:растрлық кескінді түзетуге,әдемілей түсуне,яғни оның кез келген бөлігін өзгертуге болады;нүктелерді,қажет болмаған жағдайда ішінра алып иастауға немесе басқа кез келген түсек өзгертуге болады.

Кемшілігі:растрлық кескін өлшемінің масштабын әдісімен(бір немесе бірнеше бағытта созу немесе сығу)өзгертекен де,кескіннің сапасын жоғалтатыны.Мысылы,кескінді үлкейткенде,оның көрінісі дөрекіленіп кетсе,ал кішірейткенде-кескін сапасы өте нашарлап кетеді(нүктелерді жоғалтқандықтан)

Растрлық кескіндердің тағы бір кемілігі-файлдар өлшемдерінің өте үлкендігінде (түстері неғұрлым көп және сапасы жоғары болған сайын,соғұрлым үлкен болады.)

Компьютерлік графика растрлық және векторлық болып қана қоймай фракталдық болып та бөлінеді Фракталдық графика векторлық графика сияқты математикалық есепетеулерге негізделген.

Компьютерлік графиканың қолданылу салалары.

Қазіргі кезде компьютерлік графикасыз жұмыс істеу өте қиын.

Ол тек мультфильм,компьютерлік ойын,көркем иллюстрация жасайтын мамандардың ғана емес,көптеген адамдардың іскерлік,ғылыми және инженерлік қызметінің ажырамас бөлігі.

Әрбір сала үшін графикалық редакторлар деп аталатын программалық қамтамасыз етулері жсалады.Графикалық редакторлардың түрлері мен оларды қолдану туралы жоғарыда айтылды.Компьютерлік графиканың кейбір бағыттарын қарастырайық.

Ғылыми графика-бұл ең бірінші пайда болған бағыт.Оның міндеті-обьектілерді көрнекі бейнелеу.Ғылыми және инженерлік қызметте ғылыми графика.Ғылыми зерттеулер мен сынаулар жүргізгенде,есептеу нәтижесін графиктік өңдеу үшін есептеу,экспиремент жүргізгенде және олардың нәтижесін көрнекі көрсету үшін қолданылады.Медициналық қызметте ғылыми графика кардиограмма,рентгенограмма және т.с.с түрінде қолданылады.Білім беруде-мультимедиалық программалық құралдарда.

Іскерлік графика-компьютерлік графиканың бұл саласы әртүрлі мекемелер жұмысында жиі қолданылатын иллюстрация жасауға арналған.Жоспар көрсеткішін есеп беру құжаттарын,статистикалық мәліметтерді-міне,осы обьектілер үшін іскерлік графиканың көмегемен иллюстрациялық материалдар (көбінесе бұл график,диаграмма ) жасалады.

Көркемдік және жарнамалық графика.Графикалық кескін жасау және редакциялау үшін,мысалы,баспа өнімдерін,жарнама безендіру,фотосуреттерді бояу және өңдеу,мультфильмдер,бейнесабақтар,компьютерлік ойындар жасау үшін қолданылады.Архитектурада сызба дайындау процесін автоматтандыруға және ғимараттарды қабаты бойынша жобалауға мүмкіндік береді.

Компьютерлік графика түрлерінің бірі Мультимедиа болып табылады,ол дыбысты,музыканы,мәтінді,бейне мен анимацияны(қозғалатын обьектілер)қарастырып үйлестіреді.Соңғы кездерде мультимедиа жүйесі кең таралып келеді.

Бекіту кезеңі

4. 
   Қорытынды кезең
   

1. 
   Бүгін сабақта не білдік?
   
2. 
   Не үйрендік?
   
3. 
   Қандай тәжірибелік жұмыс жасадық?
   

4. 
   Бағалау кезеңі
   

4. 
   Үйге тапсырма
   

1. 
   Тақырыпты оқу.
   
2. 
   Тақырып бойынша 4 сұрақ ойластырып келу.