Синтез
«Ұқсастық және даралық» (Оқушылар әңгімелерден ұқсастық пен даралықты табады)
Оқушыларға Ыбырай Алтынсариннің бірнеше әңгімелері беріледі. Осы әңгімелердің ішінен мағынасы мен мазмұны ұқсасы алынады.
Әңгімелері: «Өрмекші, құмырсқа, қарлығаш», «Асыл шөп», «Таза бұлақ», «Әке мен бала», «Аурудан аяған күштірік», «Мейірімді бала», «Сәтемір хан» т. б.
Ұқсастық және даралық
Әкесі
Деңгейлік тапсырмалар
(Бұл бөлімде оқушылар берілген тапсырманы қабілетіне қарай орындайды.)
І деңгей
«Бес жол өлең»
1. Зат есім.
2. Сын есім.
3. Етістік.
4. Тақырыпқа байланысты төрт сөз.
5. Синоним.
1. Ыбырай.
2. Қайраткер, ұлтжанды.
3. Педагог болды, мектеп ашты, әңгіме жазды
4. Халқына жарық сәуле болды
5. Жазушы
ІІ деңгей
Әңгіме мазмұны бойынша оқушыларға сұрақ құрастыру тапсырылады.
1. Қыпшақ Сейітқұл қандай ойға қалды?
2. Елді байыту үшін қайда барды?
3. Қабырғаның бойына келген Сейітқұл кедейлерге не берді?
4. Кедейлер қалай еңбек етті?
5. Егіннен шыққан өнімнің артығын қайда апарады?
6. Қыпшақ Сейітқұл ел алдында қандай құрметке ие болды?
Әңгімені мазмұндау үшін жоспар құрастыру.
1. Отыз үйлі тобырдың қамын ойлаған - Қыпшақ Сейітқұл.
2. Торғай жеріндегі Қабырға өзенінің бойына орналасуы.
3. Отыз үйлі кедейлермен бірге егін егу.
4. Малы көбейіп, бай болу.
5. Сейітқұлдың жұрт ағасы атануы.
III деңгей
III. Ой толғау.
Адам өмірі тіршілігінің мәні де, сәні де - еңбек. Еңбек адамның ойлау қабілетін дамытады. «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» дегендей әр адам қаншалықты еңбек етсе, соншалықты соның жемісін көреді. Адам еңбекпен есейіп, оның өмірге деген танымдық көзқарасы қалыптасады. «Еңбектің наны - тәтті, жалқаудың жаны - тәтті» дегендей адамның өз еңбегімен тапқан «наны», «асы» адал болады.
Жинақтау
«Шеңбер бойымен әңгімелеу». Бұл үшін оқушыларға қағазды алдарына қоямын, өздері бірінен соң бірі Қыпшақ Сейітқұл әңгімесі мен өздері оқыған әңгімеден алған тәлімін жазады.
Білім
Еңбекқорлық
Қамқорлық
Қайырымдылық
Бауырмалдылық
Жанашырлық
Бағалау
«Топтастыру»
Бүгінгі сабақта өткен Ыбырай Алтынсариннің өмірі мен шығармашылығын жинақтау мақсатында «топтастыру» әдісі қолданылады. XIX ғасырда қазақ даласына өрмелеп шығып күн болған, жұртына білім сыйлаған біртуар тұлға деп күннің суретін салдым. Оқушылар алған білімдерін жинақтап, түйіндейді.
қажетті сөздер
|
Қосымша ақпарат
|
Саралау – Сіз қосымша
көмек көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Сіз
қабілеті жоғары
оқушыларға тапсырманы
күрделендіруді қалай
жоспарлайсыз?
|
Бағалау - Оқушылардың
үйренгенін тексеруді
қалай жоспарлайсыз?
|
Пəнаралық байланыс
Қауіпсіздік жəне еңбекті
қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы
байланыс
| | | | |
Рефлексия
Сабақ / оқу
мақсаттары
шынайы ма?
Бүгін оқушылар
не білді?
Сыныптағы ахуал
қандай болды?
Мен жоспарлаған
саралау шаралары
тиімді болды ма?
Мен берілген
уақыт ішінде
үлгердім бе? Мен
өз жоспарыма
қандай түзетулер
енгіздім жəне
неліктен?
|
«Менің көңіл-күйім баспалдағы»
Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды
жетілдіруге көмектесетін не білдім?
|
Сабақтың тақырыбы:
Ы.Алтынсарин «Қыпшақ Сейітқұл». Сейітқұл – ел қамқоршысы
|
Мұғалімнің аты-жөні:
Күні:
|
СЫНЫП: 5
|
Қатысқан оқушылар саны:
|
Қатыспаған оқушылар саны: 0
|
Сабақ негізделген оқу мақсаттары
|
шығармадағы эпизодтар арқылы тарихи құндылығын бағалау; (5.Б/С1)
көркем шығармалардан шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту. (5.Т/Ж4 )
|
Сабақ нәтижесі:
|
Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.
Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.
Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:
Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.
|
Бағалау критерийі
|
Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
|
Тілдік құзіреттілік
|
көркем шығарма
|
Ресурстар
|
Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
|
Әдіс-тәсілдер
|
Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
|
Пәнаралық байланыс
|
Музыка, қазақ тілі.
|
Алдыңғы оқу
|
Ыбырай Алтынсарин «Қыпшақ Сейітқұл». Сейітқұл – еңбек адамы
|
Сабақтың жоспары
|
Жоспарланған уақыт
|
Сабақ барысы :
|
Бағалау түрлері
|
Басталуы
5 минут
|
Ұйымдастыру кезеңі 2 минут
Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»
Бірнеше құттықтау қағаздарын топ құрамындағы оқушылар саны бойынша беске, алтыға жыртып, оларды араластырып, оқушыларға таратып беру керек. Оқушылар қиықтарды құрастырып бүтін сурет шығарады. Сол арқылы топтарға бөлінеді.
Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут
«Өзі туралы кластер» тренинг
Оқушылар танысу үшін өздері туралы кластерлер құрастыруы керек. Олар парақтың ортасындағы шеңберге өз есімдерін жазып, одан таралатын шеңберлерге өздерінің өмірінде маңызы бар бес негізгі рөлін жазады. Мысалы: Жанұяның еркесі, адал дос т.б
|
1-топ:
Жазушылар
2-топ: Зерттеушілер
3-топ: Суретшілер
«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.
|
Жаңа білім
10 минут
|
Білу және түсіну
Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.
«Жариялау» әдісі
(Әрбір топ берілген сұрақ бойынша өз позициясын жариялау керек. Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 мину) басқа қатысушылар алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.)
|
Оқулық,
мәтіндер.
|
Ортасы
10 минут
|
Қолдану
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау
Ыбырай Алтынсарин1841 жылы 20 қазанда қазіргі Қостанай облысының Затобол ауданында дүниеге келген. Әкесі Алтынсары ерте өліп, атасы Балқожаның тәрбиесінде болған.
Атасы өз заманының беделді адамдарының бірі болған, заман ағымын аңғарғыш, оқу – өнердің маңызын жақсы түсінген Балқожа би 5 жасар Ыбырайды Орынборда ашылмақ болған, болашақ орыс- қазақ мектебіне жаздырып қойды.
1850 жылы сол мектеп ашылғанда түскен 30 қазақ баласының бірі – Ыбырай болған.Қазақ балаларын орысша оқыту арқылы олардан қазақ даласын билейтін патша чиновниктеріне көмекші әкімдер даярлау мақсатымен ашылған мектепке Балқожа би де немересін осы үмітпен берген. Бірақ Ыбырай мектепті жан- жақты білім алуға пайдаланған. Сондықтан ол сабақты ерекше ынтамен оқиды. Сөйтіп, мектепті 1957 жылы «өте жақсы» деген бағамен бітіреді. 1859 жылы Ыбырай Алтынсарин Орынбордағы Шекаралық комиссияға тілмаш болып ауысады.
Ыбырай Алтынсаринның айтулы шығармасының бірі-»Қыпшақ Сейітқұл». Сейітқұлдың іс-әрекетінен оның өмірге жаңаша талаппен қарайтындығы байқалады. Жер шаруашылығымен айналысуы, бұл кәсіптің тиімді тәсілдерін қолдануы (шығыр салу, арық қазу,т.б), сүйтіп, оның айналасындағылардың орташа тіршілік етуге жетуінің өзі бірліктің, еңбектің нәтижесі екендігін сипаттайды. Әңгіменің тәрбиелік жағы-осындай жаңашылдық бағытында. Сол арқылы қоғамдық құбылыстармен жұртшылықты кеңінен таныстыру мақсаты көзделген.Әрі бұл әңгіме тарихи болған оқиғаның негізінде жазылса керек. Оны автордың өзі атап көрсетеді.
Талдау
«Ыстық орындық» орындық әдісі
(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.
Жаттығудың сипаттамасы:
Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады.
|
Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер
«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.
|
Сергіту сәті
2 минут
|
«Қара жорға» биі
|
видеожазба
|
Аяқталуы
Сабақты бекіту
10 минут
|
Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
