Сакенова Р. Е., Батырбай Ә. Т., Жапарова М. С., Ботабаева Г. Б., Сакпанов Е. М
Тізбекті ажыратқандағы және қосқандағы токтың ӛзгеру заңы
жүктеу/скачать 2,44 Mb. Pdf көрінісі
|
2914351229724 Сакенова, Батырбай К ПЕЧАТИ
- Бұл бет үшін навигация:
- Магнит ӛрісінің энергиясы
- 3.9 Максвелл теңдеулері
| Тізбекті ажыратқандағы және қосқандағы токтың ӛзгеру заңы
Ленц ережесіне сәйкес ӛздік индукция нәтижесінде тізбекте пайда болатын қосымша токтар әрқашанда тізбектегі токтың ӛзгерісіне қарсы бағытталады. Соның нәтижесінде тізбекті тұйықтағанда немесе ажыратқанда токтың ӛзгерісі бірден емес, біртіндеп болады. 1) Тізбекті ажыратқанда токтың ӛзгеру заңы мұндағы: - уақыт мезетіндегі тізбектегі ток күші, - уақыт мезетіндегі тізбектегі ток күші, - тізбектің толық кедергісі, -тізбектің индуктивтілігі. Тізбек ажырағанда ток күші экспоненталық заңмен кемиді. 153 Тізбектегі ток күшінің кему жылдамдығын сипаттау үшін тізбек уақытының тұрақтысы деп аталатын шама енгізілген. Тізбек уақытының тұрақтысы тізбектегі ток күші есе азаятын уақытқа тең болады. 2) Тізбекті тұйықтағандағы токтың ӛзгеру заңы мұндағы : - ток кӛзінің электр қозғаушы күші. екенін ескере отырып, тізбекті тұйықтағандағы токтың ӛзгеру заңын келесі түрде жазуға болады: 154 Магнит ӛрісінің энергиясы Индуктивтілігі L контурдағы токты ажыратқанда ӛздік индукция құбылысы нәтижесінде индукциялық ток пайда болады, яғни кеміп бара жатқан магнит ӛрісінің энергиясын индукциялық электр ӛрісінің энергиясына айналдыру үшін жұмыс атқарылады: сонда немесе Бұл жұмыс магнит ӛрісінің энергиясына тең болады: және екенін ескерсек, магнит ӛрісінің энергиясы немесе Бірлік кӛлемдегі магнит ӛрісінің энергиясын магнит ӛрісінің энергиясының кӛлемдік тығыздығы деп атайды: 3.9 Максвелл теңдеулері XIX ғасырдың 60-ы жылдары ағылшын ғалымы Максвелл электр және магнетизмнен тәжірибе жүзінде ашылған заңдылықтарды біріктіре келе, электромагниттік толқынның жалпы теориясын берді. Бұл теорияда 155 электростатиканың негізгі теңдеуі, электр және магнит ӛрістері үшін Остроградский-Гаусс теоремасы, магнит ӛрісі үшін толық ток заңы, электромагниттік индукция заңы және тағы басқа заңдар қарастырылған. Максвелл теориясында электродинамиканың негізгі есебі шешілді, яғни берілген зарядтар мен токтар жүйесінің тудыратын электромагниттік ӛрісінің сипаттамалары анықталады. Максвелл теориясы макроскопиялық теория болып табылады, яғни бұл теорияда заттардың немесе орталардың ішкі құрылыстары қарастырылмайды. Максвелл теориясы негізінен 4 теңдеуден тұрады және әр теңдеу 2 түрде: интегралдық және дифференциалдық түрде беріледі. Максвелдің дифференциалдық теңдеулері интегралдық теңдеулерінен векторлық анализдің екі теоремалары: Гаусс теоремасы және Стокс теоремаларының кӛмегімен алынады. Гаусс теоремасы мұндағы: мұндағы: . Стокс теоремасы мұндағы: немесе жүктеу/скачать 2,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|