Салқынбай А., Абақан Е. с
жүктеу/скачать 13,56 Mb. Pdf көрінісі
|
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік
- Бұл бет үшін навигация:
- М А ҒЫ -М А ТА
| ЛОНДОН ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ
СТЕБІ - струкгуралық (қүрым- ды лы қ) л и н гв и с ти ка н ы ң бір бағыты ретінде XX ғ. 40-ж ж . қалыптасады. Л.л.м.-нің негізін қалаушы Д ж .Р .Ф е р с. М ектеп екілдері: У.Аллен, МАІСХаллидей, Р.Х. Робинс, У.Хаас, Ф. Р. Палмер т.б. Л.л.м.-нің мақсаты: тілдердің ерекше болуын түсіндіре алатын жалпы теория жасау; зерттеу- лерді жүргізу үшін струкгуралық- қызметтік тәсілді жасау. Б.М алиновскийдің теория- сында тіл мен мәдениеттің ортақ қасиеттері туралы айтылған. Тілде де, мәдениетте де адамның табиғатына тән негізгі қажеттілік- тер, талаптар ез көрінісін табады. Мәдениет-адамның бүкіл ж үріс- тұрысының түтастығы ретінде танылады. М алиновский мен Ф ё р стің пікірінш е, қоғам ны ң, адамның және тілдің арасында қызметгік-генетикалық байланыс болады. С онды қтан оларды ң болмысын білу үшін осы үшеуінің де қызмётін зерттеу қ&жет. - Л.л.м.-ніңжалпы лингвистика- лық мақсатының қалыптасуына Э.Дюркгейм, Ф. де Соссюр және б и х е в и о р и зм т е о р и я сы н ы ң кейбір идеялары эсер етті. Л.л.м. тіл -қүбылыстарын зерттеу үшін техникалық тәсілдерді жасауды тіл білімінің міндеті деп түсінді. «Тіл» үғымы негізгі 3 мағына- сыңда жүмсалды: 1) адам табиға- тындағы ішкі қажеттілік; 2) дәстүрлі эдет, яғни тіл нормаларын үнемі үйрену ж әне белсенді түр д е қолдану; 3) сансыз тілдік актілерді (сөйлемдерді) белгілейтін жалпы термин. Л.л.м.-нде «мағына^-күрделі лингвистикалы қ ұғы м ретінде танылады. Кез келген форманың м ағы насы н, о ны ң қо л д а н уы (қы зм еті) арқылы ғана аш уға болады. Мағынаны зерттеуде контекс танудың ролі ж оғары болады. Л.л.м. терминология- сында «мағыналық модус» деген те р м и н қол д аны л ад ы , ол 140 М А ҒЫ -М А ТА фонологиялық, лексикалық т.б. болуы мүмкін. Контекстенудің екі н е гізгі түрі бар: ситуациялық (жағдайға байланысты) және әлеуметтік контекст; ситуациялық контекст - нақты сейлеудегі контекст болып табылады. Сонымен Л.л.м.-нің зерттеу- лері төмендегідей мәселелерді қамтиды: тілдің қоғамдағы орны мен қызметі; тіл және мәдениет; тіл табиғаты мен тілдің дамуы; тіл қүрылысы; тіл деңгейлері мен б ір л ікте р і; л и н гв и сти ка л ы қ терминдердің жүйесі; лингвис- тикалық категориялардың.негізгі қа с и е тте р і; т іл д ік мағы на; жағдайға байланысты мағына тео р и ясы ; ко н те кс т ұғы м ы ; контекст түрлері; тіл қызметі; просодикалық талдау. жүктеу/скачать 13,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|