Салтым – асыл қазынам Мақсаты

бойына адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру, халық өнегесін үйрету;

Ата-аналармен тығыз байланыс жасау арқылы ортақ тәрбиеге жұмылдыру.

Көрнекілігі: Суреттер, ұлағатты сөздер жазылған плакаттар, ұлттық бұйым көрмелері.

Музыкалық сәлем: Күйшілер тобы. «Тойбастар»

Бабалардың жалғастырар арманын.

Сан ғасырда қалпын бұзбас қадірім,

Өткенімді бүгініммен жалғадым.

Тәлімді ой сынағы, тәрбие көзі қалдырған.

Салт-дәстүрді ардақтайық ағайын

Қазақ атты үлкен, кіші балдырған.

Жиналыппыз, сәтті күні бәріміз де,

Үлкен, кіші, жасымыз, кәріміз де.

Төрлетіңіз , қадірменді қонақтар,

Гүл-гүл жайнап мына біздің төрімізге.

Музыкалық сәлем: (Қазақы дастарханым). Хор

Тәрбие сағатымызды бастамас бұрын салт-дәстүрлер туралы қысқаша мәлімет беріп кетсек.

Отбасы, тұрмыс дәстүрі

Еңбек дәстүрі



Отау көтеру дәстүрі

Қазақ халқының салт-дәстүрлері

Наурыз дәстүрі




Ислам тағылымы

Тәрбие дәстүрі




Қаза ғұрыптары

Салт дәстүрлерінің ішіндегі бала тәрбиесіне байланысты тәрбие дәстүріне тоқталсақ.

Шілдехана (салт)

Жаңа туған нәрестенің құрметіне жасалатын ойын-сауық той.

Кіндік кесер (салт)

Нәресте туған сәтте оның кіндігін кесетін әйелдер (Кіндік шешесі) дайын тұрады. Кіндік кесу – мәртебелі, абыройлы іс.

Бесікке салу (салт)

Жаңа туған баланы бесікке салу. Бесік қасиетті, киелі, қуатты мүлік, сәбидің алтын ұясы болып есептеледі.

Қырқынан шығару (салт)

Баланың туғанына қырық күн толған соң оны ыдысқа қырық қасық су құйып шомылдырады. Ол сәбидің жан жүйесінің қалыптасып дені сау болып өсуіне деген ақ тілектен шыққан.

Тұсау кесер (салт)

Сәби қаз тұрғаннан кейін тез жүріп кетсін деген тілекпен жасалатын ғұрып.
Ғұрып

Қазақтың өмір салты, өрен салты т.б. қолдану мен дәріптеуді ғұрып дейміз.

Сәбиді бесікке салар кезде бесіктің түбегітұратын тесіктен құрт, ірімшік, тәттілер өткізіп «тыштыма, тыштыма» деп ырым жасайды және оны «тыштырма» деп атайды.

Базарлық (дәстүр)

Алыс сапарға шыққан адамдардың жақындарына (жерлес, көрші – көлем, жас балаларға, сыйлас адамдарына) әкелген сыйлығы.

Байғазы (дәстүр)

Балалардың, жастардың жаңа киімі үшін берілетін ақшалай, заттай сый.

Тілашар (дәстүр)

Баласы 7 жасқа толған балаға жаңа киім кигізіп, оқу жабдықтарын дайындап, шағын той өткізеді. Мұны «тілашар» тойы деп атайды.

Жеті ата (дәстүр)

Халқымыз кейінгі ұрпаққа жеті атасын білуді міндеттеген. Олай болса жет ата: Бала, Әке, Ата, Арғы ата, Баба, Түп ата, Тек ата.

Асату (дәстүр)

Ет желініп болған соң төрде отырған ақсақал, табақта қалған етті жас балалар мен жігіттерге асатады.

Ақ сандықты ашайық.

Бұл мереке, бұл тойда

Керемет рәсім жасайық!

Балаға «Ат қою » рәсімі жасалады.

(Әке, Бала,Немере,Шөбере,Шөпшек,Немене,Туажат, Жегжат, Жұрағат,Жамағат)

(Кәрі мен жас, жақсы мен жаман, алыс пен жақын)

(Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би)

(Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз)

(Денсаулық, ақ жаулық, он саулық)

(Жан тәтті, мал тәтті, жар тәтті)

(Арнайы қонақ, құдайы қонақ, қыдырма қонақ, қылғыма қонақ)

Алтын ұяң Отан қымбат,

Құт – береке атаң қымбат.

Мейірімді анаң қымбат,

Бәрінен де ұят пенен ар қымбат.

9-сұрақ

Бес дұшпан

(Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ)

(Талап, еңбек терең ой, қанағат, рақым)

Бірінші байлық – денсаулық,

Екінші байлық – еркіндік.

Үшінші байлық – тіл байлық.

Төртінші байлық – қайрат-күш, ақ жаулық

Бесінші байлық – балаңыз.

(Мылтық, садақ, найза, қылыш, айбалта)

Арадан шыққан жау қиын.

Таусылмайтын дау қиын.

Шанышқылаған сөз қиын

Жазылмаған дерт қиын,

Іске аспаған серт қиын.

Ақылыңнан адасып,

Өзің түскен өрт қиын,

Не істеріңді біле алмай,

Ашиды сонда бас миың.

О,бұл сөздер сүйектен өтер демде!

Тоқталамыз енді біз, ал халайық,

Қанатты сөз, мақал мен мәтелдерге.

• 
  Ассалаумағалейкүм, қарсыласым. «Алыстан алты жасар бала келсе, алпыстағы шал сәлем береді » деген, сәлем беруге келдім.
  
• 
  Амансың ба, достым? «Қуыс үйден құр шықпа» деген, тізеңді бүгіп дәм ауыз ти.
  
• 
  «Сыйлап берген су сатып алған балдан артық» дегендей жайғассақ жайғасайық.
  
• 
  «Сыйға сый, сыраға бал» демекші өткенде өздеріңізге риза болып қайттық қой.
  
• 
  «Аз да бітер, көп те бітер, татулыққа не жетер» демекші татулық пен ауызбірлікке не жетсін.
  
• 
  «Төртеу түгел болса алар, алтау ала болса алдырар» деген ғой, о не дегеніңіз.
  
• 
  «Бірлік түбі - тірлік» деген ғой бабаларымыз, бірлік болсын.
  
• 
  «Биік төбеге шықсаң көзің ашылады, жақсымен сөйлессең көңілің ашылады» дегендей көңіліміз марқайып қалды ғой.
  
• 
  «Әңгіме әңгіме дегізер, әңгіме бұзау емізер» демекші қой қайтайын, мал келетін уақыт болды.
  
• 
  «Тау тауға қосылмас, адам адамға қосылар» деген, әлі кездесерміз, сау бол!
  

Құрметті оқушылар, бүгінгі біздің сабағымыздың мақсаты – заман өзгерсе де ұлттық салт-дәстүрлерімізді көнермейтіндігін еске салып, ұлттық мұраны қайта жаңғырту. Бүгінгі тәрбие сағатымызда өздеріңіз куә болған дәстүрлерді көкейлеріңізге тоқып, саналарыңызға сіңіріп алсаңыздар артық болмас.

«Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар» демекші салтын сүйген әрбір жас ұрпақ болашақта халқын сүйетін, еліне адал қызмет ететін, тілінің, салт дәстүрінің жанашыры болатындығына сенімдімін.

Еліміздің жарқын болашағы сіздердің қолдарыңызда құрметті оқушылар!