Ағзаға негізгі зиянды заттардың түсу жолдары –
Көбінесе дем алу кезінде өкпе арқылы. Осы жол аса қауіпті, өйткені зиянды заттар тармақталған талшықты жасуша арқылы қанға барып, ағзаға таралады.
Ас қорыту жүйелері арқылы. Ауыз қуысы арқылы су және аспен.
Тері арқылы. Тері арқылы химиялық заттардың ағзаға енуі.
- аса ауыр формада – қауіпсіздік ережелерін сақтамау немесе апаттың болуы нәтижесінде;
- созылмалы – кішігірім мөлшерде біртіндеп ағзада жиналады;
- асқындырылған – аса ауыр формасының пайда болу жағдайына ұқсас, бірақ баяу өтеді.
Оның молекуланың минималды мөлшері өмірге аса маңызды талшықтар – нысана тепе-теңдіктен шығаратын және байлайтын кезінде удың максималды улы әрекеті байқалады. Мысалы, ботулинус токсиндері перифериялық қозғалыстық жүйкелердің аяғында және паралич туғызатын әрбір жүйке талшығына келетін сегіз молекула құрамында жиналатын мүмкіншілігі бар. 1 мг ботулины 1200 г тірі затты, ал 200 г Жердің бүкіл халқын жою мүмкін.
Биологиялықтан басқа заттар адамға фиброгенді әсер ету мүмкін. Осы заттар өкпеге түскеннен кейін өкпе (фибриоз) жасушасының кішігірім кесіп кетуіне әкеледі, пневмокониоз –науқасқа әкелу мүмкін.
Адам ағзасы мен удың залалсыздану жолдары:
Бірінші жолы – удың химиялық құрылымының өзгеруі. У адам ағзасы арқылы өтіп өзінің құрамын өзгертеді, ағзадағы бар химиялық элементтері мен қатынасқа түседі. Нәтижесінде,ағзада төмен улы және белсенді заттардың пайда болуына әкеледі.
Екінші жолы – сақтауға беру. Сақтауға беру (сол немесе басқа мүшелерде жиналуы) қанциркуляциясындағы у санының уақытша төмендеу жолы деп түсіндіріледі. У науқастану,алкоголды тұтыну кезінде қайтақанға түсіп химиялық удыңасқындауына әкеледі.
Үшінші жолы – ағзаданудың шығаруы. Уды демалу мүшелері, бүйрек, тері жамылғысы,темір арқылы шығарады.
Ағзаға зиянды заттардың әсерету дәрежесі бойынша 4 топқа бөлінеді:
1 – төтенше қауіпті,
2 – жоғары қауіпті,
3 – орташа қауіпті,
4 – төмен қауіпті.
Достарыңызбен бөлісу: |
