Сборник II научно-практической международной студенческой конференции Narxoz Student Research-2021

ал егер ата-ана баласын ұрса, көп жағдайда бұл “тəрбие” процесі 

болып  саналады.  Екі  жағдайда  да  ұқсас  əрекет  болады  –  ұқсас 

нəтижеге  əкелетін  соққы:  ауырсыну  немесе  физикалық  жарақат, 

сондай-ақ қатты психикалық зардаап.

Өкінішке орай, тұрмыстық зорлық-зомбылық барлық əлеумет-

тік топтарда бар, олар табыс деңгейіне, біліміне жəне қоғамдағы 

жағдайына қарамастан кездеседі.

Тұрмыстық  зорлық-зомбылық  құрбанының  психологиялық 

портреті қандай десек? Бұл өзін-өзі бағалаудың төмендігі, алаңда-

ушылық  пен  болжамның  жоғарылауы,  өз-өзіне  күмəндану.  Ере-

сек  құрбандарда  құқық  бұзушының  əрекеттері  («жəбірленуші 

əрқашан  өзі  кінəлі»  деген  түсінік),  гипертрофиялық  кінə  сезімі, 

ашуланшақтық  сезімі,  ешкім  шынымен  көмектесе  алмайтынына 

сенімділік  бар.  Зорлық-зомбылық  құрбандарына  психоəлеумет-

тік көмектің ерекшелігі – бұл зорлық-зомбылық құрбаны болған 

ортаны  оң  өзгертуге  бағытталған.  Көмек,  ең  алдымен,  физика-

лық  жəне  эмоционалды  теріс  пайдалану  жағдайларын  анықтауға 

бағытталған.

Жоғарыда  айтылғандарды  ескере  отырып,  отбасылық-тұрмы-

стық зорлық-зомбылықпен байланысты қылмыстардың алдын алу 

жөніндегі  жұмыстың  маңызды  бөлігі  ауылдық  елді  мекендердің 

əкімшілігі,  мəдениет,  білім  беру  жəне  денсаулық  сақтау  мекеме-

лері жанындағы қоғамдық құрылымдардың жұмысы болып табы-

лады.

Отбасындағы  зорлық-зомбылық  бұрын  қалай  болды  жəне  əлі 

бептермен  күйеуінсіз  қалудан  қорқады,  сондықтан  балаларымен 

бірге маскүнемдік пен дөрекі қарым-қатынасқа көз жұмады. Ау-

дан  тұрғындарының  балаларына  қатысты  құқық  бұзушылықтар-

дың  ауқымы  жыл  сайын  артып  келеді.  Əйелдер  мен  балаларды 

“тəрбиелеу”  арқылы  қолын  таратқандарға  қатысты  тұрмыстық 

зорлық-зомбылыққа  қарсы  профилактикалық  шаралары,  əдетте, 

учаскелік  полиция  қызметкерінің  қол  көтерушімен  заңсыз  мі-

нез-құлыққа жол бермеу туралы əңгімелері ғана болып табылады.

Жалпы  тұрмыстық  жанжал  –  бұл  мүдделер  қақтығысы,  қыл-

мыскер  мен  жəбірленушінің  арасындағы  жеке-тұрмыстық  (ер-

лі-зайыптылар, туыстар, көршілер) немесе қоғамдық - тұрмыстық 

(жолаушы - кондуктор, сатып алушы-сатушы) қатынастармен бай-

426

жүктеу/скачать 3,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: