ЕК1НШ1 БОЛМА
Ил қатарлы өмір сүрсең, елден ерекше нэтиже бермейсің
деген жақсы сөз бар. Ел бармаған жермен жүру керек, ел
көрмеген жерді көру керек. Бұл өзі жердің түбі. Мәскеуге
дейін бес сағат ұшасың, одан эрі тағы бес сағат. Мың шақы-
рымнан кейін Солтүстік мұзды мұхит. Овчинников - “Додо
ІІиццаның” негізін қалаушы. 24 жасында “Сбербанктен”
400 мың рубль несие алған. Пэтер жөндеймін деп алған не-
сиеге Сыктыкварда кітап дүкенін ашады. Біраз уақыттан
кейін ол инвесторларды тарта алды, сөйтіп «Книга за кни
гой» сегіз дүкеннен тұратын сауда желісіне айналды.
Алайда 2008 жылгы дағдарыстан кейін қарыздардан
қүтылу үшін өзінің үлесін түкке тұрмайтын акшага сатуы-
на тура келеді. Бұл туралы журналист Максим Котин «И
ботаники делают бизнес» деген кітап жазды. 2011 жылы
Федор Сыктывкарда бірінші пиццериясын ашты. Бес жыл-
дан кейін элемнің тоғыз елінде (АҚШ, Англия, Эстония,
Литва, Румыния, Қытай, Қазақстан, Қырғызстан, Өзбек-
стан) 160 пиццериясы жұмыс істеп түрды. Бүкіл Ресейді
миццаға “отырғызды”: 140 пиццериясы бар. Ол, керек де-
сеңіз, итальян тағамдарына маманданатын IL Patio желісін
де (135 мейрамхана) басып озған адам. Қысқасы, Овчинни
ков көп білгенімен бөлісті, мені шексіз байытып жіберді.
Одан көп нәрсе үйрендім. Егер сонда бармасам, бэлкім,
“Румидің” негізгі философиясы да болмас па еді. Әлі күнге
дейін араласып, білісіп тұрамын.
М ы салы , ол соншама табысты кәсіпкер болганына қа-
рамастан, өзі блог жүргізеді. Бұл ол үшін франчайзингке
адамдар тартудың, басқа сөзбен, бизнесін кеңейтудің
жолы. Қаржылық мәселенің, кіріс-шығыс есебінің бэрін
ашық жариялайды интернетке. “Мұның не?” дегенде “Бұл
артқа шегінбеуге стимул” дейді. “Кірісің мен шығысың ел-
207
дің көз алдында болған соң, ешкім де жарты күшпен жұ-
мыс істеуге қақы жоқ”. Маған осы идеясы ұнады, өзіміз
де есеп-қисабымызды ашық жүргізуге тырысып жүрміз.
Сол сияқты, Артем Овечкинмен кездесу үшін Мәскеуге екі
сағатқа үшып барып келгенім бар.
КӨМЕК
С¥РА. Феррацци “консультативтік кеңес” деп
атайтын мамандар тізбегін қалыптастыруды айтады. Екі-
үш кеңесші, өзіңнен тэжірибелі, өзіңнен білімді адамдар-
дың кеңесі ешқашан артық етпейді. Бір қызық құбылыс бар,
оны Трейси де атап өтеді: адам өзіне көмектескен адамнан
гөрі өзі көмектескен адамды көбірек үнатады. Өйткені сен
біреуден көмек сұрасаң, ол бейсаналы түрде жаны семіріп,
мерейі үстем болып қалады: өзін ықпалды, маңызды адам
сезінеді. Сондықтан, менторлардан көмек сұраудан қысыл-
ма. Мұныңмен өзіңе пайдалы, оларға жағымды әрекет жа-
садым деп санай бер. Мен Овчинниковқа барғанда, ол үшін
бейтаныс адам едім. Әлі бизнесім де жоқ. Бірақ ол пікір-
лесуден қашқан жоқ, ойын жайып салды, кеңестерімен
бөлісті. Бұл маған көп көмек берді.
Табысты адамдардан өзгелер де үйренетін жағдай жаса.
Жақында IFC-де (Әлемдік банктің бөлімшесі) корпора-
тивтік басқару бойынша курстан өттік, үздіксіз өсу, тәу-
екелдерді басқару, стандартизация, т.б. маңызды нәрсе-
лерді үйретті. Біз - жас компаниямыз, бірақ бізге стартап
деңгейінен тезірек өтіп, басқарудың неғүрлым дамыған
үлгілерін пайдалану керек болды. Сол сияқты, «Превос
ходный сервис» кітабының авторы Джон Шоулдың семи
нары өтті. Оны біздің қызметкерлер жақсы біледі, өйткені
көп процессті дэл осы кітап бойынша рельске қойғанбыз.
Біздің командадан 16 адам, оның ішінде өзім де бармын,
оның семинарын тыңдадық. Семинардан кейін, әрине,
өзіміздің палауды ұсындық. Ең тамашасы, Шоул “Тамаша
208
|