Вятка,  Рига калалпрЫІіа онім

жеткізіп берді. Сотые жьтлдарында интенданттық армия 

аяқ киімге жөне тері тондарға сұраным ерекше өсті.

тұңғыш Карғалы фабрикасы әскери тапсырыс орындап, шинельге 

сұрғылт армия шұғасын дайындай бастады. Соғыс жылдары ішіндс 

894,4 мың шаршы метр шұға дайындады.77

етті. Бұл жылдарда Петропавлда ет-консерв комбинаты, Оралда армия 

данттығының тапсырыстары  бойынша жұмыс  істеген  мал  соятын  орын са- 

никасы карапайым болатын. Мұнда ірі өнеркәсіп орындарын салуға үкіметте, 

ірі өнеркәсіпшілер де мүдделі болмады.

Соғыс жылдарында мал  шаруашылығы өнімдерін алғашқы техникалык 

өндеу одан  әрі  қысқарып,  егіншілік  өнімдерін  ұқсату жөніндегі  өнеркөсіп 

біршама тез өсті. Акмола және Семей облыстарында ұн-жарма өнеркәсібінің 

едөуір  ірі  кәсіпорындары  пайда  болды.  Қазакстанда  ұн-жарма  өнеркәсібі 

дүниежүзілік сотые жылдарында саны жағынан көбейіп, оның өнімділігі едөуір 

артты. Сібір мен Қазакстан соғыс жылдарында армия мен империяның халкы- 

на астықты және астықөнімдерін негізгі жеткізіп берушілер болды.

Өлкеге дайын өнім, киім-кеш ек пен аяк киім әкелудің кысқаруына бай- 

ланысты соғыс жылдарында осы  қажетті бұйымдарды тігетін шеберлердің 

саны көбейді. Мәселен,  1916 жылы Верный қаласында  140 адам жұмыс істеген 

едәуір ірі  етік шеберханасы жұмыс  істеді.  Бір жыл ішінде  шеберхана  5404 

пар аяқ киім тігіп  шығарды, оны ң 54%-ы әскери ведомствоға, қалғаны ха­

лы ққа арналды.78

Кәсіпшіліктерден ең көп таралғандары балық аулау, тұз өндіру ж әне та- 

сымалдау кәсіпшіліктері болды. Еділ-Каспий бассейніндегі дамып келе жатк- 

ан балық кәсіпшіліктеріне байланысты Казақстандатұз өндіру ұлғайды. С о­

тые  жылдарында  түз  өндірудің  ұлғаюына  қарамастан,  кәсіпш іліктердегі 

жұмысшылар саны олардың тыл жұмыстарына алынуына байланысты кеміп 

кетті.

алғашқы күндерінде-ак өлкедегі көліктің жай-күйі туралы мәселе өткір койыл- 

ды. Сотые Қазақстан ауматында жатқан Оралдың әскери зауыттарын қорта- 

сын-мырыш концентраттарымен, көмірмен және баска да пайдалы казбалар- 

мен жабдықтаган, армияны және Ресейдің көптеген губернияларының халқ- 

ын мал өнімдерімен және астықпен қамтамасыз ететін темір жолдардың стра- 

тегиялык маңызын бірінші катарга шыгарды. Көлік жүйесі жұмысының бұзы- 

луы Ресей империясы экономикалық дагдарысының негізгі себебі болды. Ол 

1915 жылдыңаягында-ақимперияныңжекелеген аймақтары арасындагы ша- 

руашылық байланыстарының  үзілуіне  әкеп  соқты  жөне  ең  қажетті  заттар 

багасының үздіксіз өсуіне,  алыпсатарлықтың ж әне еңбекшілер бұқарасын 

канаудың қаулап етек алуына себепші болды.

Сотые жылдарында патша үкіметі қазақтардан жерді тартып алуды 

жалға-

стырды. Бір гана Жетісу облысында 1914 жылта қарай 2 703 226 десятина 

лыжертартыпалынды.  1917 жылга карай Семей, ОралДоргай, Акмола 

тарында және Бөкей ордасында қазақтардан 40,638 миллион десятина