Күні  суык  каңтардан,  кыстан  жаман

Жоңғарлардың шапқыншылығынан Сырдарияның орта ағысы жағаларын- 

казакжәне қарақалпаққауымдарының ішкі тепе-тендігі бұзылды. Қара-

  К а л п а қ т а р  

да зардап  шекті.  Олардың жекелеген  ауылдары  оңтүстік жаққа, 

КӨПШілігі 

Сырдарияныңтөменгі  ағысы жағынакетті. Қаракалпақтардыңор- 

таңғы жәнетөменгі болып бөлінуі нақсол кезеңеді.46 Көптеген қаракалпак- 

Орта жүз ж әне тіпті Үлы жүз қазақтары ақсақалдарының билігіне бағы- 

болды. Едәуір көпшілігі Кіші жүз казақтарымен бірге солтүстік жаққа, 

Жем, Темір, Ойыл өзендері жағына кетті.

Я.  Гавердовский былай деп жазды: «Казақтардың есінен осы кезге дейін 

к е т п е й т ін , 

асқан зор қасіреттер әкелген сол дәуір оларды әбден шегіне жет- 

кеншетитыктатқан. Орда аңыздарында (естеліктерінде) сол кездегі ержүрек 

б а т ы р л а р  

мен кайғылы оқиғалар осы уакытқа дейін әлі сақталып келеді. А к 

ш а ш т ы  

қариялар  көбінесе  қаза  болғандарды ң  мәйіттері  ж аткан  үлкен 

үйінділерді көрсетіп, бізге: бұл арада еркіндікті қорғап, ұрыс алаңында қаза 

т а п к а н  

батырларымыз жерленген. Мына жерде кара кұрттай каптаған жауыз- 

кырған тұтас ауылдар жатыр деді».47

Нак сол  1723  жылы  жоңғар  феодалдары  К азак хандықтарын  Ташкент, 

Түркістан, Сайрам сияқты калалық қолөнер орталыктары мен сауда базары- 

на катыстырмай тастады.

Батыска боскындардың жаңа толкыны қаптады.  Кіші жүз казақтары Орта 

хандықтары  шегінде  ұзак тұрактап  кала  алмады,  өйткені  жергілікті 

билеушілердің оларға коныс бермегені былай тұрсын, жоңғар басқыншыла-