Сыныбы: 7-сынып Тақырыбы: Зат есімнің түрленуі (қайталау/ашық сабақ). Мақсаты: Білімділік

1.     Тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады). 

2.     Бас кеспек болса да, тіл кеспек жоқ.

3.     Ана сүті бой өсіреді, Ана тілі ой өсіреді. 

4.     Жақсы байқап сөйлер, жаман шайқап сөйлер. 
ІІ Үй тапсырмасын тексеру. (ІІ белес)

57-жаттығу. «Кішіпейілділік» мәтінінен зат есімдерді табу, мағынасын ашу, жасалу жолына талдау.

Төрт топ өздеріне берілген тақырыптар яғни зат есімдердің көптелуі, тәуелденуі, септелуі, жіктелуі бойынша сызба, кестелер арқылы жоба қорғайды.

Мәтінді түсініп оқы. Әр топқа мәтін бойынша тапсырма беріледі. Топтар өздеріне берілген жалғау түрлерін мәтіннен табады, зат есімдерге талдау жасайды.

Ана тілі – бұл атаңның, анаңның тілі, халқыңның тілі. Ана тілін біз кішкентай кезімізден әке-шешемізге, әжеміз бен атамызға, айналамыздағы ересектерге еліктеп жүріп біле бастаймыз. Ананың ақ сүтіндей бойымызға біртіндеп сіңіреміз.
          Қазақ тілі – қазақ халқының ана тілі .Ол халық тарихымен бірге жасап, ұрпақтан ұрпаққа қатынас құралы ретінде қызмет етіп келеді. 1989 жылы қазақ тілі мемлекеттік мәртебе алды.
Қазақ тілі түркі тілдер тобына жатады.Түркі тілдерінің ішінде қазақ тіліне ең жақындары-ноғай, қарақалпақ, татар,башқұрт, қарашай-балқар тілдері.
Қазақ тілі –Ресей, Өзбекстан, Қырғызстан, Түркменстан, Монғолия, Қытай, Ауғаныстан, Иран, Түркия  т.б елдерде тұратын қазақтардың да ана тілі.  Қазақ тілі –өркендеген мәдениеттің тілі,ғылыми тіл,ресми іс қағаздарының тілі.

Ана тілін жақсы білмейінше – сауатты сөйлеп, сауатты жазып, тіл байлығын мол қолданбайынша, шын мәнінде мәдениетті адам атануға болмайды.

Оқулықпен жұмыс. 59-жаттығу. Өлең мазмұнына талдау жасау, зат есімдерді табу.

Пай! Пай! Пай! Киелі неткен жер!

Батырлар дүрілдеп өткен жер.

Тұлпарлар дүбірлеп төккен тер.

Сарылып сал-сері кеткен жер.

Бас иіп, иіскеп топырағын,

Тағзым жасамай өтпеңдер!

Бұл маңда                        

Құлшылық етемін тұрғанға,

Құлшылық етемін құмдарға,

Тағзым жасаймын қырларға!

Шүкірлік етемін қашанда,

Осы бір Отанда тұрғанға!
VІ белес. Тест тапсырмалары:

1.Заттың атын білдіретін сөз табы...

А)есімдік

В)сын есім

С)сан есім

Д)үстеу

2. Зат есімді көрсетіңіз.

A) Көмектесу.

B) Басшы.

C) Қалың.

D) Нешінші.

E) Қарсы алу.

3.Етістіктен жасалған зат есімді белгілеңіз.

A) Дәріхана.

B) Жақсылық.

C) Қапшық.

D) Бөлме.

E) Достық.

4.Заттың көптік мағынасын беретін жалғау түрін көрсетіңіз.

A) Көптік.

B) Жіктік.

C) Тәуелдік. 

D) Септік.

E) Қосымша.

5.Көмектес септікте тұрған зат есімді көрсетіңіз.

A) Дәптердің.

B) Қызбен.

C) Кітапты.

D) Гүлдер.

E) Балаға.

  6. Жіктік жалғауын белгілеңіз.

A) -сың,-сің.

B) -ға,-ге.

C) -дың,-дің.

D) -нікі, -дікі.

E) -да, -де.

7. Тәуелдік жалғау жалғанған сөзді белгілеңіз.

A) Шайға.

B) Шайларыңыз.

C) Шайдың.

D) Шайнек.

E) Шайдан.

8. Жатыс септіктің жалғауын белгілеңіз.

A) -ба, -бе.

B)  -а, -е.

C)  -нан, -нен.

D)  -ты, -ті.

E)  -нда,-нде.

9. Барыс септік жалғауындағы сөзді табыңыз.

A) Әкелер.

B) Әкетай.

C) Әкесіне.

D) Әкежан.

E) Әкесінікі.

10. Септік жалғаулы сөзді көрсетіңіз.

A) Өздік.

B)  Бесінші.

C)  Басқар.

D)  Сызғышты.

E)  Қызғылт.

  Үй тапсырмасы: 60-жаттығу, 61-жаттығу