Сыныбы: 8 «б» Сабақтың мақсаты

ǀ.Сабақты ұйымдастыру(2мин)

ǁ.Үй тапсырмасы(10мин)

III.Жаңа сабақты түсіндіру(20мин)

ǀV.Жаңа сабақты бекіту(8мин)

V.Қортындылау(3мин)

VI.Бағалау(1мин)

VII.Үйге тапсырма(1мин)

1. 
   Химия пәні дегеніміз не?( Химия пәні заттарды, олардың қасиеттерін, басқа заттарға айналып түрленуін қарастырады.)
   
2. 
   Заттар дегеніміз не?( заттар дегеніміз денелерді құраушылар. Олар бізді қоршап тұрады.)
   
3. 
   Заттардың қасиеттері деп нені атаймыз? (заттардың өзара ұқсастығын немесе айырмашылығын көрсететін белгілері олардың қасиеттері деп аталады.)
   
4. 
   Қанттың физикалық қасиетін атаңыз? ( ақ түсті қатты зат, оңай ұсатылады, тәтті дәмі бар, суда ерігіш, қыздырғанда алдымен балқып, одан соң қоңыр түске түрленіп, ақыры қара көмірге айналып, ауада жанып, газ күйіндегі зат түзеді)
   
5. 
   Магнийдің физикалық қасиеті? ( ақ түсті қатты зат, металл, суда ерімейді, ауада жанып, ақ түсті ұнтаққа айналады).Осымен химия пәні жөнінде өзімізге керекті мәліметтер алдық.
   

• 
  Заттар туралы ұғыммен танысқанымызбен әзір олардың неден құралғанын айта алмаймыз.Ол үшін заттың химиялық құрауыштарын білу қажет.Табиғатта таза заттар көп кездеспейді. Олар көбінесе қоспа түрінде болады. Қоспа екі немесе одан да көп заттардан тұрады.Мәселен, ауа бір ғана заттан құралмайды. Ауа – оттек(О) , азот (N) , көмірқышқыл газы (СО₂) т.б. газдардың қоспасы екендігі сендерге бұрыннан мәлім. Қоспалар агрегаттық күйіне байланысты екі түрге бөлінеді: әртекті және біртекті қоспалар.
  
• 
  Мынадай тәжірбие жасайық: қанттың кішкене кесегін стакандағы таза суға салып ерітейік. Бастапқыда қант қатты күйдегі таза зат, ал су сұйық күйдегі таза зат болатын. Олардың қоспасы қанттың судағы ерітндісі – бір ғана сұйық заттан құралғандай көрінеді. Қанттың судағы ерітндісі біртекті қоспаға жатады.Біртекті қоспаның құрамына кіретін заттардың бөлшектері жай көзбен, тіпті микроскоппен қарағанда да көрінбейді.Бордың бір түйірін ұнтақтап, стакандағы таза суға салып араластырайық. Қанша шайқасақта бордың суда ерімейтінін көреміз. Лайланған ерітінді бор мен судың әртекті қоспасынан тұрады. Жай көзбен қарап, қоспаның әртекті қоспасынан анықтаймыз, өйткені ол ұсақ бордың қатты түйіршіктері мен сұйық судан тұрады. Қоспадағы әр заттың өзіне тән жеке қасиеттері сақтала ма?Оған тәжірбие жасап, көз жеткізіп барып, жауап берейік. Екі зттың ұнтағы берілген: біріншісі – сұр түсті темір, екіншісі – сары түсті күкірт. Олардың таза зат ретінде магнитке тартылуын қарастырсақ: темірдің ұнатға магниттің бетіне тартылады, ал күкірт ондай қасиет көрсетпейді. Енді екі затты араластырып әртекті қоспаға айналдырайық. Ол сұрғылт сары түсті ұнтақ болып шығады(1сурет).Осы ұнатақты қағаздың бетіне жайып,оған астыңғы жағынан бір парақ қағаз жапқан магнитті жақындатайық. Сұр түсті түйіршіктер қоспаның бетін жапқан қағаз парағының астына жабыса бастағанын көреміз. Демек, темір затының бөлшектері қоспаның құрамында болғанына қарамастан, өз қасиетін сақтап қалған (2 сурет)
  
• 
  Кұрделі зат екі немесе одан да көп атомдардың белгілі пропорциялық қатынаспен түзілуінен құралған заттар. Күрделі заттар химиялық қосылыстар деп аталады.
  

1. 
   Заттар дегеніміз құраушылар.(физикалық денелерді)
   
2. 
   Заттардың қасиеттері деп оларды бір – бірінен немесе оларды өзара айтады.( айырмашылығы,ұқсастығын көрсететін белгілерін)
   
3. 
   қалыптыжағдайда өзіне тән пішіні және көлемі бар.(дене)
   
4. 
   әр түрлі агрегаттық күйде бола алады.(зат)
   
5. 
   Электр өткізгіштік қасиетке ие болады.(зат)
   
6. 
   Табиғи қоспаларға мысал келтіріңдер.
   
7. 
   Біртекті қоспалар? Мысал келтір.
   
8. 
   Әртекті қоспалар? Мысал келтір.
   
9. 
   Қоспада таза заттың қасиеті сақтала ма?