Жоғары молекулалық қосылыстар химиясы
1. Термиялық деструкция кезінде деполимерленетін полимер:
A) Полипропилен
B) Поли-α-метилстирол
C) Поливинилхлорид
D) Полиметилметакрилат
E) Политетрафторэтилен
2. Жоғары молекулалық қосылыстардың функционалдық топтардың реакциялық қабілетіне әсер ететін факторлар:
A) Макромолекулалардың тігіліуі
B) «Көрші»эффектісі
C) Электростатистикалық әрекеттесу
D) Изомерлеу
E) Сольваттаушы эффект
|
3. Молекулаішілік реакциялар:
A) Полиамидоқышқылдардың циклденуі
B) Тігілген және блок-сополимерлену
C) Эпоксидті шайырлардың қатаюы
D) Полиакрилонитрилдің циклденуі
E) Поливинилспиртінің дегидратациясы
|
4. Арнайы мақсаттағы каучуктер:
A) Этиленпропиленді
B) Бутадиен-стиролды
C) Изопренді
D) Метакрилды
E) Хлорпропиленді
F) Уретанді
|
5. Өндірісте полиакрилонитрил синтетикалық талшықты алу үшін қолданылады:
A) Акрил
B) Лайкра
C) Капрон
D) Фторопласт
E) Нитрон
F) Орлон
|
6. Табиғи органикалық полимерлер:
A) Вискоза
B) Мальтоза
C) Найлон
D) Крахмал
E) Ақуыздар
F) Нуклеин қышқылдары
|
7. Элементорганикалық полимерлер:
A) Поливинилмеркаптан
B) Полиамид
C) Полиорганосилоксан
D) Полиэтилен
E) Поливинилхлорид
F) Полиорганофосфазен
G) Полипропилен
|
8. Превентивті түрлі антиоксидант:
A) Нафталин
B) Фенил-β-нафтиламин
C) Мырыштың диэтилдитиокарбаматі
D) Дилаурилтиодипропионат
E) 2,6-Ди-трет-бутил-4-метилфенол
F) Мырыштың диизопропилдитиофосфаті
G) Дифенил-n-фенилендиамин
|
9. Алкидті шайырлардың өндірісте қолдануы:
A) Лактарда
B) Конструкциялық материалдар ретінде
C) Эмальдарда
D) Шиналар
E) Линолеумде
F) Арнаулы тағайындаған каучуктерде
G) Бояуларда
|
10.Қолдануға қамтамасыз ететін синтетикалық каучуктердің физико-химиялық қасиеттері:
A) Каучуктер ұшқыш сұйықтарда ерігіштік емес
B) Икемділік
C) Суда ерігіштігі
D) Каучуктер диэлектриктер болады
E) Каучуктер электр тоғын өткізеді
F) Каучуктер ұшқыш сұйықтарда ерігіштік
G) Морттылық
|
Адам және жануарлар физиологиясы
1. Ұйқы безі липазасының әсерін күшейтетін факторлар:
A) өт
B) глюкагон
C) гастриксины
D) кальций иондары
E) өт қышқылдарының тұздары
|
2. Майлар қолданылады:
A) энергиялық мақсатта
B) осмостық қысым тұрақтылығында
C) қанның температурасын ұстайды
D) майда еритін витаминдерді сіңіреді
E) күрделі липидтердің синтезінде бастапқы материал
|
3. Энергия алмасуының үш деңгейі:
A) Термореттеуші
B) Негізгі алмасу
C) Спецификалық-динамикалық
D) Физикалық жұмыс кезіндегі алмасу
E) Салыстырмалы тыныштық күйіндегі алмасу
|
4. Гломерулялы фильтрдің қабаттары:
A) базальды мембрана
B) капилляр эндотелийі
C) тамырлы
D) подоциттер өсінділері
E) кілегейлі
F) пластикалық
|
5. Шумақтық сүзілу жылдамдығы мынаған байланысты:
A) Қан көлеміне
B) Қыртыс қабатының жуандығына
C) Бүйректің көлеміне
D) Гуморальдық әсеріне
E) Әсер етуші нефрондардың санына
F) Сүзілу қысымына
|
6. Вестибулдық талдағыш қамтамасыз етеді:
A) қалыптың өзгерісі кезінде тепе-теңдіктің сақталуы
B) дыбысты қабылдау
C) дәмді сезу
D) кеңістіктік бағдарлау
E) жарықты қабылдау
F) қаңқа бұлшықет тонусын қайта бөлу
|
7. Анализаторлардың құрылым бөлімдері:
A) торлы қабық
B) көз алмасы
C) жартылай шеңберлі каналдар
D) көз бұршағы
E) рецепторлық аппараттан
F) импульстер өткізетін, нерв жолдары
G) үлкен жарты шар қыртысы
|
8. Сангвиникалық темперамент:
A) байсалды емес
B) күшті, байсалды емес
C) байсалды, әлсіз
D) байсалды
E) күшті, байсалды, салғырт
F) жігерлі
G) күшті
|
9. Мінез-құлықтың функционалды жүйесінің (П.К. Анохин) афферентті синтезі сатысында болады:
A) әрекеттің мақсатқа сайлығын бақылайды
B) жүйке процесiнiң қозғыштығын басады
C) шешім қабылдау туғызады
D) әрекет бағдарламасын қалыптастырады
E) бастапқы афферентация бөлінеді
F) ес аппараты қозады
G) мотивациялық қозу туындайды
|
10. Мінез-құлықтың функционалды жүйесінде (П.К. Анохин) әрекет нәтижесі акцепторының қызметі:
A) болжау аппараты болып табылады
B) жүйке процесiнiң тепе теңдiгiн сақтайды
C) нәтижені болжаммен салыстырады
D) шешім қабылдау туғызады
E) әрекеттің мақсатқа сайлығын бақылайды
F) жүйке процесiнiң қозғыштығын басады
G) афферентті синтезді қамтамасыз етеді
|
Генетика
1. Генетикалық кодтың негізгі қасиеттері:
A) Генетикалық код морганидамен есептеледі
B) Кодтың бастамасы бір нүктеден басталып, бір бағытта жүреді
C) Генетикалық код триплеті
D) Генетикалық код әмбебап (барлық тірі организмдерде ұқсас)
E) Генетикалық код тек жануарлар оранизміне тән
|
2. Нуклеин қышқылдарының құрамына кіретін пиримидинді азотты негіздер:
A) Тимин
B) Аденин
C) Гуанин
D) Урацил
E) Цитозин
|
3. Өсімдіктердегі гетерозис құбылысын сипаттаушы белгілер:
A) F1-дегі будандар белгілері жағынан ата-аналарынан артық болып келеді
B) Хромосомалар жиынтығының жүйеленуі
C) Будандардың тіршілік қабылеттіліктерінің ұрпақтан-ұрпаққа жоғарылауы
D) Өсімдіктерді вегетативті жолмен көбейткенде ғана жүзеге асыруға болады
E) Келесі будандарда (F2 , F3 т.с.с.) қасиеттері бірте –бірте кеми түседі
|
4. Өсімдіктер селекциясында қолдан сұрыптауды қолдана отырып жақсы нәтиже алуға болады, себебі:
A) Бірден барлық белгілері бойынша сұрыптау жүргізеді
B) Еркін будандастыру жүреді
C) Оны белгілі бір бағытта жүргізеді
D) Будандастыру бұл жағдайда қатаң бақыланады
E) Белгілі бір жекелеген белгілер алынады
F) Мутациялық процестер өте ақырын жүреді
|
5. Онтогенездің әртүрлі жіктелуі кезеңіндегі ген жұмысының реттелуінің деңгейлері:
A) Мутантты бақылау
B) Трансляция деңгейіндегі бақылау
C) Гендік бақылау
D) Мутациялық бақылау
E) Транскрипция деңгейіндегі бақылау
F) Транспорт деңгейіндегі бақылау
|
6. Арахнодактилиямен ауыратын адамдарда доминантты мутация тудырып, сонымен қатар төмендегідей белгілер байқалады (плейотропия құбылысы):
A) Көз қарашығының шығып кетуі
B) Қатерлі ісіктер
C) Туа біткен жүрек кемістігі
D) Ақыл-естің кемдігі
E) Соқырлық
F) Аяқ және қол саусақтарының өзгеруі
|
7. Инбридингтің әсерінің популяция үшін бірнеше салдары бар:
A) Гомозиготалықтың болмауы
B) Генофондтың шектелген әралуандығы
C) Дарақтардың жаппай қырылуы
D) Хромосомалардың дифференциалды бояуы
E) Инбредті депрессия
F) Гомозиготалықтың жоғарылауы
G) Рецессивті аллельдердің бөлініп шығуы
|
8. Екі аллелі (D және d) бар популяцияда d аллелінің жиілігі 0,1 тең. Осыған сәйкес, гетерозиготалар, доминантты және рецессивті гомозиготалардың популяциядағы жиілігі келесідей болады:
A) 0,40
B) 0,60
C) 0,01
D) 0,64
E) 0,81
F) 0,18
G) 0,52
|
9. Бір отбасының шежіресін талдау арқылы білуге болады:
A) Гендер арқылы полиморфизмнің болатындығын
B) Гендік аурулардың даму механизмін
C) Популяциядағы геннің таралуын
D) Аурудың тұқым қуалаушылық түрін
E) Аурудың тұқым қуалау сипатын
F) Моно және дизиготалы егіздерді
G) Отбасындағы ауру баланың туу мүмкіндігін
|
10. Қалыпты жағдайда адам хромосомасын құрайды:
A) ХХ пен ХУ ауысып келуі
B) 23 жұп хромосома
C) 47+ХУ
D) 46 хромосома
E) 22 жұп аутосома + 1 жұп жыныстық хромосома
F) 9 жұп хромосома
G) 46 жұп хромосома
|
Биологияны оқыту әдістемесі
1. Биологияны оқытуда мазмұндық ерекшелігіне қарай сабақтардың түрлері:
A) Топсеруен сабағы
B) Гистологиялық сабақ
C) Зертханалық және сарамандық сабақ
D) Дәріс және семинар сабағы
E) Географиялық сабақ
|
2. Биологиялық білім алу нәтижесінде оқушы:
A) Зертханалық жұмыстар жасап үйренеді
B) Білімді жинақтауға (синтездеуге), жүйелеуге үйренеді
C) Көп сөйлеуге үйренеді
D) Талдауға (анализдеуге) үйренеді
E) Бақылауды, қорытынды жасауды, нәтижені тексеруге үйренеді
|
3. Биология кабинетінде болатын көрнекі құралдар жүйесі:
A) Кабинетте пайдаланудан шығып қалған құралдар сақталады
B) Кабинетте компьютерлер мен парта, тақталар болады
C) Зертханалық құрал-жабдықтар, химиялық заттар
D) Табиғи нысандар, олардың суреттері
E) Дидактикалық карточкалар, техникалық құралдар, аптека
|
4. Мектептегі оқу-тәрбие алаңының рөлі:
A) Басты дидактикалық міндеттерді орындау
B) Жануарлар мен өсімдіктерді күтіп-баптауға үйретіп, оларды жерсіндіру
C) Өсімдіктерді өсіру, бақылау
D) Сабақтың жүйесіндегі орнын анықтау
E) Ұжымдық дағдыларын тәрбиелеу
F) Теориялық білімдерін тереңдету, практикалық жұмыстар жасау
|
5. Мұғалімнің сабаққа дайындалуының кезеңдері:
A) Көрнекі құралдарды өткен сабаққа сәйкес дайындау
B) Сабақ сұрауға арналған тапсырмалар дайындап, оқушыларға тарату
C) Сабақтың типтері мен әдістеріне сәйкес жоспар құру
D) Оқулықтағы ақпарат көлемімен және мазмұнымен анықтап танысу
E) Сабақтың типін таңдап алу, оның құрылымын белгілеу, басты дидактикалық міндетті анықтау
F) Сабақтың бағдарламаға сәйкес сабақтар жүйесіндегі орнын анықтап танысу
|
6. Жануартану пәнінен өткізілетін сыныптан тыс жұмыстар:
A) Ботаникалық олимпиадалар
B) Наурыз мейрамы мерекесін тойлау
C) Аңдарды қорғау мен қамқорлық жасау жұмысы
D) Мал шаруашылығы күндері мерекесі
E) Құстарды қорғау мен қамқорлық жасау жұмысы
F) Орман, бақ, дала зиянкестерімен күрес жұмыстары
|
7. Көрнекілік принципі туралы Я.А. Коменскийдің тұжырымдамасы:
A) Балаларға арналған кітапшаға орман мен тауларды бейнеледі
B) Дидактика ілімінің негізін жоққа шығарды
C) Дидактиканың «Алтын ережесі» деп атады
D) Көрнекілік «Алтын қақпасы» деп атады
E) Балаларға арналған кітапша шығарып оны «Суретке бейнеленген сезгіш заттар әлемі» деп атады
F) Балаларға арнап өлеңдер жинағын шығаруды ұсынды
G) Балаларға арнап суретті кітапшаларды жасау қажеттілігін жазды
|
8. Проблемалық мазмұндау әдісі:
A) Тақырыпқа қатыссыз шатастыру сұрақтарын қою
B) Оқушының ойын, білімін кітап арқылы тексеру
C) Көрнекілікпен түсіндірудің бір түрі
D) Дидактикалық материалдарды қолдана білу
E) Жағдаятқа байланысты белгісіз іздеуге талпындыратын бағытталған проблемалық тапсырма қою
F) Проблемалық баяндаудағы іздену, логикалық ойлау
G) Дамыта оқытудың бір түрі
|
9. Зертханалық сабақтың ерекшеліктері:
A) Оқушылар жеке-жеке жұмыстар жасап үйренеді
B) Жаңа білімді қабылдауда кітаптарды пайдаланады
C) Оқушылардың оқулықпен жұмыс жасауына көмектеседі
D) Оқушылардың білім алудағы дербестігіне зор мүмкіндік береді
E) Жаңа ақпарат негізінен тірі немесе кептірілген биологиялық объектілерді зерттейді
F) Эксперименттер өткізеді
G) Топсереуен кезіндегі оқушылардың қарым-қатынастары айтылады
|
10. Оқыту құралдарының негізгі түрлері:
A) Оқу-тәжірибелік база
B) Дидактикалық құралдар
C) Табиғи (натуралды) немесе нақты нысандар
D) Сөздік және вербальды құралдар
E) Оқулықтар
F) Тесттік сұрақтар
G) Процестерді алмастырушы көрнекіліктер (суреттер)
|
Педагогика және психология
1. Баланың өмірлік жолын айқындайды:
A) Мұғалімдер іс-әрекеті
B) Ата-аналарының кәсіптері
C) Сынып ұжымы
D) Ата-аналарының материалдық жағдайы
E) Баланың қызығушылығы
|
2. Дәстүрлі емес әдістемелерде сынып жетекшісінің негізгі қызметтері:
A) Оқушының пәнге деген қызығушылығын дамыту
B) Оқушының қоғамға деген көзқарасын жетілдіру
C) Баланың қабілетін дамытуға қамқорлық
D) Баланың денсаулығын сақтау
E) Баланың адамгершілігін тәрбиелеу
|
3. Ю.К. Бабанский оқыту әдісін бөледі:
A) Практикалық және оқыту-өндірістік еңбек әдістері
B) Оқытуда өзін-өзі басқару әдістері
C) Оқытуда өзіндік бақылау және бақылау әдістері
D) Оқыту процесінде оқушылардың оқу іс-әрекетін ынталандыру әдісі
E) Ұйымдастыру және оқу-таным іс әрекетін іске асыру әдістері
|
4. Оқу дәрістерін өткізу әдіс-тәсілдеріне байланысты дәрісбаян түрлері:
A) Ақпараттық дәрісбаян
B) Ғылымдық дәрісбаян
C) Көрнекілі дәрісбаян
D) Жаппай дәрісбаян
E) Болжамдық дәрісбаян
F) Бинарлы дәрісбаян
|
5. Басқару әдістерінің негізгі топтары:
A) Мектепшілік-ұйымдастыру әдістері
B) Психологиялық-педагогикалық ықпал ету әдістері
C) Қоғамдық әсер ету әдістері
D) Мектепшілік-бағыттаушы әдістері
E) Философиялық-әдіснамалық әдістер
F) Әкімшілік-ұйымдастыру әдістері
|
6. Н.Д. Хмель бойынша педагогикалық процестің негізгі сипаттамалары:
A) Оқушылар ұжымының дамығандығы
B) Оқушылардың қоғамдық белсенділігі
C) Оқушылардың тәрбиелік деңгейлері
D) Оқушылар ұжымының мұғалім тарапынан басқарылуы
E) Оқушылар ұжымының қалыптасқандығы
F) Оқушылардың үлгерімі
|
7. Педагогика адам туралы ғылым жүйесі ретінде басқа ғылымдармен байланысады:
A) химия
B) анатомия
C) физика
D) психология
E) математика
F) философия
G) астрономия
|
8. Тәрбиенің негізгі бағыттары:
A) шыдамдылық
B) политехникалық бiлiмді дамыту
C) тазалық
D) интеллектуалдық байлық
E) ақыл-ой
F) адамгершiлiк
G) эстетикалық
|
9. Педагогикалық қарым-қатынастың практикада қолданылатын стильдерi:
A) авторитарлық, либералдық
B) гуманистік, өзара түсiнiстiк
C) бұрмалаушылық, авторитарлық
D) ынтымақтастық, жариялылық
E) авторитарлық, лидерлік
F) либералдық, демократиялық
G) демократиялық, авторитарлық
|
10. Өзiн-өзi тәрбиелеудiң негiзгi тәсiлдерi:
A) өзiне сенімсіздік таныту
B) өзiн-өзi бағалау
C) өзiн-өзi ретке келтiру
D) өзiн-өзi бақылау
E) жарыстар, үлгi-өнеге көрсету, жетiстiкке жету жағдайын жасау
F) сендiру, өзiн-өзi иландыру, хабарлау, дәлелдеу, шақыру
G) сенiм бiлдiру, бақылау, ретке келтiру жағдайын жүзеге асыру
|
Өсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер биоалуантүрлілігі
1. Эукариотты микроағзалар:
A) Бациллалар
B) Цианобактериялар
C) Ашытқылар
D) Қарапайымдылар
E) Балдырлар
|
2. Вирустарды өсіруге арналған орта:
A) Ет-пептонды агар
B) Қан қосылған агар бағамасы
C) Зертханалық жануарлар
D) Өсімдіктердің жасуша өсірінділері
E) Тауық эмбрионы
|
3. Қарапайымдылардың адамда ауру қоздыратын түрлері келесі туыстардың өкілдері болып табылады:
A) Лейшмания
B) Эвглена
C) Церациум
D) Балантидий
E) Трипаносома
|
4. Ас қорыту жүйесі жоқ құрттар:
A) Бауыр қос
B) Үшкіртқұрт
C) Жалпақ лентец
D) Коловраткалар
E) Сиыр цепені
F) Доңыз солитері
|
5. Тікентерілілердің келесі өкілдері денесінің екіге бөлінуі арқылы көбейеді:
A) теңіз жұлдызы
B) голотурия
C) офиура
D) теңіз лаласы
E) гидра
F) стилофор
|
6. Төменгі сатыдағы шаянтәрізділер:
A) Мұрттыаяқтылар
B) Ауызқуыстылар
C) Онаяқтылар
D) Желбезек аяқтылар
E) Жапырақ аяқтылар
F) Цефалокаридтар
|
7. Балықтардың қабыршақтары пішіндеріне қарай бөлінеді:
A) саркоидты
B) стеноидты
C) пуридті
D) циклоидты
E) ктенорозоидты
F) плакоидты
G) ганоидты
|
8. Улы болып табылатын амфибия:
A) Бақбақыл бақа
B) Нототрема
C) Саламандра
D) Бұрыштіс
E) Құйрықты бақа
F) Тарбақа
G) Шұбар бақа
|
9. Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген рептилийлер:
A) Құм батбаты
B) Сұр кесел
C) Сарыбауыр жылан
D) Зайсан батбаты
E) Орташа кесіртке
F) Кәдімгі қолтырауын
G) Шұбар кесел
|
10. Сүтқоректілердің жалпы құрылыс ерекшеліктері:
A) желбезекпен тыныс алады
B) жүректері төрт камералы
C) ашық қан айналым жүйесі үлкен және кіші қан айналым шеңберінен тұрады
D) өкпе мен асқорту мүшелерін бөліп тұратын диафрагма болады
E) жүректері екі камералы
F) терісі арқылы тыныс алады
G) жабық қан айналым жүйесі үлкен және кіші қан айналым шеңберінен тұрады
|
Қоршаған орта туралы ілім
1. Бұзылған жерлерді қайта қалпына келтіру процесі:
A) Рекультивация
B) Азотфиксация
C) Гумификация
D) Эфтрофикация
E) Нигрификация
|
2. Топыраққа зиян келтіретін басты антропогендік факторлардың түрлері:
A) Шөлейттену
B) Агроөнеркәсіп
C) Коммуналдық шаруашылық
D) Химиялық ластану
E) Эрозия
|
3. Механикалық миграцияға тән құбылыс:
A) Тірі ағзалардың тіршілік етуімен түсіндіріледі
B) Тау жыныстарының үгітілуі
C) Топырақ құнарлылығының төмендеуі
D) Минералдардың үгітілуі
E) Құмдардың жылжуы
|
4. «Жылу эффектісін» тудыратын газдар:
A) Фреондар
B) Озон
C) Азот
D) Көміртек диоксиді
E) Оттегі
F) Метан
|
5. Жер атмосферасының химиялық құрамында %-қ салмағы бойынша көп құрайтын элементтер:
A) Аммиак
B) Ксенон
C) Озон
D) Оттегі
E) Аргон
F) Азот
|
6. Ормандардың жаппай шабу нәтижесіндегі қоршаған ортаға әсері:
A) Оттегінің айналымын азайтады
B) Өсімдіктер алуан-түрлілігін көбейтеді
C) Өсімдіктер алуан-түрлілігін жояды
D) Жаңа түрлері пайда болады
E) Оттегі айналымы ұлғаяды
F) Орман алқаптарында мекен ететін жануарларының тіршілік ортасын жояды
|
7. Негізгі әлеуметтік-демографиялық көрсеткіштер:
A) Табиғи ресурстардың азаюы
B) Аурулар
C) Климаттың өзгеруі
D) Денсаулықтың нығаюы
E) Табиғи ресурстардың жағдайы
F) Өлім-жітімнің көбеюі
G) Халықтың тұрмыстық жағдайы
|
8. Қоршаған орта мен денсаулық сақтау проблемаларын қарастыратын халықаралық ұйым:
A) ДДСҰ
B) ЮНИДО
C) Табиғатты және табиғи ресурстарды қорғаудағы халықаралық одақ
D) МСОП
E) МАГАТЭ
F) Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы
G) Денсаулық сақтау ұйымы
|
9. Қоршаған ортаны қорғаудың негізгі қағидалары:
A) Су ресурстарын азайту
B) Табиғатқа байланысты халықтың сауаттылығын көтеру
C) Адамзат өмірінің әлеуметтік деңгейін жоғары көтеру
D) Табиғи ресурстарды қорғау, өндіру және ұтымды пайдалану
E) Егіншілікте дұрыс агротехниканы қолдану
F) Табиғатқа зиянды әсер етудің алдын алу
G) Жер асты суларының қорларын қалпына келтіру
|
10. Қазақстан Республикасының тұрақты даму концепциясында халықаралық келісімді жақсартуға арналған приоритеттер:
A) Биологиялық алуан – түрлерін сақтамау
B) Қазақстаннның шекаралық концепцияларына қатысуы
C) Экологиялық сфераға халықаралық стандарттар енгізбеу
D) Экологиялық сфераға халықаралық стандарттар енгізу
E) Экологиялық жобаларды қаржыландыру үшін шарттар жасамау
F) Қазақстаннның шекаралық концепцияларына қатыспауы
G) Экологиялық жобаларды қаржыландыру үшін шарттар жасау
|
Әлеуметтік экология және тұрақты даму
1. Адамға тәулігіне шамамен қанша литр су қажет:
A) 0,5 литр
B) 3 литр
C) 2,5литр
D) 2-3 литр
E) 2 литрден астам
|
2. Биосфералық резерваттардың қорықтық белдемінің мақсаты мынандай мақсаттарға арналған:
A) Ауылшаруашылық жұмыстарын игеру
B) Ғылыми зерттеуді жұмыстарын жүргізу
C) Бұзылмаған экожүйелерді бақылау
D) Табиғи ресурстарды игеру
E) Ұзақ уақытқа шаруашылық пайдаланудан шығарып тастау
|
3. Адамды қоршап тұрған рекреациялық аумақтар:
A) Мәдени-ағарту мекемелерінің орналасуы
B) Химиялық өнеркәсіптер шоғырланған аумақтар
C) Бульварлар
D) Дендрологиялық саябақтар
E) Қала саябақтары
|
4. Квази табиғи ортаға жатады:
A) Далалы жерлер
B) Грунттік жолдар
C) Орманды жерлер
D) Егістік алқаптары
E) Мәдени ландшафттар
F) Өңделген жерлер
|
5. Әлеуметтік экологияда қолданылатын негізгі тәсілдер:
A) Физикалық
B) Ақпараттық
C) Биологиялық
D) Құқықтық
E) Математикалық
F) Нормативтік-технологиялық
|
6. Адамға және табиғи экожүйеге зиянды әсер ететін физикалық-химиялық және биологиялық заттардың қоршаған ортаға нұқсан келтіруі:
A) Судың ластануы
B) Қоршаған ортаның ластануы
C) Табиғаттың бөтен компоненттермен ластануы
D) Ауа ластануы
E) Күн сәулелерінің түсуі
F) Топырақтың ластануы
|
7. Постиндустриалды өркениеттің қазіргі кездегі аталуы:
A) Ақпараттық-информациялық
B) Саяси
C) Әлеуметтік
D) Ақпараттық
E) Тарихи
F) Информациялық
G) Адами
|
8. Артетабиғи орта:
A) Егістік танаптары, баулар, саябақтар және т.б орталар
B) Адамның қолымен жасалған жасанды орта
C) Үшінші табиғат
D) Тұрғылықты мекен ортасы
E) Адамның әсерінен болмашы өзгерістерге ұшыраған орта
F) Аграрлы орта
G) Ғарыш кемесінің ішінде қалыптасқан орта
|
9. Дж. Форрестер:
A) Математикалық моделдеу саласындағы ғалым
B) «Рим клубын» ашқан ғалым
C) Математикалық моделдеу саласына қатысы жоқ ғалым
D) Халық санының өсуіне байланысты табиғи ресурстардың қоры туралы айтқан ғалым
E) Халық санының тұрақтылығына байланысты табиғи ресурстардың қоры туралы ғаламдық үлгіні жасаған ғалым
F) Халық санының кемуіне байланысты табиғи ресурстардың қорын айтқан ғалым
G) «Әлемдік динамика» деген ғаламдық үлгіні жасаған ғалым
|
10. Қоғамның тұрақты даму индикаторларын қолдану қажеттілігі осы құжатта көрсетіледі:
A) Жануарлар туралы конвенция
B) «Қоршаған орта және даму» жөніндегі Декларация
C) Қоршаған орта мен даму жөніндегі Рио-де Жанейродағы БҰҰ Конференциясын (1992ж.) қорытынды құжаттарында
D) Биоалуантүрлілік туралы конвенция
E) «Шешім қабылдау үшін ақпарат» құжаты
F) «Біздің жалпы болашағымыз»
G) «XXI ғасырдың күн тәртібінде»
|
Топырақтану
1. Докучаев-Сибирцев жіктеуі бойынша топырақ типтері класқа біріктірілді:
A) Зональды
B) Батпақты
C) Интразональды
D) Екіншілік кебір
E) Азональды
|
2. В.В. Докучаев бойынша қалыпты, зоналды топырақ типтері:
A) Ашық-сұр күлгін топырақтар типі
B) Батпақты-шалғынды топырақтар типі
C) Аллювиальды топырақтар
D) Құба топырақтар типі
E) Қызыл топырақтар типі
|
3. Зонааралық топырақ типтері:
A) Солодтар
B) Шымды – шымтезекті
C) Сортаң топырақтар
D) Қызыл сары темірлі
E) Сорланған топырақтар
|
4. Жел эрозиясы тәуелді:
A) Жерді суармауына
B) Жерді мүлдем пайдаланбауына
C) Жауын-шашын мөлшерінің көптігіне
D) Желдің ұзақтығына
E) Кеңістіктің ашықтығына
F) Желдің жылдамдығына
|
5. Топырақтың атқаратын биосфералық функциясы:
A) Топырақтың агрономиялық және басқа да қасиеттерін жақсарту шаралары
B) Жер бетін тұрақты түрде үлкен геологиялық және кіші биологиялық заттар айналымының өзара әсерімен қамтамасыз етеді
C) Топырақтың тұздануы
D) Топырақтың деградациялануы
E) Атмосфераның және гидросфераның химиялық құрамын реттеп отырады
F) Органикалық заттардың және сонымен байланысты химиялық энергияның жинақталуы
|
6. Мезоқұрылымды топырақ түйіршіктерінің мөлшері:
A) 0,25- 7 мм
B) 0,25 -10 мм
C) 0,05 мм
D) 0,01- 0,03 мм
E) 0,10-0,15 мм
F) 0,25- 9 мм
|
7. Топырақ құрамындағы суға еритін сілтілік гуматтар:
A) Кальций гуматы
B) Алюминий гуматы
C) Аммоний гуматы
D) Натрий гуматы
E) Калий гуматы
F) Фульвоқышқылдар
G) Темір гуматы
|
8. Бөлшектердің электрлік зарядына байланысты коллоидтар:
A) Амфолитоидтер
B) Кристалдық
C) Кристалдық емес
D) Ацидоидтер
E) Полидисперстік
F) Изотроптық
G) Базолоидтер
|
9. Химиялық сіңірілу барысында сіңірілетін аниондар:
A) Ca2+
B) Fe3+
C) SO42-
D) PO43-
E) Al3+
F) CO32-
G) Н+
|
10. ТМД елдерінде жыртылған жерлердің көлемі бойынша соңғы орындарды алатын табиғи зоналар:
A) Дала
B) Орманды алқаптар
C) Таулы жерлер
D) Шөлдер
E) Құрғақ дала
F) Орманды дала
G) Тайга-тундра
|
Жалпы жертану
1. Толық емес табиғи кешен:
A) Австралия
B) Сахара
C) Фитоценоз
D) Ауа массалары
E) Биоценоз
|
2. А.Г. Исаченко бойынша зоналды заңдылық:
A) Ендік белдеулік
B) Орогенез
C) Термобразия
D) Секторлық
E) Биіктік белдеулік
|
3. Әлсіз өзгертілген ландшафт:
A) Жайылым
B) Табиғи жайылым
C) Қайталамалы ормандар
D) Елді мекендер
E) Суат
|
4. Минералды ресурстар:
A) Сарқылмайды
B) Сарқылады
C) Адамзат шаруашылығында пайдаланылмайды
D) Литосфераға техногенді әсер ету арқылы өндіріледі
E) Қалпына келмейді
F) Кеңістігі шексіз
|
5. А.А. Григорьевпен жылу және ылғалдылық арақатынасы бойынша белгіленген аумақ:
A) Жалпақ жапырақты ормандар
B) Тундра
C) 13 климаттық белдеу
D) Қоңыржай белдеу
E) Ауыспалы климаттық белдеулер
F) Дала
|
6. Палеозой оқиғалары:
A) Мұз дәуiрлерi
B) Жабық тұқымдылардың үстемдiгі
C) Алғашқы рептилиялар мен қос мекендiлердің өркендеу кезеңі
D) Байкал қатпарлығының көрініс беруі
E) Адамдардың пайда болуы
F) Герцин қатпарлығының басталуы
|
7. Геотехноморфогенді изостазияның себептері:
A) Мұхиттардағы субдукция
B) Түрлі литосфералық плиталардың соқтығысуы
C) Жасанды аса ірі қазаншұңқырлардың қазылуы
D) Фотосинтез
E) Тау жыныстардың үлкен мөлшерде алынуы
F) Метеориттердің құлауы
G) Орасан зор салмақта заттарды алып келу
|
8. Тиімді табиғатты пайдалану жүйесі негізделетін басты критерийлер:
A) Физикалық
B) Химиялық
C) Экологиялық
D) Саяси
E) Әлеуметтік
F) Экономикалық
G) Психологиялық
|
9. Қоршаған ортаның мониторингі:
A) 2 деңгейден тұрады –жергілікті және аймақтық
B) Бір деңгейлі жүйе
C) Тек су ресурстары жағдайын бақылап, баға беріп, өзгеруін болжайды
D) Экономикалық аудандастыруды ұйымдастыру мәселелерін зерттейтін ғылым
E) Қоршаған ортаның жағдайын бақылау жөніндегі кешенді жүйе
F) Қоршаған ортаның жағдайының өзгеруін болжау жөніндегі кешенді жүйе
G) Қоршаған ортаның жағдайын бағалау жөніндегі кешенді жүйе
|
10. Табиғат ресурстарының мониторингі қамтиды:
A) Су объектілерінің және оларды пайдалану мониторингі
B) Жануарлар дүниесінің мониторингі
C) Әскери-сынақ полигондарының мониторингі
D) Жер мониторингі
E) Жылыжай (парниктік) газдар мен озонды бұзушы заттарды тұтынудың мониторингі
F) «Байқоңыр» зымыран-ғарыштық кешенінің мониторингі
G) Санитарлық-эпидемиологиялық мониторинг
|
Экономикалық, әлеуметтік және саяси географияға кіріспе
1. Ғалым Н.Н. Колосовскийдің аудандастыру жөніндегі негізгі еңбектері:
A) ТМД елдерін экономикалық аудандастыру
B) Экономикалық аудандастырудың шығармашылық өңделуі
C) Экономикалық аудандастырудың сұрақтары
D) Экономикалық аудандастырудың теориясы
E) Экономикалық аудандастырудың негіздері
|
2. Монархия:
A) Елбасының мемлекеттің діни басшысы болуы
B) Жоғарғы билік органдарын өкіметтің сайлауы
C) Монархтың билігі парламентпен шектелген
D) Жоғарғы билік органдарын халықтың сайлауы
E) Монархтың билігі шектелмеген
|
3. Географиялық ақпаратты сараптау, қисындау және жинақтау әдістері:
A) Сандық
B) Түздік зерттеу әдісі
C) Математикалық-географиялық модельдеу (үлгілеу)
D) Географиялық ақпаратты қисындау әдістері
E) Салыстырмалы-географиялық
|
4. Далалық зерттеулер арнайы құрастырылған бағдарламалар бойынша өткізіледі:
A) Космостық фото және телетүсірілім
B) Маршруттық зерттеу
C) Үлгі (кілт) болып қабылданған аумақты зерттеу
D) Экономикалық аумақтарды зерттеуді
E) Ірі қалаларды зерттеу
F) Аумақты кешенді зерттеу
|
5. Мемлекетті әкімшілік-аумақтық және құқықтық тұрғыдан басқарудың түрлері:
A) Унитарлық
B) Демократиялық Республика
C) Абсолюттік монархия
D) Федерация
E) Конфедерация немесе Достастықтың құрамында
F) Конститутциялық монархия
|
6. Экономикалық-географиялық зерттеулерде ақпараттың осы түрлері қолданылады:
A) Табиғи ресурстық әлеуетті оқыту
B) Территориялық байланыс заңы
C) Мәтiндiк мазмұндамалар
D) Космостық суреттер
E) Графикалық суреттер
F) Арнайы терминология
|
7. Шекаралық айтыс-таластың бөлінісі:
A) Табиғи
B) Ұсталымды
C) Қызметтік
D) Әлеуметтік
E) Әкімшілік
F) Ресурсты
G) Аумақтық
|
8. Саяси география парагидмасының негізін қалағандар:
A) Х.Ричард
B) М.Б. Вольф
C) С.И. Брук
D) А.А. Григорьев
E) М.И. Голубчик
F) Г.Альфред
G) Я.Г. Машбиц
|
9. Халықаралық экономикалық байланыстың түрлері:
A) Дүниежүзілік сауда
B) Ауыл шаруашылық өндірістің басымдығы
C) Көбіне лайықты өнімнің өндірісінде
D) Өндірістік емес салалардың ұлғаюы
E) Несие-қаржылық қызмет
F) Ішкі нарықтың толуы
G) Өндірістік серіктестік
|
10. Артта қалған елдер:
A) Мали
B) Ресей
C) Ауғанстан
D) Франция
E) Канада
F) Испания
G) Бурунди
|
Қазақстанның физикалық географиясы
1. Қазақстандағы Батыс Сібір жазығының бөліктері:
A) Сібір увалдары
B) Үстірт
C) Есіл жазығы
D) Құлынды даласы
E) Барабы жазығы
|
2. Қазақтың ұсақ шоқысы қамтитын таулар:
A) Ұлы тау
B) Гималаи
C) Памир
D) Көкшетау
E) Шыңғыс тау
|
3. Тұран жазығына кіретін аймақтар:
A) Жалпы Сырт
B) Мойынқұм
C) Бетпақдала
D) Қарақұм
E) Арал маңы
|
4. Жайсан қазан шұңқыры қандай жоталар аралығындағы тектоникалық ойыс:
A) Сауыр – Тарбағатай
B) Оңтүстік Алтай
C) Мұғалжар
D) Тянь-Шань
E) Қаратау
F) Қалба
|
5. Қазақстанның тектоникалық көлдері:
A) Марқакөл
B) Сілеті теңіз
C) Қарасор
D) Зайсан
E) Севан
F) Ыстықкөл
|
6. Қазақтың қатпарлы өлкесі архей мен протерезойдың қандай ежелгі жыныстарынан түзілген:
A) Астұзы
B) Магний
C) Кварцит
D) Калий
E) Порфирит
F) Гранит
|
7. Қара қоңыр топырақ Қазақстанның қай жерлерінде тараған:
A) Маңғыстау
B) Қызылорда
C) Жамбыл облысында
D) Орталық Қазақстан
E) Каспий маңы ойпытының солтүстігінде
F) Солтүстік Қазақстан
G) Шығыс Қазақстан облысында
|
8. Қазақстанның қызыл кітапқа енген өсімдіктері:
A) Жыңғыл
B) Қайың
C) Жантақ
D) Қамыс
E) Сүйсін шиқындағы
F) Альберт қызғалдағы
G) Сиверс алмасы
|
9. Қазақстанның Қызыл кітапқа енген сүтқоректілері:
A) Ит
B) Ат
C) Алтай арқары
D) Қызыл қасқыр
E) Мысық
F) Сиыр
G) Түркістан сілеусіні
|
10. Қазақстанда биік таулы өлкелердегі мұздықтар типтерінің негізгі топтары:
A) Қар сызығы мұздықтары
B) Биік шың мұздықтары
C) Аласа таудағы мұздықтар
D) Тау беткейлерінің мұздықтары
E) Тегістелген төбе мұздықтары
F) Тянь-Шань мұздықтары
G) Аңғарлық мұздықтар
|
Қазақстан Республикасының экономикалық және әлеуметтік географиясы
1. Батыс Қазақстан экономикалық ауданынан шетелге шығатын құбырлар:
A) Құмкөл - Қарамұрын
B) Бухара - Шымкент - Жамбыл – Алматы - Бішкек
C) Атырау - Самара мұнай құбыры
D) Каспий құбыр желісі консорциумы (КҚЖК) (Атырау – Новосібір)
E) Батыс Қазақстан - Атасу-Алашанькой
|
2. Қазақстанда алғашқы салынған ірі темір жол магистралы:
A) Трасека
B) Транссібір
C) Түрксіб
D) Трансқазақстан
E) Орынбор-Ташкент
|
3. Қазақстан импортының үлесі бойынша алғашқы үштігін (65% ) құрайтын тауарлар:
A) Құрылыс материалдары
B) Химиялық өнім, каучук, пластмасс
C) Құрыш құбырлары
D) Машиналар, жабдық, көлік құралдары, аспаптар және аппараттар
E) Азық-түлік және халық тұтынатын тауарлар
|
4. Шығыс Қазақстанның басты кен орындары:
A) Риддер, Грехов
B) Тишин, Зырянов
C) Николаев
D) Малеев, Шубин
E) Оңтүстік Алтай
F) Қаражыра
|
5. Шанхай ынтымақтастық ұйымы - қандай бағыттағы ұйым:
A) Мәдени-әлеуметтік
B) Мемлекетаралық
C) Жаһандық
D) Әскери
E) Ғылыми-техникалық
F) Сауда-экономикалық
|
6. Дәнді дақылдар егетін және өндіретін аймақтар (үлесі 71%):
A) Павлодар
B) Солтүстік Қазақстан
C) Қостанай
D) Жамбыл
E) Шығыс Қазақстан
F) Ақмола облысы
|
7. Батыс Қазақстан экономикалық ауданындағы өнеркәсіп торабтары:
A) Ақтөбе және Орал өнеркәсіп торабтары
B) Ақсай
C) Атырау – Ембі
D) Ақтау
E) Хромтау
F) Жаңаөзен
G) Маңғыстау
|
8. Солтүстік Қазақстанның мыс, ас тұзы, асбест кен орындары:
A) Нұрқазған (мыс)
B) Бозшакөл (мыс)
C) Жетіқара (асбест)
D) Қоңырат (мыс)
E) Тобылжан, Коряков, Қалқаман (ас тұзы)
F) Арал (ас тұзы)
G) Ақтоғай (мыс)
|
9. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданындағы ең көне қалалары:
A) Қаратау
B) Тараз
C) Шымкент
D) Ақсу
E) Байқоныр
F) Түркістан
G) Кентау
|
10. Экономикалық аудандардың негізгі типтері:
A) Салалық аудан
B) Экономикалық аймақтық-әкімшілік аудан (мезоэкономикалық аудан)
C) Ірі экономикалық аудан (макроэкономикалық аудан)
D) Салааралық аудан
E) Өнеркәсіп, агроөнеркәсіп, көлік торабтары
F) Өнеркәсіптік аудан
G) Кіші экономикалық-әкімшілік аудан (микроэкономикалық аудан)
|
|
|
