СөЖ №2 «Халықаралық бірліктер жүйесі. Жүйеден тыс өлшем бірліктері. Еселік және үлестік бірліктер»
жүктеу/скачать 1,33 Mb. Pdf көрінісі
|
реферат механика
|
1.2ХБЖ тарихы ХБЖ жүйесін салмақ және өлшем бойынша XI Бас конференцияда қабылдады. Келесі конференцияда ХБЖ жүйесіне бірқатар өзгерістер енгізілді. Си жүйесі физикалық шаманың жеті негізгі және туынды бірлігін сонымен бірге қосымша жиынтығын анықтайды . Бірліктер үшін стандартты қысқаша белгілеулер және туынды бірліктерінің жазылу ережелері белгіленді. Негізгі бірліктер : килограмм , метр , секунд , ампер , кельвин , моль және кандела. Си жүйесінде бұл бірліктер тәуелсіз өлшемдікке ие , яғни ешқандай негізгі бірлік басқасынан пайда бола алмайды . 7 Туынды бірлік негiзiнен алгебралық әрекеттен құралады , көбейту және бөлу. Си жүйесінде кейбір туынды бірліктерге меншікті аттар берілген . Қосымшалар бірлік атауының алдында қолданылады . Олар бірлікті санның негізі он болатын белгілі бір бүтін санға көбейту немесе бөлу керектігін көрсетеді . Мысалы, «кило» қосымшасын 1000 - ға көбейтуді ( километр = 1000 метр ) . Си қосымшаларын , ондық қосымшалар деп те атайды. Си жүйесі өлшемдердің өлшеу жүйесін дамытушысы , француз ғалымдары құрған және Ұлы француз революциясынан кейiн бiрiншi және кеңінен қолданылады . Өлшеу жүйесін енгізгенге дейін бірлік кездейсоқ таңдалды . Сондықтан бір бірліктен басқа бірлікке ауысу қиын болды , сонымен бірге әр жерде әр түрлі бірліктер қолданылды . Тіпті бірдей атпен де қолданылды . Өлшеу жүйесі өлшем және салмақ үшін қолайлы және жеке жүйеде болу керек болды . your pipine тер қолданылды . Метрикалық жүйе – бұл халықаралық ондық бірлік жүйелерінің жалпы атауы , негізгі бірліктеріне метр мен килограмм жатады . Жүйе элементтерінің бөлшектерінде біраз өзгешелік болса да букіл дүниежүзінде бірдей болып келеді. Метрикалық жүйе 1791 -1795 жылдары Францияның халықтық жиналысында қабылданған қаулыдан дамыды . Жердің солтүстік полюсінен экваторга дейінгі меридианының онмиллиондық үлесiнiң бiрi ретiнде метрдi анықтайды. 1799 жылы екі өлшем үлгісі бекітілді – ұзындық бірілігі үшін – метр және масса бірлігі үшін – килограмм. 1837 жылы 4 шілдеде шыққан Декретте , метрикалық жүйені Францияда барлық комерциялық келісімдерде қолданылуы керектігі айтылды. Ол біртіндеп жергiлiктi және халықтық жүйелерді ығыстырды , Еуропаның басқа елдерінде және Ұлыбритания мен АҚШ - та заң бойнша қолданбалы болып танылды . 1874 жылы үш бірлікке негізделіп СГС жүйесі енгізілді - сантиметр , грамм және секунд . Сонымен бірге ондық қосымшалар микро - дан мега - ға дейін енгізілді . 1875 жылы 20 мамырда он жетi елдер кол койган келісіммен метрикалық жүйені жетілдіру және сақтауға бейімдеу үшін халықаралық ұйым құрылды. Метрді жер меридианының онмиллиондық үлесінің ширегі ретінде анықтай отырып, метрикалық жүйені құрушылар жүйенің инвариативтылығын және дәл өндірілуіне жетуге тырысқаны анық . Оның максималды тығыздығын бір миллион куб метр судың массасы ретінде анықтай отырып, олар масса бірлігі ретінде грамды алды. 1889 жылы өлшем салмак бойынша бірінші Генералды конференциясында СГС - ке ұқсас метр , килограмм және секундқа негізделген өлшем жүйесін қабылдады , өйткені бұл бірліктерді практикада қолдану өте ыңғайлы . Кейiннен оптика және электр саласында физикалық өлшем үшін негізгі бірліктер енгізілді . 1960 жылы өлшем және салмақ бойынша XI Бас конференциясында “Халықаралық бірлік жүйесі “ атын бірінші алған үлгі қабылданды . 8 1971 жылы өлшем және салмак бойынша IV Бас конференциясында Си жүйесіне өзгеріс енгізілді . Соның ішінде зат мөлшерінің бірлігі ( моль ) . Қазіргі кезде көптеген елдерде Си өлшем бірлігі заңды түрде қабылданды және ғылым саласында әрдайым қолданылады ( тіпті си жүйесін қабылдамаған елдерде де ). жүктеу/скачать 1,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|