Сөж тақырыбы: «Күйзеліс және күйзелістік бұзылулар кезінде психологиялық кеңес беру және психологиялық түзету» 2
жүктеу/скачать 28,82 Kb.
|
1 2
Байланысты:Стрестік және экстремальді жағдайларда Срс 2-1.2-2
| Студенттердің өздік жұмысы № 4
Тақырып 4: К.Роджерса және Р. Даймонд психологиялық әдістері (психологияға қосқан үлесі) Мақсаты: К.Роджерса және Р. Даймонд бойынша әлеуметтік психологиялық бейімделуді диагностикалау әдісі. Карл Рэнсом Роджерс— американдық психолог, гуманистік психологияның негізін қалаушылардың бірі. Роджерс субъектінің қоршаған әлеуметтік ортамен өзара әрекеттесу процесінде қалыптасатын және оның (субъектінің) мінез-құлқын өзін-өзі реттеудің интегралды тетігі болып табылатын "Мен-тұжырымдаманы" жеке тұлға құрылымының іргелі құрамдас бөлігі деп санады. Роджерс " жеке тұлғаға бағытталған психотерапия "(ағылш. person-centered psychotherapy). 1947 жылы американдық психологиялық қауымдастығының президенті. Роджерс өзінің әдісін әмбебап деп санады, яғни клиенттердің әртүрлі түрлерімен — топтар үшін (оқу сыныптары, еңбек ұжымдары) және жеке жұмыс үшін (мектеп оқушылары, ата-аналар, ардагерлер), әртүрлі мәдениеттегі адамдар үшін, қызмет түрлері, діни көзқарастар үшін тиімді және тиімді. Атап айтқанда, бұл әдіс қақтығыстарды шешуге қолданылады — ішкі және тұлғааралық және топтар арасындағы. Роджерстің клиентке бағытталған терапиясы клиенттердің көптеген практикалық мәселелерін шешуге қабілетті: кәсіби мәселелер, неке қатынастарындағы проблемалар, психосоматикалық бұзылулар және т.б. соңғы жылдары терапевттер жеке клиенттермен қалай сәтті жүретінін бақылап отырды. барлығы "неғұрлым ұзақ және терең, жеке тұлғаны ұйымдастыруға тереңірек әсер етеді және өзгертеді". Статистикаға қайта оралсақ, автор келтірген деректерді қосуға болады:"егер он жыл бұрын Директивті емес тәсілді қолданатын кеңесші әр клиентпен орташа есеппен 5-6 сауалнама жүргізген болса (өте сирек 15), бүгінде клиенттің орталықтандырылған тәсілінің арқасында — 15-20 сұхбат (кейде бұл көрсеткіш 100-ге жетеді)". Бұл Роджерстің пікірінше, кеңесшінің шеберлігінің артуының арқасында болды. Р. Даймонд, Карл Роджерс проблемалық балалармен ойын әрекеттесуіндегі клиенттерге бағытталған терапияның тиімділігін ерекше атап өтті. Осы саладағы жұмыста, автордың ұстанымына сәйкес, ауызша қарым-қатынас көбінесе азаяды, ал кейбір жағдайларда біз оның толық болмауын да байқаймыз. Мұндағы ең маңызды сәт-топтық терапия (айтпақшы, бұл проблемалы балалармен ғана емес, ересектермен де жақсы нәтиже береді). Оның әсері-серіктестің іс-әрекеттерін көрнекі жақын мысал ретінде бақылау. Роджерс-Даймонд әдісі-бұл тест тапсырушының жеке басының ерекшеліктерін және әлеуметтік-психологиялық бейімделу дәрежесін, көбінесе жаңа ортаға, мінез-құлық жағдайлары мен ережелеріне анықтауға бағытталған жеке сауалнама. Сауалнама 101 анонимді мәлімдемені қамтиды және тестіленуші жауаптардың 7 балдық шкаласына сәйкес олармен келісуі немесе келіспеуі керек. Бұл сауалнаманы гуманистік психологияның негізін қалаушылардың бірі және көшбасшылардың бірі және тұлғаға бағытталған психотерапияның негізін қалаушы Карл Рэнс Роджерс және 1954 жылы Розалинд Е. Даймонд "Психотерапия және тұлғаның өзгеруі: клиентке бағытталған көзқарасты үйлесімді зерттеу" (ағылш. «Psychotherapy and Personality Change: Coordinated Research Studies in the Client-Centered Approach»). Әдістің сипаттамасы алғаш рет орыс тіліне канд. психол. кандидаты Т. В. Снегиревой 1987 жылы, ал 2004 жылы сауалнама едәуір модификацияланған ғыл.канд. психол. "Психология және мектеп"журналында жарияланған. Содан бері бұл әдіс кеңінен таралды, бұл әлеуметтік-психологиялық бейімделуді диагностикалаудың ең көп қолданылатын әдістерінің бірі болды, атап айтқанда студенттер сияқты тест тапсырушылар тобында. Ресейлік зерттеулер аясында Роджерс-Даймонд әдісі негізінен бірінші курс студенттерін жаңа жағдайлар мен мінез-құлық ережелеріне бейімдеудегі мүмкін проблемаларды диагностикалау үшін қолданылады. Сауалнама шкаласы тек бейімделу және бейімделу жағдайларын ғана емес, сонымен қатар өздері туралы идеялардың ерекшеліктерін, дамудың жас кезеңдеріндегі және сыни жағдайларда оларды қайта құрылымдауды, жеке адамды өзін және мүмкіндіктерін қайта бағалауға итермелейтін диагностика тұрғысынан жоғары тиімділік пен саралау қабілеттілігін көрсетті. Сауалнамада 101 мәлімдеме бар. Олардың 37-і жеке тұлғаның бейімделу өлшемдеріне сәйкес келеді, 37 — і дұрыс емес, 26 — ы бейтарап. Соңғы санаттағы мәлімдемелердің қатарына "өтірік шкаласы" да кіреді. Мұның мақсаты-тестіленуші "тікелей сәйкестендірудің" ықпалына түспеуі және тестіленуші мәлімдемені өзінің қабілеттерімен, ерекшеліктерімен және психологиялық жағдайымен объективті түрде байланыстыруы. Сонымен қатар, тестіленуші "әлеуметтік қажет жауаптардың"әсерінен аулақ болады. Жауаптардың классикалық шкаласы 7 ұпайдан тұрады, бірақ кейбір сарапшылар мұндай бөлінуге күмән келтіреді, өйткені құндылықтардың градациясы көбінесе филистік сана үшін маңызды емес. Авторлар сауалнама нәтижелерін талдауға мүмкіндік беретін 6 интегралды индикаторды анықтады: Бейімделу; Басқаларды қабылдау; Интернационалдық (субъективті бақылау деңгейі); Эмоционалды жайлылық; Үстемдікке ұмтылу. Берілген көрсеткіштердің әрқайсысы эмпирикалық алынған формула бойынша есептеледі. Сауалнама нәтижелерін түсіндіру тестіленушінің жасына байланысты ерекшеленетін нормативтер бойынша жүзеге асырылады. Техниканы қолдану арқылы эксперименттер көп жағдайда 12-13 жастан бастап, ерте жаста — тек жеке тәртіпте жүргізіледі. жүктеу/скачать 28,82 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2