Сөж тақырыбы: Тірек-қимыл аппаратының жалпы анатомиясы. Сүйек ағза ретінде. Сүйектің құрылысы және дамуы. Сүйектің жіктелуі. Қаңқаның дамуы мен құрылысындағы әлеуметтік және биологиялық факторлардың орны

Сүйектердің химиялық құрамы.

• Сүйектердің химиялық құрамы.
• Органикалық заттар Бейорганикалық заттар (1/3)
• Оссеин (1/3)Кальций тұздары
• (51,04%)Фосфор қышқылды ізбес

Сүйектің құрылымдық бірлігі – остеон, яғни тамырлары мен нервтері бар орталық өзекті айнала сақиналы орналасқан сүйек табақшалары жүйесі болып табылады. Остеондар жүйесіз емес, сүйекке түсетін функциональдық жүктмеге сәйкес орналасады: жілікті сүйектерде с.йектің ұзына бойына параллельді , кемікті сүйектерде – вертикальді білкке перпендикулярлы, бас сүйектің жалпақ сүйегінде сүйек бетіне параллельді және сақина болып орналасады.

• Сүйектің құрылымдық бірлігі – остеон, яғни тамырлары мен нервтері бар орталық өзекті айнала сақиналы орналасқан сүйек табақшалары жүйесі болып табылады. Остеондар жүйесіз емес, сүйекке түсетін функциональдық жүктмеге сәйкес орналасады: жілікті сүйектерде с.йектің ұзына бойына параллельді , кемікті сүйектерде – вертикальді білкке перпендикулярлы, бас сүйектің жалпақ сүйегінде сүйек бетіне параллельді және сақина болып орналасады.

Жай көзбен көрінетңн сүйектің ірілеу элементтері – сүйек затының аралық шабақтары немесе трабекулалар остеондардан тұрады. Осы трабекулалар екі текті сүйек затын құрайды: егер трабекулалр тығыз жатса, онда тығыз тұтас зат, substansia compacta алынады, ал егер трабекулалар бостау жатса, онда кеуекті зат, substansia spongiosa болады.

• Жай көзбен көрінетңн сүйектің ірілеу элементтері – сүйек затының аралық шабақтары немесе трабекулалар остеондардан тұрады. Осы трабекулалар екі текті сүйек затын құрайды: егер трабекулалр тығыз жатса, онда тығыз тұтас зат, substansia compacta алынады, ал егер трабекулалар бостау жатса, онда кеуекті зат, substansia spongiosa болады.

Сүйек ұяшықтарында жілік майы – қан жасау және организмді биологиялық қорғау ағзасы болады. Ол сүйектің қоректенуі мен дамуына және өсуіне қатысады. Сүйектің бүкіл ішкі кеңістігі ағза ретіндегі сүйектің ажырамас бөлігін құрайтын жілік майымен толтырылған.

• Сүйек ұяшықтарында жілік майы – қан жасау және организмді биологиялық қорғау ағзасы болады. Ол сүйектің қоректенуі мен дамуына және өсуіне қатысады. Сүйектің бүкіл ішкі кеңістігі ағза ретіндегі сүйектің ажырамас бөлігін құрайтын жілік майымен толтырылған.
• Жілік майы екі түрлі болады: қызыл және сары.
• Қызыл жілік майы, medulla ossium rubra, торлы тіннен тұратын нәзік қызыл масса түрінде болады, оның тұзақтарында қан жасалауына және сүйек жасалуына (сүйек құраушылар,өостеобластар,сүйек бұзұшы-остеокластар). Қан тамырлар мен қан элементтері жілік майына қызыл түс береді.