Зерттеу жүргізгенде УДЗ дәрігері шешетін мәселелер

Зерттеу жүргізгенде УДЗ дәрігері шешетін мәселелер:

• Зерттеу жүргізгенде УДЗ дәрігері шешетін мәселелер:
• ағза орналасуын бағалау, оның басқа ағзалармен қатынасы;
• Көлемін, пішінін, зерттеліп жатқан ағзаның шетін анықтау, қалыпты көрсеткіштермен салыстыру;
• Ағза құрылымын бағалау (эхогенділік), ошақтарды, патологиялық эхогенді зоналарды іздеу, (құрылымының бұзылысы);
• Ағза немесе жүйенің қызметін зерттеу;
• Зерттелетін ағза немесе аймкақтың қан айналуына баға беру;
• Алынған ультрадыбыстық суретті клиникалық, лабороториялық және басқа да мәліметтермен салыстырып ультрадыбыстық қорытынды шығару.

УЛЬТРАДЫБЫСТЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ДАМУ ТАРИХЫ

• 1880 ж. - Пьер және Жак Кюри – тура пьезоэлектрлік эффекттің ашылуы
• 1881 ж. - Липман – кері пьезоэлектрлік эффект құбылысының сипаттамасы
• 1916 ж. - Франция, Англия – су асты кемелеріне эхолокаторлардың орналастырылуы
• 1929 ж. - Россия, Соколов С.Я. – УД дефектоскопияның негізін қалады
• 1942 ж. – Медицинада УД зерттеуіне арналған алғашқы құралдар жасалды
• 1950-шы жылдар – офтальмологиядағы УДЗ
• 1958 ж. - Баум және Гринвуд гастроэнтерологияда УДЗ қолданды
• 1972 ж. - Коссов сұр шкаланы және УДЗ-да дәл сол уақыт масштабын қолданды

УД ЗЕРТТЕУДІҢ ФИЗИКАЛЫҚ ЖӘНЕ БИОФИЗИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

• Ультрадыбыс - адамның дыбыс қабылдау табалдырығынан жоғары жатқан дыбыстық тербелістер, яғни 20 кГЦ-тен жоғары жиілікте.
• Дыбыс – бөлшек тербелістері және энергияның тарау бағыты бір жазықтықта болатын, механикалық бойлық толқын екені белгілі.
• УДЗ-ң физикалық негізін пьезэлектрлік эффектті 1881 жылы ағайынды Кюрилер ашқан болып табылады.

Пьезэлектрлік эффекттің мәні - монокристаллдардың кейбір химиялық қосылыстарының (кварц, барий титанаты, күкіртті кадмий және т.б.) деформациясы кезінде, соның ішінде ультрадыбысты толқынның әсерінен болса, бұл кристаллдардың бетінде белгісі бойынша қарама-қарсы электрлік заряд туындайды. Бұл тура пьезоэлектрический эффект деп аталады.

• Пьезэлектрлік эффекттің мәні - монокристаллдардың кейбір химиялық қосылыстарының (кварц, барий титанаты, күкіртті кадмий және т.б.) деформациясы кезінде, соның ішінде ультрадыбысты толқынның әсерінен болса, бұл кристаллдардың бетінде белгісі бойынша қарама-қарсы электрлік заряд туындайды. Бұл тура пьезоэлектрический эффект деп аталады.
• Керісінше, бұл монокристаллдарына ауыспалы электрлік заряд берсе, оларда механикалық тербелулер пайда болып, ультрадыбыстық толқындарды шығара бастайды.
• Сөйтіп, бір пьезэлемент ауыспалы түрде ультрадыбыстық толқындардың көзі де болуы мүмкін немесе қабылдағышы да болуы мүмкін.
• Бұл бөлік ультрадыбысты аппараттарда акустикалық ауыстырғыш, трансдюсер немесе датчик деп аталады.