3. Стоматологиялық ұйымдардың үй-жайларын орналастыруға және жайластыруға қойылатын талаптар
Стоматологиялық ұйымдар жеке стандартты ғимараттарда немесе ғимараттарға салынған бейімделген бөлмелерде осы санитарлық ережелер мен қолданыстағы құрылыс нормалары мен ережелеріне (бұдан әрі - ҚНжЕ) сәйкес болған жағдайда орналастырылады : 1) стоматологиялық клиникаларды, бөлімдер мен кеңселерді тұрғын үйлерге орналастыру ауруханаларға, санаторийлерге, мектептер мен стоматологиялық көмек қажет басқа мекемелерге рұқсат етіледі. Стоматологиялық ұйымдарды ғимараттардың жертөлелерінде орналастыруға тыйым салынады;
2) жертөлелерде персонал мен сақтау бөлмелеріне, сонымен қатар компрессорлық қондырғылар мен желдету камераларына арналған қосалқы бөлмелерді ғана орналастыруға болады;
3) стоматологиялық емхананың балалар бөлімі жеке кіреберісі, гардеробы, қабылдау бөлмесі, санитарлық-тұрмыстық бөлмелері болуы керек және ересектерге арналған бөліммен байланыс жасамауы керек;
4) стоматологиялық ұйымдарда рентгендік және физиотерапиялық бөлмелерді, автоклавтарды, электр жабдықтарын және электрмен жабдықтауды жобалау және пайдалану қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес келуі керек;
5) стоматологиялық ұйымдарда (терапевтік, хирургиялық, ортопедиялық, ортодонтиялық) негізгі стоматологиялық орындық үшін 14 шаршы метр (бұдан әрі - м 2 ) алаң және әрбір қосымша үшін 7 м 2 болуы керек. Егер қосымша орындықта әмбебап стоматологиялық қондырғы болса, оның ауданы 10 м 2 дейін ұлғаяды... Бір жақты табиғи жарықпен шкафтардың тереңдігі алты метрден аспауы керек;
6) қосалқы бөлмелер жиынтығы және олардың стоматологиялық ұйымдардағы алаңдары қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес олардың сыйымдылығымен анықталады;
7) ауылдық елді мекендерде хирургиялық және терапиялық бейіндегі ересектер мен педиатрлық тұрғындарды бірлесіп қабылдауға арналған бөлек бөлмелердің болуына жол беріледі.
4. Интерьерді әрлеуге қойылатын талаптар
Үй-жайларды интерьер безендіру үшін қолданылатын барлық материалдар Қазақстан Республикасының мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары рұқсат еткен саннан болуы керек.
Стоматологиялық кабинеттердің қабырғалары тегіс, жырықсыз болуы керек және дезинфекциялау құралдарын пайдаланып ылғалды тазартуға мүмкіндік береді. Қабырғалардың, төбенің және еденнің барлық бұрыштары мен буындары дөңгелектеніп, карниздер мен әшекейлерсіз болуы керек.
Хирургиялық стоматология мен зарарсыздандыру бөлмелерінің қабырғалары кем дегенде 1,8 метр биіктікке, ал операция бөлмесінде қабырғалардың барлық биіктігіне дейін жылтыр плиткалармен қапталған. Панельдің үстінде майлы немесе су негізіндегі бояулар боялған.
Ортопедиялық стоматология кабинеттерінің қабырғалары және стоматологиялық зертхананың негізгі бөлмелері 1,8 метр биіктікке дейін алкидті стиролмен, поливинилацетатпен, майлы бояумен немесе нитро эмальмен боялады. Панельдің үстінде силикат немесе желім бояуларымен боялған. Стоматологиялық кабинеттердің (операциялық бөлмелер, операция алдындағы, зарарсыздандыру) және стоматологиялық зертханалардың төбелері су негізіндегі майлы және силикатты желім бояуларымен ақ түске боялған.
Стоматологиялық зертхананың арнайы өндірістік бөлмелерінде қабырғалары 1,8 метр биіктікке жылтыр плиткалармен қапталған. Панельдің үстінде силикат немесе желім бояуларымен боялған.
Стоматологиялық кабинеттерде едендер поливинилхлоридті прокат материалмен төселуі керек (винилопласт, линолеум) және барлық тігістер дәнекерленген жарықтар болмауы керек. Хирургиялық стоматология кабинеттерінде және операциялық бөлмелерде керамикалық плиткаларды пайдалануға рұқсат етіледі.
Барлық бөлмелердегі есіктер мен терезелер эмальмен немесе майлы бояумен боялған, есік пен терезе арматурасы тегіс, тазалауға оңай қол жетімді болуы керек.
Терапевтік, ортопедиялық, ортодонтиялық және хирургиялық стоматологиялық кабинеттерде орындықтардың саны кабинеттің ауданына сәйкес белгіленеді, хирургиялық кабинеттерде дәрігерлердің жұмыс орындары биіктігі 1,5 метрге дейін мөлдір емес қалқалармен бөлінуі керек.
Табиғи бір жақты жарықтандырылған кеңселерде стоматологиялық орындықтар жарық өткізетін қабырға бойымен бір қатарға орнатылады.
Терапиялық және ортопедиялық стоматология кабинеттерінде амальгам және полимер материалдарымен жұмыс істеу үшін келесі талаптарға сәйкес келетін түтін сорғыш болуы керек:
1) шкафтың 30-дан 60 сантиметрге дейінгі (бұдан әрі см) ашық жұмыс саңылауында автономды механикалық тарту ауа жылдамдығын секундына 0,7 метрден кем болмауы керек;
2) ауаны кетіру шкафтың барлық аймақтарынан жүргізілуі керек;
3) шкафтың ішкі беттері сынап өткізбейтін болуы керек;
4) шкафтың еденінде төгілген сынап тамшыларын жинауға арналған ыдысқа қосылған шұңқырға қарай бір сызықтық метрге бір-екі см көлбеу болуы керек;
5) шкафта сынап ұстағыш бар су жуғышты орнату керек;
6) шкафтың ішінде амальгаманың, сынаптың және амальгаманы дайындауға арналған ыдыстардың, сондай-ақ демеркуризаторлардың күнделікті қорын сақтауға арналған шкаф орнатылуы керек.
Күміс амальгаманы дайындауда қолмен жасалатын операцияларды жоятын амальгаманың ауыстырғышын әрдайым түтін сорғышында ұстау керек.
Амальгаммен жұмыс жүргізілетін бөлмелерде барлық жұмыс жиһаздарының демеркуризацияны тазарту және жеңілдету үшін еден деңгейінен кемінде 20 см биіктікте аяқтары болуы керек (демеркуризация - бұл сынаппен және оның қосылыстарымен ластануды азайтуға бағытталған шаралар кешені жұмыс беті).
Негізгі бөлмедегі тіс техникінің жұмыс орнында: 1,0-ден 0,7 метрге дейінгі арнайы стоматологиялық үстел болуы керек; жергілікті шаң шығаратын электр тегістеуіш; газбен қамтамасыз ету.
Стоматологиялық кабинеттер сығылған ауамен, вакууммен, оттегімен қамтамасыз ету жүйесімен жабдықталуы керек.
Әмбебап стоматологиялық қондырғыларға су қосылыстарында оны беруді тоқтату үшін клапан қондырғысы қарастырылуы керек.
Гипс раковиналарынан шыққан ағынды сулар канализация жүйесіне құйылмас бұрын гипстен босатылуы керек.
Стоматологиялық зертхананың емдеу бөлмелері мен бөлмелерінде персоналдың қолын жууға арналған, раковинамен немесе аяқпен жұмыс жасайтын крандармен жабдықталған бөлек раковиналар және аспаптарды, ыдыс-аяқтарды, инвентарь мен жабдықтарды жууға арналған арнайы ванналар болуы керек.
Әрбір стоматологиялық кабинетте зарарсыздандырылған материалдар мен құралдарға арналған үстел болуы керек.
Қабылдау орындарында эмаль немесе фарфордан жасалған түкіргіштер орнатылуы керек.
Жұмыс орындарында едендері плиткалармен жабдықталған бөлмелерде аяқтарды гипотермиядан қорғау үшін ағаш еденді пайдалануға рұқсат етіледі.
Стоматологиялық ұйымдарға шұғыл медициналық көмек көрсету және дезинфекциялаушы құралдармен қамтамасыз ету үшін дәрі-дәрмектер жиынтығы бар алғашқы медициналық көмек қобдишалары берілуі керек.
6.Стоматологиялық ұйымдардың өндірістік үй-жайларын микроклиматқа, жылытуға, желдетуге қойылатын талаптар
Стоматологиялық кабинеттерді микроклиматқа, желдетуге, жылытуға және жарықтандыруға қойылатын талаптар қолданыстағы ҚНжЕ-де белгіленеді.
Стоматологиялық емханалардың ғимараттарында су жылыту жүйелері қарастырылуы керек.
Орталық су жылыту жүйесіндегі жылыту құрылғылары бұрыштық бөлмелерді қоспағанда, тек терезелердің астына орналастырылған, оңай тазартуға мүмкіндік беретін, тегіс беті бар радиаторлар болуы керек.
Стоматологиялық ұйымдардың ғимараттарында жалпы айырбастау және шығатын желдету ауа шығыны үшін сағатына үш рет, кірісі үшін сағатына екі рет болатын ауа алмасуымен қамтамасыз етілуі керек. Операциялық бөлмеде тек жалпы алмасу желдеткіші болуы керек.
Желдету және шығару желдетуінің болуына қарамастан, мыналар болуы керек: барлық бөлмелерде оңай ашылатын фрамугалар немесе саңылаулар; ортопедиялық бөлмелерде, зарарсыздандыру және дәнекерлеу бөлмелерінде механикалық индукциясы бар түтін сорғыштары; негізгі бөлмелердегі тіс техниктерінің жұмыс орындарында және жылтырату бөлмелеріндегі әр жылтырату машинасында жергілікті шаңды шығару; центрифугалық құю пешінің үстіндегі, дәнекерлеу бөлмесіндегі газ плитасының үстіндегі, жылыту құрылғылары мен полимерлеу бөлмесіндегі жұмыс үстелінің үстіндегі құю өндірісіндегі сорғыштар.
Кондиционер стоматологиялық зертхананың негізгі бөлмелерінде, протездік стоматология кабинеттерінде және операция бөлмелерінде қамтамасыз етілуі керек.
Стоматологиялық ұйымдардың барлық бөлмелерінде табиғи жарық болуы керек?
1) жаңадан ұйымдастырылған стоматологиялық клиникаларда, бағдарлаудың басқа түрлерінде күн сәулесінің түсуіне байланысты жұмыс орындарында жарықтылықтың айтарлықтай айырмашылықтарын болдырмау үшін, сондай-ақ жазда үй-жайлардың қызып кетуін болдырмау үшін стоматологиялық кабинеттердің терезелері солтүстік бағыттарға бағытталуы керек;
2) дұрыс жұмыс істемейтін стоматологиялық ұйымдарда, жаз мезгілінде көлеңкелейтін терезелермен, жапқыштармен, жапқыштармен және басқа құрылғылармен жүгінген жөн;
3) барлық стоматологиялық кабинеттерде және стоматологиялық зертхананың негізгі үй-жайларында жарық коэффициенті (терезелердің әйнектелген беті мен еден аймағына қатынасы) 1: 4-1: 5, ал қалған өндірістік алаңдар - кем дегенде 1: 8;
4) кабинеттерге стоматологиялық орындықтарды екі қатарға, бір жақты табиғи жарықтандырумен орнатқан кезде, орындықтардың екінші қатарында күндіз де жасанды жарық қолданылуы керек;
5) тіс техниктерінің үстелдерінің стоматологиялық зертхананың негізгі үй-жайларында орналасуы жұмыс орындарының сол жақтан табиғи жарықтандырылуын қамтамасыз етуі керек.
Стоматологиялық ұйымдардың барлық үй-жайларында 1-қосымшаға сәйкес қолданыстағы ҚНжЕ-нің талаптарына сәйкес люминесцентті лампалармен немесе қыздыру шамдарымен жасалған жалпы жасанды жарықтандыру болуы керек:
1) барлық стоматологиялық кабинеттерде және негізгі үй-жайларда жалпы люминесценттік жарықтандыруға арналған. стоматологиялық зертханада радиациялық спектрі бар шамдар болуы керек, түстерді бұрмаламайды;
2) жергілікті жарықтандыру құрылғылары жұмыс істейтін дәрігердің қарау аймағына түсіп кетпейтіндей етіп орналастырылуы керек.
