Билік туралы ғалымдар арасындағы анықтамалар

Билік туралы ғалымдар арасындағы анықтамалар:

Билік туралы ғалымдардың анықтамалары

* Телеологиялық – билікті белгілі бір мақсатқа, белгіленген нәтижеге, қорытындыға жету мүмкіндігі деп түсіндіреді.

* Бихеверистік – билік басқа адамның жүріс-тұрысын, өзін-өзінің ұстауын өзгерту мүмкіндігіне негізделген іс-әрекеттің ерекше түрі.

* Инструменталистік – билікті белгілі бір құралдарды, амалдарды пайдалану (зорлық-зомбылық, күштеу сияқты шараларды пайдалану).

* Структуралистік – билікті басқарушы мен бағынушының арасындағы қатынастың ерекше түрі.

* Конфликтілік – билікті дау-жанжал жағдайда игілікті бөлуді реттейтін мүмкіндік, шиеленісті шешудің құралы деп түсіндіріледі.

Саяси биліктің ресурстары

Саяси биліктің ресурстары

• Экономикалық – қоғамдық және өзіндік өндіріс пен тұтыну үшін қажетті керек-жарақ құндылықтары: ақша, техника, құнарлы жерлер, пайдалы қазбалар, т.б.
• Мәдени-ақпараттық – білім мен ақпарат, оларды қабыладау мен таратудың құралдары: ғылым мен білім мекемелері, бұқаралық ақпарат құралдары, т.б.
• Күш қолдану – күш көрсету арқылы көндіру қондырымдары арнайы дайындалған адамдар: әскер, полиция, қауіпсіздік сақтау ісіндегі қызмет орындары, сот, прокуратура, ғимараттары, қару-жарағы, техникасы, абақтылары, т.б.
• Әлеуметтік – қызмет орнын, дәрежені, білім беру, дәрігерлік қызмет, әлеуметтік тұрғыдан қамтамасыз ету, т.б.
• Демографиялық – бұл ресурсқа адам жатады.

Саяси биліктің ағымдары

• Заң шығарушы билік тармағы Конституцияға түзетулер енгізеді, мемлекеттің ішкі және сырткы саясатының негіздерін белгілейді, мемлекеттік бюджетті бекітеді, барлык аткарушы органдар мен азаматтар үшін міндетті заңдар кабылдап, бұлардың орындалуын бақылайды. Заң шығарушы билік тарамының жоғарлығы құкық принциптерімен, конституциямен, адам қүкықтарымен шектелген. Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша Заң шығарушы орган Сенат және Мәжіліс деп аталатын және тұрақты жұмыс жасайтын екі палатадан тұратын парламент болып есептеледі .
• Атқарушы билікті ҚР Үкіметі жүзеге асырады. Атқарушы органның жүйесін басқарады және оның қызметіне басшылық жасайды.
• Сот билігі - мемлекеттің сот органдарының құкық пен заңдар ережелеріне негізделген әділеттілікті жүзеге асыруға деген нақтылы қабілет. Сот билігінің халі, оған қоғамдағы көзқарас, оның даму бағыты қоғам өмірінің — экономикалық, мәдени, саяси, адам мәртебесі, оның құкықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету мен қорғау сияқты жақтарына елеулі ыкпал жасайды.

Саяси биліктің лигитимділігі (заңдылығы)

Лигитимділік – ол ішінде оның азаматтары орындауы тиіс шешімдер қабылдау құқығына ие деген халық сенімімен қолдауын қамтамасыз етудегі биліктің қабілеті.

Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Жамбылов Д. Саясаттану. Алматы, “Жеті жарғы”, 2005. 2. Әбсаттаров Р.Б. Саясаттану және оның проблемалары: оку кұралы. - Алматы: «Тоға-най Т» баспасы, 2007.

Назарларыңызға рақмет!

жүктеу/скачать 104,38 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: