Т. М. Блисов Экологиялық картографиялау
жүктеу/скачать 1,19 Mb.
|
Блисов Экол картограф
| Сызықтардың ылдилығың немесе құламалығын, көлбеуліктерін (уклоны) анықтау. Сызықтардың құламалығын графиктік әдіспен анықтауға болады, ол үшін құламалар мен салыным масштабының графигін сызады. Мысалы, көршілес горизонтальдарда орналасқан екі А және В нүктелері берілген дейік (25 сурет), мұнда: h – жер бедері қимасының биіктігі, d – салынымы, α – сызықтың көкжиекке еңістік (құлама) бұрышы. Онда А – В сызығының құламалығын мына формуламен анықтауға болады:
i = h/d . Әртүрлі құламалықтарды бере және жер бедері қимасының биіктігін біле отырып, оларға сәйкесті салынымын: d = h/i анықтауға болады. Мысалы, h = 2,5 м және i = 0,01-ден 0,06-ға дейін болғанда 5 кестеде көрсетілген салынымдарды аламыз. 5 Кесте. Салынымдарды анықтау
Кесте мәліметтері бойынша құламалар масштабының графигін сызамыз (26 сурет). 25 Сурет. Құлама (ылди) бұрышы, 26 Сурет. Құлама графигі құламалылық және салынымы арасындағы тәуелділік Вертикальды сызықта – құламалық мәліметтері (кез келген ұзындықтағы кесінділер), олардың соңына қарсы құламалылық мөлшерлері жазылады. Вертикальды сызықтардағы нүктелерден құламалылықтардың салынымдарына-d тең горизонтальды сызықтарды жүргізіледі. Салынымдарды картаның масштабында сызады, ал салымдардың ақырғы нүктелерін бір қалыпты қисық сызықпен қосады. График бойынша кез келген көршілес горизонтальдардың құламылығын анықтауға болады. Ол үшін, циркуль-өлшегішпен горизонталь аралығын өлшеп графикке салады да мөлшерін анықтайды. Біздің сурет бойынша - i = 0,025 жүктеу/скачать 1,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|