Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

179
 Бас тау ыш пен ба ян дау ыш тың ара сы на қой ыла тын сы зық ша
Бас тау ыш та, ба ян дау ыш та зат 
есім нен, зат тан ған өз ге сөз тап­
та ры нан бол ған да;
Сен дер үшін ең қо лай лы тау – 
мы на бер гі Ал ма лы (С.Ш.).
Бас тау ыш жік теу, сіл теу есім дік те­
рі нен, ба ян дау ыш жақ та ғы зат 
есім нен бол ған да;
Бұл – уни вер си тет қа ла шығы­
ның құ ры лы сы (С.Ш.). 
Бас тау ыш тұй ық етіс тік тен, ба ян­
дау ыш жақ та ғы жал ғау сыз зат 
есім нен не ке рі сін ше бол ған да;
Со ны тәр бие леп адам қы лу – мін­
дет (М.Ә.).
Бас тау ыш пен ба ян дау ыш бір сөз­
дің қай тала нуы нан жа сал ған да;
Көп үй лі ау ыл – Абай дың екі ше­
ше сі Ұл жан мен Ай ғыз дың ауы­
лы (М.Ә.). 
Бас тау ыш та, ба ян дау ыш та сын 
есім нен не сан есім нен жа сал­
ған да;
Олақ – мін шіл, қыз ған шақ – күн­
шіл. Бес жер де бес – жи ыр ма бес. 
Бас тау ыш есім ше ден, ал ба ян да­
уыш зат есім, есім ше, есім дік тен 
жа сал ған да;
Құ нан бай ға көз ал май, қы ран дай 
қа рап отыр ған – дәл төр де гі 
Бай сал (М.Ә.).
Бас тау ыш 
бі рі, бі реуі, бі рін ші сі, 
ал дың ғы сы, соң ғы сы, кө бі
де ген 
сөз дер ден, ба ян дау ыш атау тұл­
ға да ғы зат есім нен не тұй ық етіс­
тік тен бол ған да;
Құ нан бай ау лы ның кө бі рек ор ны­
ғып оты ра тын қо ны сы ның бі рі – 
Бо та қан оша ғы (М.Ә.).
Бас тау ыш өзі нен кей ін гі сөз бен 
тір ке сіп, сөй лем нің бас қа мү ше сі­
мен ша та сып ке те тін бол са;
Жи ыр ма – бес ке қал дық сыз бө­
лі не ді. Бұл – балалардың алғаш 
рет көпшілік алдына шығуы еді.
Бас тау ыш зат есімнен не зат тан­
ған сөз тап та ры нан, ба ян дау ыш 
бо лым сыз дық ты біл ді ре тін
емес
сө зі тір кес кен есім дер ден бол са; 
Жоқ тық – ұят емес, бай лық – мұ­
рат емес (Ма қал).
Бас тау ыш пен ба ян дау ыш ты бай­
ла ныс ты ру шы 
де ге ні міз, де ген
... 
сияқты сөздер тұр са;
а қыт де ген – көз ге кө рін бе ген 
те рең маз мұн, әлеует ті күш, ше­
ше гін жар ма ған гүл, оқыл ма ған 
кі тап, бо лу ға ти іс ті оқи ға, ашыл­
ма ған ғы лы ми жа ңа лық (С.Ш.).
Ол – ол ма, бұ рын ғы – бұ рын ғы ма
си яқ ты қыс тыр ма сөз тір кес те рі нің 
ара ла ры на сызықша қойылады.
Ол – ол ма, әң гі ме одан сай ын 
кү шейе түс ті. 

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: