25
Бір ге жа зы ла тын сөз дер
1. Тұл ға сы өз гер ті ліп кі рік кен сөз дер:
бү гін (бұл күн), биыл (бұл жыл).
2
.
Еш, кей, бір, қай, әл де
сөз де рі мен бі рік кен есім дік, үс теу лер:
еш
кім, бір жо ла, әл де қа шан.
3. Тер мин дік мән ге ие бол ған атау лар:
сөз жа сам, бас па сөз
.
4. Екіүш тү бір ден құ рал ған аңқұс, жанжа ну ар, өсім дік жә не т.б.
атау ла ры:
қа ра тор ғай, бір қа зан, ала бо та.
5. Екін ші сы ңа ры
ара лық, іші лік, та ну
де ген сөз дер:
ха лы қа ра лық,
мек те пі ші лік, абай та ну.
6. Бі рін ші сыңары шеттілдік; екін ші сы ңа ры қа зақ сөз де рінен тұратын
біріккен сөздер:
инф ра қы зыл, фо то су рет, ав то кө лік, а рошана,
агроөнеркәсіп.
7. Екіүш сөз ден құ рал ған кі сі ат та ры мен геог ра фия лық атау лар:
Ай нұр, Орын ба сар, Екі бас тұз.
8. Екін ші сы ңа ры
ұлы, қы зы
бо лып кел ген кі сі те гі:
Мо мы шұлы, Сұл
тан қы зы.
.
Салтдәстүр, кәде, жоралғы атаулары: атұстар, бета шар, отқақұяр.
10. Бір ұғым ретінде лексикаланған тұрақты тір кес тер:
алып қаш па
(сөз), жол соқ ты (бо лу), қа ғаз бас ты (бо лу), пы шақ кес ті (тый ы лу),
қырғиқабақ (соғыс).
11.
Бек, хан, мыр за, құл, әлі (әли, ға ли)
си яқ ты сөз дер мен жа сал ған
кісі есім дері:
Аман ға ли, Орын хан, Әб ду әлі, Құ рал бек, ысқұл,
Нұрғали.
Ес кер ту
• титул мағынасындағы
бек, хан, би, мырза
деген сөздер бөлек
жазылады:
Абылай хан, Төле би, Құнанбай мырза, Қазыбек бек.
•
ақ, қа ра, қы зыл, қо ңыр, сұр, шұ бар
си яқ ты сын есім дер аңқұс,
өсім дік тер дің тү сін ай ыру үшін қол да ны ла тын бол са, бө лек жа зы
ла ды:
ақ а , сұр жы лан, шұ бар ба қа
.
4.
Тө мен де гі сөз дер мен сөй лем құ рас ты рып, ол сөз дер дің ем ле сін ес те
сақ таң дар.
Ат са лы су, бой ұру, тіс қақ қан, кө ке зу, ақ ни ет, ақ кө ңіл,
алып қаш па (сөз), жү рек жұт қан, жү рек жар ды, қа ғаз бас ты,
кі тап құ мар.
Достарыңызбен бөлісу: