Т. Н. Ер ме ко ва, Г. Б. Тоқтыбаева, Н.Ә. Дүсіпова 10 ар ма н

139
Ай –
Жер дің се рі гі, пла не та ның
се рі гі 
деп айтамыз. Осы дан бай-
қағанымыз, біз дің Айға қа тыс ты бер ген анық та ма мыз дың екеуі екі 
түр лі. Екін ші сін де сол ақи қат дү ниеде гі нысан ту ра лы адам ба ла сы ның 
та ны мы бе рі ліп тұр. Та ғы да бір мы сал. Мы са лы, 
Жапырақ жайған 
жас қайың 
де ген де гі 
қай ың
– ақи қат дү ниеде гі бар нәр се. Ал ен ді сол 
қай ың ту ра лы ғы лы ми стиль де бы лай жа зы ла ды: 
Қай ың ағаш тұ-
қым дас та ры на, оның ішін де жал пақ жа пы рақ ты ағаш тар кла сы на 
жа та ды. Қа зақ стан да оның 15 тү рі бар.
Ғы лы ми әде биет тің тіл дік құ рал да ры мен стиль дік амал да ры:
а) тұ рақ ты үл гі де гі сөй лем дер, сөз тір кес те рі, кі та би лек си ка, ғы лы ми 
тер мин дер дің қол да ны луы;
ә) жан-жақ ты зерт тел ген мә се ле ні тұ жы рым дау; 
б) ойды, нә ти же ні баян дауда тә жі ри бе, са рап та ма қо ры тын ды ла ры-
ның бо луы; 
в) ғы лы ми дә лел дер ге, дәйек тер мен нақ ты тү сі нік тер ге не гіз де луі.
 
4.
 
Мә тін нің стиль дік ерек ше лі гі не тал дау жа саң дар. Ғы лы ми стиль ге 
тән сөз бе де рін көр се тің дер.
«Қо бы лан ды» ме мо ри ал дық ке ше ні
Ақ тө бе об лы сының Қоб да ауда нындағы Жи рен қо па ауы-
лын да ұл ты мыз дың бас ба ты ры, тү гел түр кі әле мі тәу ет кен 
тұл ға – Қа ра қып шақ Қо бы лан ды ба тыр ға ар нап ме мо ри ал-
дық ке шен тұр ғы зыл ған.
Тө бе сі нен қа ра ған да ке шен қал қан ның үс ті не қой ыл ған 
ба тыр дың ду лы ға сы на жә не жа нын да жат қан са дақ қа ұқ -
сай ды. Ке се не нің биік ті гі – 18 метр, диа мет рі – 12 метр. Ке се-
не ге бас тайт ын соқ пақ жол дың екі жа ғын да «кү зет ші» бал-
бал тас тар сап тү зеп тұр. Қо бы лан ды ба тыр ту ра лы әр ке зең де 
жыр ла ған жы раулар дың са ны 12 екен. Осы соқ пақ жол дың 
екі ше тін де гі ба ға на лар да сол ақын-жы раулар жа зып қал-
дыр ған эпос-жырлар дың түп нұс қалары қойы лған.
Ке се не нің есі гі мен оның үс тін де гі те ре зе ге қою көк сыр-
мен Құ ран аят та ры жа зыл ған. Күм без дің дәл ор та сын да 
ба тыр дың сүйегі жат қан жер ге мәр мәр қы зыл тас тан бел гі 
қойы лып ты. Бейіт тің екі қа быр ға сы на қал қан мен бал та ның 
су ре ті са лын ған. Бір ше ті не шы рақ ор на тыл ған. Шы рақ ты 
се гіз ба рыс қор шап тұр. Мұн да ке ліп зия рат ету ші лер дің 
кө зі не бір ден тү се тін дү ние – бір-бі рі не бай лан ған үш най за. 

жүктеу/скачать 7,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: