Т. Т. Галиев, М. Д. Есекешова, Г. О. Исакова
жүктеу/скачать 1,58 Mb. Pdf көрінісі
|
Жоғары оқу орны білім алушыларының кәсіби құзыреттілігін
| Бақылау сұрақтар
1. Ұсынылатын қызмет дегеніміз не? 2. Оның түрлері? 6.4. Нақты оқиғаны жүйелілік зерделеу Нақты оқиғаны жүйелілік зерделеу әдісін жүйелілік, аналитикалық, зерттеу және түрлі оқиғаны (оның ішінде проблемалық) табу, құрастыру, зерделеу және шешу тәжірибесін, дағдысы мен ойлаудың өзге де тәсілдерінің білімі мен дағдысын құрастыруға ықпал ететін нақты бір оқиғаны зерделеуге жүйелілік тәсілді практикалық іске асыру әдісі ретінде анықтаймыз. Қоршаған шынайылықтың түрлі объектілерінің бұрыннан бар және болашақ жай-күйі, сондай-ақ түрлі, оның ішінде проблемалық, зерделенетін объектіге тікелей немесе орташа қатысы бар (сондай-ақ оның жай-күйі мен тәртібін өзгертуге қабілетті) оқиғалар туралы жүйелілік түсінік сәйкес ақпаратты жүйелілік зерделеуді болжайды. Осыған байланысты соның негізінде нақты оқиғаны жүйелілік зерделеу әдісі (НОЖЗ әдісі) әзірленген қаралып отырған объекті туралы ақпаратты жүйелілік құрылымдау, зерделеу және ашып ұсыну әдісі белгілі бір рөлге ие болуы мүмкін [205; 155]. Нақты оқиғаны жүйелілік зерделеу, нақты оқиғаны талдау әдісі сияқты белсенді оқуды еліктіру әдісіне жатуы мүмкін [135]. Д.В.Чернилевскийдің пікірінше, еліктіру технологиясы негізінде еліктіру немесе еліктіру-ойнау модельдеуі, яғни нақты жүйеде болып жатқан процестер адекваттығының қандай да бір шарасымен оқу жағдайында жаңғырту жатыр. Нақты оқиғаны талдау оған тән қасиетін табу үшін орындалатын нақты немесе жасанды жағдайды терең әрі егжей-тегжейлі зерттеуді білдіреді. Бұл әдіс білім алушылардың аналитикалық ойлауын, проблеманы шешудің жйүелі тәсілін, оңтайлы шешім критерийін 153 таңдауын, іскерлік және кәсіби байланысты белгілеуді үйренуін, ұжыммен шешім қабылдауды, дау-дамайды жоюды дамытады [65]. Ол кейс-әдіс мәні оқытушылық материалдық шешімдерді әзірлеу, олардың белсенді ғылыми-зерттеу және шығармашылық іс-шаралар нәтижесінде сатып алынған шағын сын-қатерлер мен білім түрінде студенттерге жеткізілетін табылатындығында, [156] авторлары деп саналады. Нақты жағдайды зерттеу жүйелі әдісі жоғары білім, техникалық және кәсіптік білім беру және кадрлар даярлау үшін қолданылады. әдісін жоғары тиімділігі оқыту және оқу-әдістемелік жағдайлардың түрлі талдау анықталған. студенттер арасында жоғары пайыздық түрлі проблемалық жағдайларды зерттеу және шешумен байланысты тәуелсіз жұмыс деп аталады. нақты жағдайды жалпы, жүйелі сараптама тәсілі проблема оқыту тиімді болып шықты. Ақпараттық студенттердің әр түрлі көздерінегізінде, жағдайды талдай мәселені анықтау және олардың шешімдерін көрсетеді. Зерттеу пәнін шығармашылық белсенділігін еліктеп, бұл әдіс және т.б., жаңа білім, түрлі мәселелерді өзін-өзі талдау және шешу дағдыларын қалыптастыру, шешім қабылдау өндірісін жеңілдетеді [157]. Бұл, атап айтқанда, жағдайды зерделеу тәсілі ұсынылады негізінде пайдаланылатын болса, біздің зерттеуге сәйкес, кейс-әдіс тиімділігі айтарлықтай өсті. Нақты жағдайды жүйелі зерттеу жалпы схемасы, 6.4.1- суретте көрсетілген: 1) нақты жағдайды жүйелі сараптама мақсаты; 2) оның зерттеу талап нақты жағдайды. Оқу үрдісінде пайдалану үшін оқыту «Банк» мәселені, оқу, өндірістік, әкімшілік және басқа жағдайлар жасайды; 3) проблемалық жағдайды тұтас зерттеу ықпал ететін және іс- әрекеттерімен: - адамдардың мінез-құлқы жағдай және (іс-шаралар) талдау. Әрі қарай талдайды: т.б білім аймаққа тиісті негізгі ұғымдар, ережелер,;. - жағдайды модельдеу мүмкіндігі; - жағдайды болуы, пайдалану және дамыту үшін шарттар; - зерттеу және есепке алу (ішкі және сыртқы, оң және теріс) зерттеу жағдай бойынша олардың әсер ету факторларын және салдарын әсер; - мұндай жағдайларды және мәселелерді зерттеу және шешу практикалық қызметін шешу ағымдағы практикасын зерттеу; - жағдайды тергеу, сондай-ақ осы жағдайды және мәселелері бар басқа да аралас мәселелер; - анықтау ұйымдастырады және зерттеу бойынша немесе оның зерттеуге байланысты жағдайға байланысты туындаған мәселелерді шешу үшін іздеу; нәтижелерін іске асыру және т.б.; - жағдайды және салдарын болжамы; 154 6.4.1- сурет. Белгілі жағдайды жүйелілік меңгеру (БЖЖМ) - ұқсас жағдайларды зерттеу және шешу үшін басқалардың тәжірибесін зерттеу, белгілі бір жағдайды зерттеуге жүйелі тәсілді өз тәжірибесін қалыптастыру; және т.б., аналитикалық, ғылыми-зерттеу, 6 П ән ар алық ба йл ан ы ст ар 3 4 Мең ге ру нәт иже лер ін жал пы ла у 2 Белгілі жағдай 5 Ш еші м . Қ ор ы ты нд ы ла р. Ұ сы ны ста р. Ө зге нәт ижеле р Пр иняти е ре шен ия. И ные р ез уль тат ы Талдау. Синтез Моделдеу Талаптар Әсер ететін факторлар Тәжірибе Зерттеу Мәселелер Болжам 1 Мақс ат 7 Сыр тқ ы о рта Өзгелер тәжірибесі. Өз тәжірибең Басқа 155 тәжірибе, болжау және басқа да іс-шаралар, қорытындысын, шешім қабылдау және т.б. жағдайды, осы жағдайларда адамдардың мінез- құлық, жолдарын жетілдіру, әдістерді, рәсімдерді, емтихан және т.б. зерттеумен байланысты, әлеуметтік, әкімшілік және басқа да инновацияларды дамыту, қаралады жағдайлардың шешім қажетті және мүмкін пайдалану. Кейбір жағдайларда, студенттер және т.б., белгілі бір «жағымсыз» жағдай және олардың даму салдарын әсер ететін факторлардың алдын алу және жою үшін жауап мақсатты бағдарламаларды дамытуға болады. 4) белгілі бір жағдай нәтижелерін жүйелі зерделеу (графикалық қысқаша мазмұнын қоса алғанда) синтезі. 5) - нақты жағдайды зерттеу маңызды нәтижелерінің бірі Зерттелетін жүйесін жағдай тұжырымдамалық моделін салу болып табылады. 6) - нақты жағдайды сараптау процестерінің тиімділігі мен сапасын арттыру пәнаралық байланыстарды пайдалану техникалық- экономикалық негіздемесін, т.б. басқа пәндер алынған нақты білім мен дағдыларды, білім мен қызметтің кен беру. 7) - жағдайдың өзара әсерінің және сыртқы әлеуметтік, экономикалық, экологиялық, саяси және басқа да қоршаған ортаны анықтау және тіркеу. 8) - байланыс. Ол өзінің қосалқы жүйелерінің және қоршаған ортаның өзге де объектiлерiне өзара оқуға бір мезгілде және қажетті жүзеге асыру ұсынылады нақты жағдайды қарастыру. Жағдайды мемлекеттің зерттеу, сондай-ақ, ол назарға оның шығарылған уақыты мен шарттарын шақырылып отыр. Жағдайды даму динамикасын зерттеу болып табылады, оны одан әрі жұмыс істеуі үшін болжамы және осы қатысты салдарын күтілуде кем емес маңызды.Алты әдісі проблемалық, жағдайларды, соның ішінде, дағдылар мен жүйелі ойлау дағдылары мен түрлі зерттеу жүйелі көзқарас қалыптастыру мен дамытуға ықпал етеді. жүктеу/скачать 1,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|