Табиғи экожүйелер және олардың деградациясы. Экологиялық пирамида
жүктеу/скачать 16,08 Kb.
|
Табиғи экожүйелер және олардың деградациясы. Экологиялық пирамид-emirsaba.org
- Бұл бет үшін навигация:
- Консументтер
- Экология, қорық
- Экология пирамидасының түрлері
- Сандық пирамида, Биомасса пирамидасы, Энергия пирамидасы
| Негізгі бөлім
1) Продуценттер, Консументтер, Редуценттер Продуценттер - өз ағзаларын өздері қалыптастыратын организмдер. Продуценттер – жер бетіндегі тірі организмдер, олар жай бейорганикалық қосылыстардан күннің энергиясының әсерімен күрделі органикалық заттар түзеді. Консументтер (лат. consumo – тұтынамын), тұтынушылар – қоректік тізбекте фотосинтез жүргізетін өндіргіштер (продуценттер) түзетін дайын органикалық заттарды пайдаланатын организмдер. Редуценттер (лат. reducentіs — қалпына келтіруші), ыдыратушылар— өлі органикалық заттарды (өлекселер мен организм қалдықтарын) ыдыратып, оларды органикалық емес заттарға айналдыратын организмдер (сапротрофтар). Оларды кейде деструкторлар, яғни ыдыратушылар деп те атайды. 2) Экология, қорық Экология ( лат. оіkos – үй, баспана; logos – ілім) – жеке организмнің қоршаған ортамен қарым-қатынасын, ортаға бейімделу заңдылықтарын, сондай-ақ организм деңгейінен жоғарырақ тұрған биологиялық жүйелердің, организмдер қауымдастықтарының, экожүйелердің, биосфераның ұйымдастырылу және қызмет атқару заңдылықтарын зерттейтін ғылым. Экология терминін ғылымға енгізген. Э. Геккель (1866 ж). Қорықтар- қоршаған ортаның табиғи эталондар, реликтілері, ғылыми зерттеулерге, ағарту білім беру ісіне, туризмге және рекреацияға арналған нысандары ретінде экологиялык, ғылыми және мәдени жағынан ерекше құнды, мемлекеттік қорғауға алынған аумақтарының жиынтығы. Қорықтардың басты мақсаты - табиғи ландшафтылар эталонын мұндағы тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлар дүниесімен коса сақтау, табиғат кешендерінің табиғи даму заңдылықтарын анықтау. Қазақстан қорықтар саны жөнінен ТМД-ға кіретін республикалар арасында 16 -шы орын алады. Дегенмен, республика жерінің көлеміне шақканда корықтар үлесі жөнінен 13 -ші орында. . Қазіргі кезде нақты 10 қорық жұмыс істейді. Қазақстандағы қорықтардың барлық ауданы 1 610 973 га. 3) Экология пирамидасының түрлері Экологиялық пирамида ережесі – экожүйедегі консументтер, продуценттер және редуценттер арасындағы олардың массасымен өрнектелген арақатынас заңдылықтары [1]. Осының нәтижесінде бір трофикалық деңгейден екіншісіне өткен сайын биомасса, сандық құрамы мен энергия азайып отыратыны анықталған. Бұл заңдылықты кезінде эколог Ч.Элтон зерттеп, өзінің есімімен «Элтон пирамидасы» деп атаған. Экологиялық пирамида ережесі көбіне бағана түріндегі сызбанұсқалар арқылы беріліп, табиғи бірлестіктердің белгілі бір өнімділігі арқылы ерекшеленеді. Ол массалық не энергиялық өлшем бірлігі арқылы өлшенеді. Экологиялық пирамиданың 3 типі бар: Сандық пирамида, Биомасса пирамидасы, Энергия пирамидасы жүктеу/скачать 16,08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|